Opsiyon Koruma (Hedging) Stratejileri: Korunmalı Call ve Koruyucu Put

Opsiyonlar türev varlıklardır ve fiyatları (opsiyon primi) dayanak varlığın fiyatına bağlıdır. Opsiyonlar başlangıçta koruma (hedging) amaçlı olarak oluşturulmuş finansal araçlardır. Hem korunmalı call hem de koruyucu put her ikisi de dayanak varlıkta alınan pozisyonu korumayı amaçlar. Dolayısıyla, dayanak varlıkta uzun pozisyon alındığında kullanılan korunmalı call (alım opsiyonu satışı) ve koruyucu put (satım opsiyonu alışı) gibi opsiyon koruma (hedging) stratejileri birer koruma aracıdır.

Korunmalı Alım Opsiyonu (Call) Nedir?

Korumalı call, portföyümüzde bulunan bir varlığın dayanak varlık olduğu bir call opsiyonu satmak demektir. Opsiyon satıldığında tahsil edilen opsiyon primi sayesinde korunmalı call portföyün başa baş noktasını (break-even point) kaydırır. Dayanak varlıkta alınan uzun pozisyona ek olarak bir call opsiyonu satmanın, yani call opsiyonunda kısa pozisyon almanın getirisi, put opsiyonu satmanın getirisiyle eşdeğerdir. Bu nedenle, bu strateji portföyünde bulunan dayanak varlığın getirisine ek bir gelir sağlar (opsiyon primi) ancak opsiyonun vade tarihine kadar dayanak varlığın fiyatı call opsiyonun kullanım fiyatını aşarsa, call opsiyonunu alan taraf opsiyonu kullanacaktır dolayısıyla bizim kar potansiyelimizi sınırlayacaktır. Bu strateji doğru uygulanırsa, bir temettü tarzında sürekli kazanç elde edilebilir hatta portföyde bulunan dayanak varlığın satın alma maliyetini sıfıra indirebilir.

Böylece risk, opsiyon primi tahsil edilerek azaltılmış olur ancak bunun dayanak varlığın yükselme trendine girmesi halinde potansiyel karın sınırlanması gibi bir sonucu vardır. Karın sınırlaması, dayanak varlığın fiyatından daha yüksek ve daha uzak kullanım fiyatları seçilerek hafifletilebilir, ancak burada kullanım fiyatı (strike price) ne kadar uzak olursa, opsiyon priminin o kadar az olacağı hesaba katılmalıdır.

👉 Alım Opsiyonu (Call Option) Nedir?

Koruyucu Satım Opsiyonu (Put) Nedir?

Opsiyon koruma (hedging) stratejileri arasında bulunan koruyucu put, portföyümüzde bulunan bir varlığın dayanak varlık olduğu bir put opsiyonu satın almak demektir. PUT opsiyonu satın almak, dayanak varlığı kullanım fiyatından satma hakkı verir ancak satma yükümlülüğü getirmez. Dayanak varlıkta alınan uzun pozisyona ek olarak bir put opsiyonu satın almak, yani put opsiyonunda uzun pozisyon almanın getirisi, bir call opsiyonu satın almanın getirisiyle eşdeğerdir. Bu nedenle, bu strateji dayanak varlık fiyatında düşüş beklenirken veya belirsizlik olduğunda dayanak varlığın fiyatındaki düşüşlerden korunmamızı sağlar. Fiyat ne kadar düşerse düşsün veya bir kapanış fiyatı ile sonraki açılış fiyatı arasındaki fark ne kadar büyük olursa olsun, belirli bir fiyattan satma hakkımız, dayanak varlık çok daha düşük bir fiyattan işlem görüyor olsa bile bizim bu seviyeden pozisyondan çıkmamızı sağlar.

Dayanak varlığın portföyde bulunduğu bir put opsiyonunu satın almak, dayanak varlıktaki uzun pozisyonu güvence altına almak anlamına gelir. Yani, koruyucu put opsiyonu bir sigorta gibi çalışır.

👉 Satım Opsiyonu (Put Option) Nedir?

Korunmalı Call ve Koruyucu Put Opsiyonları Nasıl Uygulanır?

01/12/2022 tarihinde E-mini S&P 500 mini vadeli işlemlerinde uzun pozisyon açtığımızı varsayalım. Burada, E-mini S&P 500 endeksi mini vadeli işlemi portföyümüze dahil edeceğimiz dayanak varlık olacaktır.

E-mini S&P 500 fiyat grafiğini ve işlem hacmini gözlemliyoruz. Ayrıca, mini S&P'nin 4.080'den işlem gördüğünü ve uzun pozisyonumuzun bu fiyattan alındığını varsayıyoruz. Aynı aracı kurumda, vade tarihi bir sonraki hafta olan bir opsiyon zincirine gidiyoruz ve mini S&P için aşağıdaki kullanım fiyatlarını (strike price) buluyoruz:

Korunmalı Call ve koruyucu PUT işlemlerinin, hem zamanlama hem de seçtiğimiz strateji türü bakımından uygulamada birçok nüansı vardır. Bu nedenle az çok daha yakın kullanım fiyatlarını (strike price) seçmek bu koşullara bağlı olacaktır. Basitleştirmek için ekranda gördüğümüz bu kullanım fiyatlarını seçeceğiz. Bu durumda, mini S&P vadeli işlemi 4.084'ten alım gerçekleştiriyor. Opsiyon zincirinde, stratejiyi başlatmak için 4.100 ve 4.055'yi uygun kullanım fiyatları olarak gözlemliyoruz. 4.100 kullanım fiyatıyla satılan call opsiyonu primi 30 (çarpan 50) dolar iken, 4.055 kullanım fiyatıyla alınan put opsiyonu primi 33 (çarpan 50) dolardır. Yukarıdaki veriler göz önüne alınarak, korunmalı call ve koruyucu put opsiyonlarının nihai karı aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.

Hem E-mini S&P 500 vadeli işlem sözleşmelerine hem de söz konusu dayanak varlık hisselerinin opsiyon primlerine (x50) çarpanı uygulandığını unutmayın.

Korunmalı call (satım opsiyonu) dayanak varlıkta maruz kalınan kayıpları (opsiyon primi tahsilatı nedeniyle) azaltır, ancak buna karşılık dayanak varlığın fiyatı yükseldiğinde elde edilecek karı sınırlar. Bu nedenle kapalı call opsiyonu ;

• Dayanak varlığın fiyatının sabit kaldığı durumlarda kullanışlıdır.
• Fiyat bizim lehimize hareket ettiğinde oluşan karı sabitlemeyi hedefleriz.
• Opsiyon primi tahsil ederek genişletilmiş bir kar alma seviyesi oluşturmayı hedefleriz.

Daha ayrıntılı olarak açıklanması gereken çeşitli stratejiler:

Koruyucu put (satım opsiyonu) potansiyel kazancı (opsiyon primi ödemesi nedeniyle) azaltır, ancak dayanak varlığın fiyatı düştüğünde maruz kalabileceğimiz kayıplara bir alt sınır koyar, bu nedenle satın alınan put opsiyonu ile para kazanmak için koruyucu put, dayanak varlığın fiyatının düşmesi beklendiğinde kullanılır.

Sonuç olarak, bu stratejide korunmalı call ek gelir sağlar ancak dayanak varlığın fiyatının yükseliş trendlerinde kazançları sınırlar, koruyucu put düşüşlere karşı sigorta görevi görür. Her ikisinin birlikte kullanılmasına Collar (Yaka) stratejisi adı verilir ve bu strateji piyasadaki riskleri ve karları dengeler.

Yukarıda anlatılan opsiyon koruma (hedging) stratejileri dışında opsiyonlarla işlem yaparken kullanabileceğiniz çok sayıda farklı stratejiler mevcuttur.

👉 Startejiler hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz Yeni Başlayanlar için Opsiyon Stratejileri makalemizi inceleyebilirsiniz.