Emtia Nedir? Emtia Yatırımı Nasıl Yapılır?

Borsada yer alan finansal enstrümanları seçerken emtia yatırımı yapmak elimizdeki alternatiflerden biridir. Bu makalede emtialara nasıl güvenli bir şekilde yatırım yapabileceğinizi, neden emtialara yatırım yapacağımızı ve emtia yatırımının risklerini inceleyeceğiz.

Emtia Nedir?

Emtia, finansal piyasalarda alınıp satılabilen fiziksel ürünlere verilen genel isimdir. Genellikle tarım ürünleri, enerji kaynakları, değerli ve endüstriyel metaller gibi doğadan elde edilen maddeleri kapsar. Bu ürünler, dünya genelinde standartlaştırılmış fiyatlarla işlem görür ve yatırımcılar tarafından portföy çeşitlendirmesi, enflasyona karşı koruma ya da spekülatif kazanç amacıyla tercih edilir. Emtia piyasaları, jeopolitik gelişmeler, arz-talep dengesi ve ekonomik döngüler gibi faktörlerden yüksek oranda etkilenir.

Neden Emtia Yatırımı Yapılmalı?

Bir emtia, piyasalara girebilmesi için homojen hale getirilmesi gereken işlenmemiş ürünlere verilen genel addır. Bu, belirli bir emtianın ortaya çıkmasına neden olur. Örneğin çelik, dünyanın her yerinde aynı fiyata satın alınabilir.

Emtialara yatırım yapmak, kompleks bir piyasada yatırım yapma anlamına gelebilir. Bunun altında yatan sebep ise ham madde ya da emtia yatırımlarının garanti edilmiş yatırımlar olmamasıdır. Altın, bir değer saklama aracı olarak kabul edilir ve her zaman değer kazanarak güvenli bir liman olarak görülebilir. Ancak, bu durum muhtemelen her zaman bizim çıkarımıza olmaz.

Dolayısıyla, emtialar herkese uygun bir yatırım türü değildir. Özellikle hemen kâr elde etmek isteyen yatırımcılar için emtialar uygun olmayabilir. Gelecekte kâr elde edebilmek için konjonktürel fiyat düşüşlerinden faydalanmak, emtia yatırımlarının temelini oluşturur.

Bir yatırımcının portföyünü emtialarla çeşitlendirmeye karar vermesinin ana nedeni, ekonomik döngü, temel faktörler veya jeopolitik çatışmalar nedeniyle yükseleceğini düşünmek için yeterli temele sahip olmasıdır. Örneğin, jeopolitik öneme sahip bölgelerdeki savaşlar petrol fiyatını etkilemektedir.

EmtiaYatırımı Yapmanın Riskleri

Bilgi Eksikliği (Bilinmezlik)

Biz, yatırımcılar olarak, emtialara yatırım yaparken üstleneceğimiz riski öngörebilmeliyiz. Bu durumda ortaya çıkan asıl risk, diğer menkul kıymetler yatırımında olduğu gibi bilgi eksikliğidir. Emtialara yatırım yapmak için bir uzmana ihtiyaç olmayabilir fakat yatırım yapacağınız emtianın ne olduğunu bilmek ve gelecekteki gelişmeleri öngörebilmek önemlidir.

Ayrıca, emtialara yatırım yapmak genellikle vadeli işlemler aracılığıyla gerçekleştirilir. Bu finansal varlıklar diğerlerine kıyasla daha kompleks yapılara sahiptir. Vadeli işlemleri yazımızın ilerleyen kısımlarında daha geniş kapsamda ele alacağız.

Volatilite

Bilinmezlik faktörünü bir kenara koyarsak emtia yatırımının ana riski bu ürünlerin yüksek fiyat dalgalanmalarına sahip olmasıdır.

Küresel ölçekte jeopolitik değişiklikler ve önemli olaylar hızlı bir şekilde gerçekleşebilir. Bu gibi durumlarda yatırımcılar beklenmedik bir hareketle karşılaşabilir ve bunun sonucunda zamanında hareket edemeyebilir.

Spekülatif Varlıklar

Tüm bunlara ek olarak bu ürünler yüksek derecede spekülatif olup, kısa vadeli yatırımcıların kaldıraç kullanarak kısa sürede kâr elde etme aracıdır.

Sonuç olarak, bu durum karmaşık bir piyasaya girmek için ciddi bir zaman ve bilgiye sahip olmayan ortalama bir yatırımcı için yüksek riskler oluşturabilir.

Hangi Emtialar Borsada İşlem Görür?

Emtia yatırımı çeşitlilik bakımından oldukça zengindir. Yatırımcılar emtia dünyasına adım atmadan önce hangi ana emtialara yatırım yapabileceğini bilmelidir.

Değerli Metaller

Genellikle altın, gümüş, platin, paladyum veya elmas bu grupta ön plana çıkmaktadır. Bu emtiaların değerleri arz kıtlığına göre belirlenir. Değerli metaller yüksek getiri sağlamayabilir ancak satmaları kolaydır ve likidite bakımından zengindir. Değerli bir metale sahip olan ve onu fiat para birimine dönüştürmek isteyen biri kolaylıkla elindeki metali satabilir.

Enerji Emtiaları

Esas olarak doğal gaz, kömür, benzin, petrol ve türevlerinden oluşmaktadır. Ayrıca, günümüzde yenilenebilir enerji sektörü de enerji emtialarına dahil edilmiştir ve bu enerji emtialarına ilgili şirketler aracılığıyla yatırım yapılabilir.

Buna ek olarak, yeşil devrim ile gelen yatırımlar, yenilenebilir enerji emtialarını sizin için cezbedici hale getirebilir.

Endüstriyel Metaller

Bu grupta lityum, demir, çinko, bakır veya çelik gibi metaller ön plana çıkmaktadır. Bunlar endüstriyel yapı için temel öneme sahiptir. Ayrıca, bu metaller insan ve endüstrinin gelişimi için çok önemli hammadde kaynaklarıdır.

Tarım

Tarım alanına yatırım yapmaktan bahsettiğimizde, buğday, soya, kahve, yemler, pamuk veya sığır emtiaları gibi birçok ilginç alan bulabiliriz.

Bu tür piyasalarda şirket hisselerinden, ETF'ler ve türev ürünlere kadar yatırım yapmanın farklı yolları vardır.

Yenilenebilir Enerji

Son yıllarda, özellikle Ukrayna'daki çatışmanın başlamasının ardından ham madde kıtlığı nedeniyle, yenilenebilir enerjiye yapılan sürdürülebilir yatırım çok popüler hale geldi.

Bu kapsamda, ESG kriterlerine sahip şirketler üzerinde yenilenebilir enerjilere yatırım yapabiliriz. Aşağıda yenilenebilir enerji örneklerini sıraladım:

• Yeşil hidrojen
• Su
• Güneş enerjisi
• Rüzgar enerjisi

Borsada En Çok İşlem Gören 7 Emtia Hangileridir?

Tüm hammadde türlerinin (emtia) yatırımcılar nezdinde aynı ilgiyi çekmediğini belirtmekte fayda var. Aşağıda aktif olarak işlem gören ve dolayısıyla kârlı olabilecek 7 hammaddeyi listeledim:

Brent Petrol

Kuzey Denizi'nden çıkan Brent, hafif bir ürün olması ve ayrıca Avrupa'da referans petrol olmasıyla tanınır. Koşulları nedeniyle, benzin üretmek için ideal bir üründür. İlginç bir bilgi olarak bu petrolün okyanustan fracking adı verilen bir teknikle çıkarıldığını belirtmek gerekir.

Çelik

Çelik, demir ve karbonun sıcak birleşimidir. Endüstriyel dünyada her yerde bulunan çelik, yatırım yapılabilecek kârlı hammaddelerden biridir.

Çelik, formunu kaybetmeden sürekli olarak kullanılabilme özelliğine sahiptir. Bu hammadde her türlü endüstriyel tesisin yanı sıra kentsel gelişim sektöründe de kullanılır. Çelik üretiminde dünya lideri olan Çin, tüm Avrupa Birliği'nden dokuz kat daha fazla üretim yapmaktadır.

WTI Ham Petrol

WTI Ham Petrol, Kuzey Amerika'da üretilen ve adı West Texas Intermediate olan petrolü ifade eder.

Bu petrol türü, Brent ile birlikte, dünya çapında diğer tüm yakıtların fiyatını belirler. WTI ham petrol üretimi, 2020'nin başlarına kadar onlarca yıl boyunca oldukça istikrarlıydı.

Soya

Soya, birçok kişi tarafından geleceğin tahılı olarak adlandırılmaktadır. Dünya çapında talebi çok yüksektir, bu da Amerika'nın büyük alanlarının bu hammaddeyi üretmek için kullanmasına yol açmaktadır. Brezilya, ABD ve Arjantin dünyanın en büyük soya üreticileridir. Öte yandan soya konusundaki en büyük olumsuzluklardan birisi Amazon yüzeyinin büyük bir kısmının ve Arjantin'in ormanlık alanlarının soya yetiştirmek için tahrip edilmesidir.

Soyadan birçok yan ürün elde edilmektedir. Bunlar arasında un, süt veya yağ bulunur. Ayrıca hayvan yemi bileşenlerinden de birisidir.

Demir

Demir, tarih öncesi bir döneme adını verecek kadar önemli bir emtiadır ve dünyadaki en önemli ham madelerden birisidir. Çeliğin temel unsuru olan demir, birçok farklı ürünün üretiminde de temel malzemedir. Dünyanın en büyük demir üreticisi Avustralya'dır ve yılda 900 milyon metrik ton üretir.

Mısır

Mısır, dünyada en çok yetiştirilen tahıldır ve soya gibi birçok ürünün üretiminde kullanılabilir. Ayrıca mısır ile bitkisel yakıtlar da elde edilebilir. Amerika Birleşik Devletleri, Brezilya ve Çin mısır üreten ülkelerin büyük bir kısmını oluşturur.

Altın

Emtiaların yıldız ürünü olarak nitelendirilebilir. Altın, arz kıtlığı ile karakterize edilen değerli bir metaldir. Ayrıca, dijital formatta satın alınabilir ve bu emtia üzerinden ticaret yapılabilir.

👉 Altın hakkında daha detaylı bilgi için bu makaleye göz atabilirsiniz: Altına Yatırım Yapmak

Emtia Yatırımı Nasıl Yapılır?

Emtia yatırımı çeşitli şekillerde gerçekleştirilebilir. İşte en yaygın tercih edilen emtia yatırım şekilleri:

Fiziksel Olarak Emtia Yatırımı

Bu yatırım şekli, borsa piyasalarının ve özellikle vadeli işlem sözleşmelerinin ortaya çıkmasından önce tercih edilen geleneksel yöntemdi. Bu yöntemde bir emtia fiziksel olarak satın alınır ve saklanır. Ayrıca, fiziksel olarak satın alma işlemi daha çok değerli metaller gibi zamanla bozulmayan belirli türdeki emtialar için tercih edilir.

Ancak, fiziksel olarak satın alma yoluyla emtia yatırımı yapmak güvenlik açısından risk içermektedir.

Örneğin, eğer güvenli bir kasamız yoksa evde altın bulundurmak çok tavsiye edilen bir seçenek değildir. Öte yandan, sahip olduğumuz altını bir bankanın kasasında saklarsak ek masraflar ödememiz gerekmektedir.

Buna ek olarak, fiziksel emtia yatırımı değerli metaller için kolay olsa da mısır, şeker veya soya gibi bozulabilir ürünlerde birçok zorluk çıkartır. Bu bozulabilir ham maddelerde ekstra maliyetin yanı sıra lojistik ve depolama sorunları da ortaya çıkar.

Hisse Senetleri Aracılığıyla Emtia Yatırımı

Bu yöntem, emtia yatırımı yapmanın en basit yollarından biridir. Bu yöntemde emtialarla ilgili şirketlerin hisselerini alarak yatırım yaparız..

Bu noktada, bir şeker fabrikası veya ham petrolü dönüştüren bir şirket örneğini verebiliriz. Emtia fiyatı yükselirse, elbette şirketin hisse senetlerinin fiyatı da yükselecektir.

Günümüzde bu yöntem emtialara yatırım yapmanın çok yaygın bir yoludur. Bunun altında yatan sebep ise kolay olması ve sermayemizi sürekli kontrol altında tutabilmemizdir.

Ayrıca, günümüzde hemen hemen herhangi bir emtia ile işlem yapan piyasalara erişimimiz vardır. İlgimizi çeken herhangi bir emtiaya rahat bir şekilde yatırım yapabiliriz.

Bu yatırım yöntemi, değerli metallerle sınırlı kalmış olan ve birçok durumda uygun olmayan emtia yatırımı konusunda önemli bir ilerleme sağlar.

Vadeli İşlem Sözleşmeleri Aracılığıyla Emtia Yatırımı

Ham maddelere yatırım yapmanın bir diğer yolu da vadeli işlem sözleşmeleridir.

Bir vadeli işlem sözleşmesi, yatırımcıların belirli bir miktar ham maddeyi belirli bir fiyata ve gelecek tarihli işlem yapmak üzere anlaşmaya vardıkları bir sözleşmedir.

Bu tür sözleşmelerin fiyatı genellikle altta yatan varlığın spot fiyatına dayanır. Ancak nihai fiyatı belirleyecek çeşitli faktörler vardır.

Bu faktörler arasında teslimatın gerçekleşmesine kadar geçen süre ve depolama maliyetleri ön plana çıkmaktadır. Burada kârlı taraf (alıcı veya satıcı), gelecekte bu faktörlerin fiyatlanmasına bağlı olarak değişmektedir.

Satıcılar, vade tarihine kadar emtianın fiyatı düşerse kâr elde eder. Alıcılar ise belirlenen tarihte emtia fiyatının artmasıyla gelir elde edebilir.

ETF'ler Aracılığıyla Emtia Yatırımı

Borsa yatırım fonları veya ETF'ler, yatırımcılar içn çok kârlı bir yatırım yöntemi haline geldi. Bu finansal ürünler, ilgilendiğimiz bir endeksi taklit eden varlıkların satın alınmasını sağlar. Ayrıca, ham maddelerle ilgili birçok ETF bulunmaktadır.

Burada hisse senetleriyle değil, vadeli işlemler ve diğer türevlerle işlem yapılır. Ayrıca, bu finansal ürünler ham maddelerin fiziksel formlarını destekleyen belirli sözleşmelerdir. Amaçları ise belirli bir ham maddeyi veya belirli bir endeksi taklit etmektir.

Belirli bir ham maddeyi, örneğin altını, veya bir grup ham maddeyi taklit edip etmediği arasında bir ayrım yapmak önemlidir. Replikalar hem fiziksel hem de sentetik olabilir.

10 Emtia ETF'si Örneği

Exchange Traded Commodity (ETCs) aracılığıyla emtia yatırımı yapma

Exchange Traded Commodity veya ETC'ler, yatırımcının bireysel, sektörel veya global olarak emtialara maruz kalmasını sağlayan borsada listelenen ve vadesiz hisse senetleri gibi işlem gören yatırım araçlarıdır.

Bu borsada işlem gören emtialar, belirli riskleri göz önünde bulundurarak daha önce belirttiğim tüm niteliklerden yararlanmayı sağlar, çünkü bu ETC'ler, söz konusu emtiaların gelecekteki fiyatlarını yansıtan endeksleri taklit eder.

Aşağıda, farklı zaman dilimleri için bileşik getirileri içeren tabloları bulabilirsiniz:

Kıymetli metaller

Endüstriyel metaller

Tarım

Enerji

Bu makalede, hisse senetleri, vadeli işlemler ve ETF'ler aracılığıyla emtia yatırımı yapma macerasında size eşlik ettik. Ancak, hammadde veya herhangi bir yatırım ürünü için, dikkat her zaman ana kriterimiz olmalıdır.

Borsa piyasalarının işleyişini bilmiyorsak demo hesabı olan bir aracı kurum mükemmel bir araçtır. Demo hesap, gerçek veriler üzerinden sanal para ile yatırım yapmamıza izin verir. Dolayısıyla, bizim için hiçbir risk yoktur ve kullanabileceğimiz harika bir okuldur.

Peki ya siz, emtiaya yatırım yapıyor musunuz? Sizi emtia yatırımı yapmaya başlatan şey neydi ve hangi yatırım aracını kullanıyorsunuz?