Opsiyon İşlemleri
İçsel Oynaklık Nedir?
İçsel oynaklık, bir finansal varlığın gelecekteki volatilitesi hakkındaki piyasa beklentilerini yansıtır. Yatırımcıların, işlemlerindeki risk ve fırsatları değerlendirmelerine ve bilinçli kararlar almalarına olanak tanır.
İçsel oynaklık, piyasa katılımcılarının beklentilerine ve görüşlerine dayanır. Varlık fiyatlarının gelecekte nasıl dalgalanacağına dair bir öngörüdür ve belirli bir varlıkla ilişkili risk seviyesini değerlendirmek için kullanılır. İçsel oynaklıktaki bir artış, algılanan riskin arttığını gösterir.
İçsel oynaklık, özellikle opsiyon piyasasında önemli bir rol oynar çünkü opsiyon primlerini doğrudan etkiler. Daha volatil opsiyonlar genellikle daha yüksek primlere sahip olma eğilimindedir.
👉 Opsiyon piyasası hakkında detaylı bilgiler için Opsiyonlarla İşlem Yapma | Başlangıç için Temel Rehber adlı makalemizi inceleyebilirsiniz.
Varant Ürünleri
Varantlar, yatırımcılara bir dayanak varlığı (hisse senedi, endeks, döviz, emtia vb.) belirli bir fiyattan (kullanım fiyatı) ve belirli bir tarihte (vade tarihi) alma veya satma hakkı veren kaldıraçlı yatırım araçlarıdır. Opsiyonlara benzerler, ancak aracı kurumlar tarafından ihraç edilirler ve VİOP'da işlem görürler. Varantlar, yatırımcılara sınırlı bir riskle (ödenen prim) potansiyel olarak yüksek getiri elde etme imkanı sunar. Ayrıca, hem yükselen hem de düşen piyasalarda işlem yapma esnekliği sağlarlar.
Varant Ürünlerinde İçsel Oynaklık
Varant fiyatlandırmasında içsel oynaklık önemli bir rol oynar. İçsel oynaklık, piyasa katılımcılarının dayanak varlığın gelecekteki fiyat hareketlerine ilişkin beklentilerini yansıtır. Yüksek içsel oynaklık, dayanak varlığın fiyatının gelecekte daha fazla dalgalanabileceği beklentisini gösterir ve bu da varantın değerini artırır. Çünkü daha yüksek oynaklık, yatırımcının kâr elde etme olasılığını artırır. Dolayısıyla, içsel oynaklık, varant priminin belirlenmesinde kullanılan temel faktörlerden biridir.
İçsel Oynaklık Örneği
Örneğin, BIST 30 endeksine dayalı bir varant düşünelim. Endeksin şu anki değeri 5.000 puan olsun ve 5.200 puan kullanım fiyatlı bir varantın vade tarihi bir ay sonra olsun. Piyasa katılımcıları, BIST 30 endeksinin önümüzdeki bir ay içinde büyük dalgalanmalar yaşayabileceğine inanıyorsa, bu varantın içsel oynaklığı yüksek olacaktır.
Bu durumda, varantın primi de yüksek olacaktır. Çünkü yüksek içsel oynaklık, endeksin vade tarihinde 5.200 puanın üzerine çıkma olasılığını artırır, bu da varantın değer kazanma potansiyelini yükseltir. Yatırımcılar, bu potansiyel kazanç için daha fazla prim ödemeye istekli olurlar.
Diğer bir deyişle, içsel oynaklık ile opsiyon primi arasında doğrudan bir ilişki vardır. İçsel oynaklık arttıkça, opsiyon primi de artar. Çünkü yatırımcılar, daha yüksek oynaklığın daha yüksek getiri potansiyeli anlamına geldiğini bilirler ve bu potansiyel için daha fazla prim ödemeye razı olurlar.
Finansal Kriz Sırasında İçsel Oynaklık
2008 finansal krizi, piyasalardaki içsel oynaklık seviyelerinde belirgin bir artışa neden oldu. ABD hisse senedi piyasasındaki içsel oynaklığı ölçen ve "korku endeksi" olarak bilinen VIX endeksi, bu dönemde tarihsel olarak yüksek değerlere ulaştı. Örneğin, VIX endeksi 27 Ekim 2008'de 80.86 puana kadar yükseldi (Kaynak: Google Finance). Bu artış, piyasalardaki aşırı belirsizliği ve riski yansıtıyordu. Yatırımcılar, piyasa düşüşlerine karşı korunmak için opsiyonlara yöneldiler ve bu da opsiyon talebindeki artışla birlikte içsel oynaklığın daha da yükselmesine neden oldu.
İlginizi çekebilecek makaleler:
Sonuç olarak, içsel oynaklık, finansal piyasalarda önemli bir kavramdır ve yatırımcıların risk ve fırsatları değerlendirmesine yardımcı olur. Özellikle varant gibi kaldıraçlı yatırım araçlarında içsel oynaklık, fiyatlandırma ve risk yönetimi açısından kritik bir rol oynar. 2008 finansal krizi gibi dönemlerde içsel oynaklığın nasıl dramatik bir şekilde artabileceğini anlamak, yatırımcıların bilinçli kararlar alması ve portföylerini koruması için önemlidir.
