Karda Opsiyon (In the Money) Nedir?

Bu makalede Karda opsiyon (In The Money) kavramını ayrıntılı olarak inceleyeceğiz. Karda opsiyon (ITM) tam olarak nedir ve opsiyon işlemleriyle nasıl bir ilgisi vardır gibi konulara değineceğiz.

Karda Opsiyon (ITM) Ne Demektir?

Opsiyon, belirli bir varlığı, kullanım fiyatından veya strike price olarak bilinen önceden belirlenmiş bir fiyattan, belirli bir tarihte veya öncesinde satın alma veya satma hakkı veren ancak zorunluluk getirmeyen bir sözleşmedir.

Karda opsiyon (ITM veya In the Money) kullanım fiyatı (strike price) spot piyasa fiyatının altında olan bir alım opsiyonunu (call) veya kullanım fiyatı spot piyasa fiyatının üzerinde olan bir satım opsiyonunu (put) tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu, söz konusu opsiyon kullanıldığında kâr elde edileceği anlamına gelir.

Aşağıda Interactive Brokers ekran görüntüsünde Karda opsiyonlar (ITM) zincirini görebilirsiniz.

Bu kavramı daha iyi anlamak için alım (call) ve satım (put) opsiyonlarında bunun ne anlama geldiğine bakalım. 

• Alım opsiyonunuzdaki (Call), dayanak varlığın piyasa fiyatı opsiyonun kullanım fiyatından yüksekse bu opsiyon “karda” (ITM veya “In the Money”) olarak kabul edilir. Bu durumda, dayanak varlığı kullanım fiyatından satın almanın maliyeti doğrudan piyasadan satın almaktan daha düşük dolayısıyla daha avantajlıdır.
  • “Karda” (ITM) alım opsiyonu (Call): Spot fiyatı > Kullanım fiyatı
• Satım opsiyonunuzdaki (Put), dayanak varlığın piyasa fiyatı opsiyonun kullanım fiyatından daha düşükse bu opsiyon “karda” (ITM veya “In the Money”) olarak kabul edilir. Burada, dayanak varlığı piyasa fiyatından daha yüksek bir fiyata satabilirsiniz
  • “Karda” (ITM) satım opsiyonu (Put): Spot fiyatı < Kullanım fiyatı

Karda (ITM) opsiyonlarının ilginç bir yanı da kar elde etme olasılığı çok büyük görünmesine rağmen diğer opsiyonlara kıyasla satın alma maliyetlerinin genellikle daha yüksek olmasıdır. Bunun sebebi bu opsiyonların zaten bir içsel değere sahip olmalarıdır, yani bu opsiyonları satın aldığınızda hemen kullanırsanız kar edersiniz.

İşte bu nedenle, yüksek satın alma maliyetlerine rağmen bu opsiyonlar, özellikle daha güvenli bir yatırım aracı arayan yatırımcılar için çekicidir.

Özetle, opsiyonlar bağlamında, "Karda" ya da İngilizce adıyla ITM veya "In the money" terimi, opsiyon sahibinin lehine olan ve opsiyonun kullanılmasının avantajlı olduğu durumu tanımlar.

👉 Daha fazla bilgi için Opsiyonlarla işlem yapma| Başlangıç için Temel Rehber başlıklı makalemizi inceleyebilirsiniz

Karda Opsiyonlarda Dikkat Etmemiz Gereken İki Kavram

Bu tür opsiyonlarda bilmeniz gereken iki önemli faktör: 

• Kullanım fiyatı (Strike price) : Bir opsiyonun kullanım fiyatı veya strike price, opsiyon sözleşmesinde atıfta bulunulan fiyattır. Bu, dayanak varlığı satın alma ve satma hakkının kullanılacağı veya yükümlülüğünün yerine getirileceği fiyattır.

• Piyasa değeri veya spot fiyat: Varlığın gözlemlendiği andaki piyasa fiyatıdır 

Karda Opsiyonlar (ITM) Nasıl Çalışır?

Karda opsiyonlar veya yaygın olarak kullanılan İngilizce adıyla In the Money veya ITM opsiyonlar finansal piyasalarda sıkça kullanılan bir terimdir. Peki, aslında karda opsiyon (ITM) gerçekten ne demektir? Bu konu tüm açıklığıyla anlamak için yatırım işlemlerini biraz daha derinlikli olarak incelememiz gerekir.

Basit terimlerle anlatmak gerekirse, içsel değere sahip, kullanım fiyatının yani dayanak varlığın piyasa fiyatına kıyasla bizim için daha avantajlı olan opsiyona karda opsiyon (ITM) diyebiliriz.

Ancak opsiyon alıp satmaya girişmeden önce bir noktaya açıklık getirmemiz gerekir: Bir opsiyonun karda (ITM) olması otomatik olarak bir kar garantisi sağlayacağı anlamına gelmez. Sizin de bildiğiniz gibi borsada işlem yaparken, aracı kurum komisyonları ve borsaların aldığı ücretler vb. gibi bir dizi başka maliyet işin içine gireceği için kağıt üzerinde hesapladığınız kârınız azalabilir veya hatta tamamen eriyebilir. Bu nedenle, yatırımcılar sadece bir opsiyonun "Karda veya In the Money" olup olmadığını değil, aynı zamanda toplam maliyeti ve gerçek kâr potansiyelini dikkatlice değerlendirmelidir.

Şimdi karda opsiyonların (ITM) alım ve satım opsiyonları olarak nasıl çalıştığına bakalım.

• Alım opsiyonlarında (Call) kullanım fiyatı : Karda (ITM) bir alım opsiyonunun (Call) kullanım fiyatı dayanak varlığın spot fiyatının altındadır. Örneğin Tesla hisseleri (TSLA) piyasada 250 $' dan işlem görüyorsa, kullanım fiyatı 250 $'ın altında olan tüm alım opsiyonları (Call) karda opsiyon (ITM) olacaktır. Örneğin, kullanım fiyatı 249 $ olan bir alım opsiyonu karda opsiyon (ITM) olarak kabul edilir. Böyle bir durumda hisseleri kullanım fiyatı olan 249 $'dan satın alabilir ve ardından bunları piyasada 250 $'dan satarak küçük bir kar elde edebiliriz. Ancak net bir kar elde edebilmek için daha önce sözünü ettiğimiz komisyonlar konusuna dikkat etmeliyiz.

• Satım opsiyonlarında (Put) kullanım fiyatı  : Satım opsiyonlarında süreç alım opsiyonlarının tersine işler. Yukarıdaki örnekten hareketle, kullanım fiyatı 250 $'ın üzerinde olan tüm satım opsiyonları (Put) karda opsiyonlardır (ITM). Örneğin, kullanım fiyatı 253 $ olan bir satım opsiyonumuz (Put) olduğunu varsayarsak, bu opsiyon karda opsiyon (ITM) olarak kabul edilir.

Karda opsiyonların (ITM) değeri, opsiyonun kullanım fiyatı ve vade tarihine kadar olan zaman değeri gibi bileşenlerden oluşur. Opsiyonun içsel değeri de opsiyonun değerinin oluşturan bileşenler arasındadır. Bu opsiyonlar ne kadar karda (ITM) ise yani, dayanak varlığın spot fiyatı kullanım fiyatından ne kadar yüksekse (alım opsiyonları için), opsiyonun içsel değeri de o kadar yüksek olur. Bunların yanı sıra opsiyonların değerinin, dayanak varlığın fiyatındaki beklenen oynaklık ve temettü dağıtımı gibi diğer faktörlerden de etkilendiğini belirtelim.

Opsiyon Karda Değilse Ne Olur?

Bir opsiyon karda (ITM) değilse, ya zararda opsiyon (OTM) veya başa baş opsiyon (ATM) olarak kabul edilir.

1. Zararda opsiyon (OTM) : Zararda opsiyonların (OTM) içsel değeri sıfır veya yok olarak kabul edilir çünkü bu opsiyonları kullanmak opsiyon sahibine hiç bir kazanç sağlamaz. Zararda opsiyonların (OTM) değeri sadece opsiyonun zaman değerinden ibarettir, yani opsiyonun vade tarihine kadar piyasanın opsiyon sahibinin lehine hareket etme olasılığına dayalıdır. Alım ve satım opsiyonlarının ne zaman zararda (OTM) olabileceklerine bakalım:
   • Bir alım opsiyonunun (Call) kullanım fiyatı dayanak varlığın spot fiyatından daha yüksekse bu opsiyon zarardadır. Bu durumda dayanak varlığı doğrudan piyasadan satın almak opsiyonu kullanmaktan daha avantajlıdır.
   • Bir satım opsiyonunun (Put) kullanım fiyatı dayanak varlığın spot fiyatından daha düşükse  bu opsiyon zarardadır (OTM). Bu durumda dayanak varlığı doğrudan piyasada satmak opsiyonu kullanmaktan daha avantajlıdır.
     
2. Başa baş opsiyon (ATM): Bir opsiyonun kullanım fiyatı ile dayanak varlığın spot fiyatı birbirine yakın veya eşit ise başa baş opsiyon (ATM) olarak kabul edilir. Bu durumda opsiyonun henüz bir içsel değeri yoktur ancak vade tarihine kadar kalan süreye ve dayanak varlığın fiyatının beklenen oynaklığına bağlı olarak değeri yükselebilir.

Karda Opsiyon (In The Money) Örneği I

Bu örnekte Interactive Brokers 'ın işlem platformu Trader Workstation üzerinde TESLA (TSLA) opsiyonlarının grafiğini inceliyoruz.

TSLA grafiği

Bu noktada Tesla hisseleri 217 $' dan işlem görüyor. Bu durumda kullanım fiyatı 217 $' ın altında olan tüm alım opsiyonları (Call) karda opsiyonlardır (ITM).

Yukarıdaki grafikte karda (ITM) olan tüm alım opsiyonlarının kırmızıyla işaretlendiğini görüyorsunuz. Bu opsiyonların içinden hangisini seçerseniz seçin kullanım fiyatları spot fiyatlarının altında yani karda (ITM) olacaktır. Ve tabii ki kullanım fiyatı ile dayanak varlığın spot fiyatı arasındaki fark ne kadar açıksa opsiyonun içsel değeri de o kadar yüksektir.

Daha önce belirttiğimiz gibi satım opsiyonları (Put), alım opsiyonlarının (Call) tam tersine çalışır. Kullanım fiyatı dayanak varlığın fiyatının üzerinde olan satım opsiyonları karda opsiyonlardır (ITM):

👉 Interactive Brokers hakkındaki makalemizi incelemek için linke tıklayın: Interactive Brokers İncelemesi 2024: güvenlik, piyasalar, komisyonlar ve yorumlar

Karda Opsiyonların (ITM) Özellikleri

Karda opsiyonlar (ITM) avantajlar ve riskler bakımından belirli özelliklere sahiptir.

Aşağıdaki kavramlar karda opsiyonların özelliklerini anlamak açısından önemlidir:

• İçsel değer: Bir karda opsiyondan (ITM) bahsederken dikkate alınması gereken ana unsurlardan biridir. İçsel değer dayanak varlığın fiyatı ile kullanım fiyatı arasındaki farktır. Bu değer değişebilir ve işlem yapmadan önce kesin olarak hesaplanmalıdır.
• Potansiyel kazanç: Karda opsiyon sahibine kazanç sağlama potansiyeline sahiptir dolayısıyla içsel değeri pozitiftir, yani opsiyon hemen kullanılırsa kazanç elde edilir.
• Yüksek satın alma maliyeti: Karda opsiyonlar (ITM), zaten içsel bir değere sahip oldukları için daha pahalı olma eğilimindedir. Bu opsiyon priminin görece yüksek olması demektir. Yatırımcı bu ek maliyeti, piyasa koşulları uygunsa güvenli bir yatırım olarak görebilir.
• Azaltılmış risk: Karda opsiyonlar zaten pozitif bir içsel değere sahip olduklarından dolayı satın almak için yapılan yatırımın riski, zararda (OTM) veya başa baş (ATM) opsiyonlara kıyasla daha azdır. Burada hisse fiyatının kazanç sağlamak için uygun bir yönde hareket etmesi gerekir.
• Vade sonuna kadar geçen süre: Karda opsiyonların (ITM) da vade tarihine kalan sürelerine dikkate etmek önemlidir. Bunun nedeni, vade tarihine kadar piyasanın yönünün değişebilme ve bir karda opsiyonun (ITM) zararda opsiyona dönüşebilme olasılığıdır.
• Erken kullanım: Amerikan opsiyonları vade tarihine kadar herhangi bir zamanda kullanılabilmektedir. Amerikan opsiyonu tipindeki karda opsiyonlar (ITM) vadesinden önce kullanıldığında erken nakit akışı sağlayabilir.

Karda opsiyonlar (ITM) sonuçta belirli özelliklere sahip bir yatırım aracıdır ve bu nedenle herhangi bir işlem yapmadan önce onları doğru anlamak esastır. Böylece sağlam bir temel kazandıktan ve ilgili riskleri anladıktan sonra yatırım yapmaya başlarsınız.

Karda Opsiyon (In The Money) Örneği II

Basit ve pratik bir örnekle Karda opsiyon (ITM veya "In the Money" ) kavramını açıklayalım.

• Bir yatırımcının, ABC şirketinin hisseleri üzerine yazılan bir alım opsiyonu (call) satın aldığını ve bu opsiyonun kullanım fiyatının 50 ₺ olduğunu varsayalım. Bu durumda yatırımcı, opsiyonun vade tarihinden önce herhangi bir zamanda ABC hisselerini her biri 50 ₺'den satın alma hakkına sahip olur ancak satın yatırımcının bu hisseleri satın almak gibi yükümlüğü yoktur.

• İki hafta sonra ABC hisselerinin piyasa değerinin hızla yükseldiğini, örneğin 70 ₺'ye çıktığını varsayalım. Bu durumda yatırımcının opsiyonu karda opsiyon (ITM) olur. Neden? Çünkü yatırımcı için bu opsiyonu kullanmak ve hisselerin her birini 50 ₺'den satın almak (opsiyonun kullanım fiyatı), doğrudan piyasadan 70 ₺ ödeyerek satın almaktan daha avantajlıdır.

• Yatırımcı bu opsiyonu kullanmaya karar verirse ve ardından satın aldığı hisseleri piyasa fiyatından (70 ₺) hemen satarsa, önemli bir kar elde eder. Ancak opsiyonu kullanmasa bile dayanak varlığın (ABC hisseleri) piyasa fiyatındaki artış nedeniyle opsiyonun içsel değeri büyük ölçüde artmış olur.

Bununla birlikte bazı önemli noktaları hatırlamak önemlidir:

• Tüm Karda ITM opsiyonları kullanılmaz: Bazen yatırımcılar, komisyon gibi maliyetler nedeniyle Karda (ITM) opsiyonlarını vade tarihinden önce kullanmamaya karar verirler.

• Zaman kritik bir rol oynar: Bir opsiyonun dayanak varlığının fiyatı vade tarihine kadar beklenenin tersine hareket ederse zararda (OTM) yani 'Out of the Money' olma olasılığı her zaman vardır.

• Bir opsiyonun değeri birçok faktörden etkilenir: Hem dayanak varlığın fiyatı hem de volatilitesi veya oynaklığı , faiz oranları ve vade tarihine kalan süre gibi diğer unsurlar karda opsiyonun (ITM) değerini etkileyebilir.

Umarım bu örnek, karda opsiyonların (ITM veya In the Money) nasıl çalıştığını daha iyi anlamanıza yardımcı olmuştur.

Karda opsiyonların (ITM), piyasanın belirli bir varlığı belirli bir anda olumlu olarak değerlendirdiğinin bir tür göstergesi olduğunu söyleyebiliriz.

İlginizi çekebilecek makaleler:

• Opsiyon Koruma (Hedging) Stratejileri: Korunmalı Call ve Koruyucu Put
• Yeni Başlayanlar için Opsiyon Stratejileri

Önemli bir hatırlatma: Yatırım yapmak riskler ve fırsatları bir arada içerir. Bu heyecan verici yatırım dünyasına atılmadan önce yapacağınız yatırımı her yönüyle dikkatlice incelemeniz çok önemlidir. Opsiyonlarla işlem yapmadan önce her zaman ilgili riskleri araştırmayı ve kişisel hedeflerinizi göz önünde bulundurmayı unutmayın.