Emtia Ticareti
Kahvenin fiyatı önceleri çuval başına 9000 TL'yi geçtiğinde alıcılar tarafından oldukça pahalı bir fiyat olarak kabul edilirdi. Geçen yılın sonlarında yükselmeye başlayan kahve 2025'in başlarından itibaren çuval başına 14.600 TL civarında seyrediyor. Bu özel ürün, nadir görülen bir fiyat yükseliş rallisi yaşıyor. Ve şimdiden bazı yatırımcılar coffeecoin şeklinde şaka yapıyorlar. Kahve hızlı bir fiyat döngüsü içerisinde aylardır kendi rekorunu kırıyor. Peki, kahve fiyatları neden artıyor? O halde bu makalemizde kahve fiyatlarının bu denli yükselmesine neden olan faktörlerin neler olduğunu ve kahveye nasıl yatırım yapılacağını inceleyelim.
Kahve fiyatlarındaki bu artışın sebebi nedir? Kahveye yatırım yapmak için doğru zamanında mıyız? Öyleyse bu özel emtiaya nasıl sahip olabilirim. Tüm bunları aşağıda göreceğiz.
Ancak konuya başlamadan önce kahve pazarın nasıl işlediği ve başlıca kahve üreticilerinin kim oldukları gibi kahve ile ilgili temel bilgileri gözden geçirelim.
Kahve, dünya genelinde ihraç edilen ve tüketilen çok önemli bir emtia olmuştur. birçok ekonominin GSYİH'si üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Benzersiz aroması ve tadı kahveyi milyonlarca insanın günlük yaşamında vazgeçilmez bir içeçek haline getirmiştir.
Yıllar içinde büyüyen kahve vadeli işlem sözleşmeleri aracılığıyla borsada işlem gören emtialar listesine girmiştir. Ve her bir fincan kahvenin arkasında üreticileri, tüketicileri ve fiyatını etkileyen çeşitli faktörleri içeren karmaşık bir pazar yapısı bulunur.
Piyasaya hakim olan iki temel kahve çeşidi vardır: Arabica ve Robusta
Grafikte görüldüğü gibi Brezilya, Vietnam ve Kolombiya, dünyanın başlıca kahve üreten ülkeleri olarak öne çıkmaktadır. Bu durumda Brezilya 2023 yılında 60 kilogramlık 66,3 milyon çuval hacmi kaydetmiştir.
Bazı istisnalar dışında küresel kahve üretimi son yirmi yılda 2022/2023 sezonunun sonunda 172 milyon çuvaldan fazla artmıştır. Bu miktarın büyük bir kısmı tek bir bölgede üretilmiştir: Güney Amerika. Özellikle Güney Amerika ülkeleri geçen sezon üretilen toplam hacmin yarısından fazlasından sorumluydu.
Başlıca kahve tüketicileri:
Her piyasa gibi fiyat oluşumu arz ve talebe bağlıdır. Elbette bu husus iklimsel, jeopolitik ve hatta kültürel faktörlerle şekillenir.
Ancak son aylarda özellikle 2024 yazından bu yana yaşananlar üretim ve talep tahmininin daha az veya çok istikrarlı görünebileceği bir üründe gerçekten baş döndürücü bir etki yaratmıştır.
Gördüğümüz gibi, kahve vadeli işlemlerinin fiyatı durmaksızın yükselmeye devam ediyor ve bu yükseliş sarmalının sanki sonu yokmuş gibi görünüyor. Peki kahve pazarında neler oluyor? Bu tarihi zirveler hangi faktörlere yanıt veriyor? İnceleyelim.
Tabii ki arz tarafındaki bu kadar belirsizlik ve talep tarafındaki artan ilgi karşısında fiyatlar sadece yükselmiştir. Bu durum 2024 sonu ve 2025 arasında özellikle mevcut yüksek dalgalanma ve kârlılık beklentileri bağlamında kahve pazarına kurumsal fonların girişini teşvik etmiştir.
👉 Bu arada diğer tarımsal emtialara yatırım yapmakla ilgileniyorsanız veya hangi diğer emtiaların mevcut olduğunu öğrenmek istiyorsanız, makalemizi okumanızı öneririz: Tarıma Yatırım: Yatırım Fonları, ETF’ler, Hisse Senetleri ve Vadeli İşlemler
Kahve piyasasına yalnızca maruz kalmanın basit yolları yoktur. Aslında, sadece birkaç hisse senedi ve bir tür finansal vadeli işlem hakkında konuşabiliriz. Bununla birlikte yumuşak emtialara ve daha az ölçüde (neredeyse bakiye) kahve ile ilgili çok sayıda fon ve ETF bulunmaktadır.
Kahve şirketlerinde hisse satın almak kahveye yatırım yapmanın bir yoludur. Bu durum kahve yetiştirme, üretim ve satışına adanmış bir şirketin hisselerini satın almak anlamına gelir. Bu şirketlerin hisselerine yatırım yaparak onların piyasadaki başarısı ve büyümesi üzerine bahis yapıyorsunuz. Bu şirketlerden bazıları şunlardır:
Kahve Şirketleri | Ticker | ISIN | Nerede işlem görüyor? | ||||
Nestlé | NESN.SW | CH0038863350 | SIX Swiss Exchange | ||||
JM Smuckers Co. | SJM | US8326964058 | NYSE | ||||
Starbucks | SBUX | US8552441094 | NASDAQ | ||||
Coca-Cola | KO | US1912161007 | NYSE | ||||
JDE Peet´s | JDEP.AS | NL0014332678 | Euronext |
Kahve Şirketleri | Ticker | ISIN | Nerede işlem görüyor? |
Nestlé | NESN.SW | CH0038863350 | SIX Swiss Exchange |
JM Smuckers Co. | SJM | US8326964058 | NYSE |
Starbucks | SBUX | US8552441094 | NASDAQ |
Coca-Cola | KO | US1912161007 | NYSE |
JDE Peet´s | JDEP.AS | NL0014332678 | Euronext |
Lojistik zincirlerinin bir noktasında kahve ticareti faaliyetlerine adanmış diğer ünlü şirketler Lavazza, Juan Valdez, illycaffè'dir ancak şu anda hiçbiri borsada işlem görmemektedir. Bu nedenle ticaretlerine erişmek kolay değildir.
Ancak, belki de kahve fiyatlarının gelişimine en saf maruz kalma şekli bu tür türevler aracılığıyladır. Kısaca vadeli işlem sözleşmeleri belirli bir fiyattan gelecekte kahve alım satım sözleşmeleridir.
Bu nedenle Arap kahvesi vadeli işlem sözleşmelerinin çoğu Intercontinental Exchange (ICE)'de özellikle ICE Futures U.S. bölümünde işlem görmektedir ve ICE'deki Arap kahvesi için referans sözleşme Coffee C Futures'dır. Öte yandan Robusta kahvesi vadeli işlemleri ağırlıklı olarak ICE Futures Europe'da işlem görmektedir.
Özellikle belirli bir kaldıraç derecesi uygularsanız elbette bu seçenek daha riskli olabilir. Çünkü kahve fiyatı önemli ölçüde dalgalanabilir.
Belirttiğimiz gibi bu hammaddeye doğrudan yatırım yapan çok fazla yatırım fonu / ETP alternatifi bulunmamaktadır. Yine de bu hammaddeye az ya da çok ilgili olan bazı şirketleri sizinle paylaşıyorum.
Yatırım Ürünü | Ticker | ISIN | |||
WisdomTree Coffee | COFF | DE000A0KRJT2 | |||
iShares Diversified Commodity Swap UCITS ETF | SXRS | IE00BDFL4P12 |
Yatırım Ürünü | Ticker | ISIN |
WisdomTree Coffee | COFF | DE000A0KRJT2 |
iShares Diversified Commodity Swap UCITS ETF | SXRS | IE00BDFL4P12 |
Gördüğümüz gibi en doğrudan ama aynı zamanda en riskli maruz kalma şekli kahve vadeli işlemlerinin satın alınmasıdır. Peki kahve yatırımı nasıl yapılır? Özellikle bu yatırım araçları nasıl çalışır? Bu hususları makalemizde açıklayacağız.
Arabica kahve vadeli işlemi, Intercontinental Exchange (ICE)'de işlem gören standart bir sözleşmedir ve kahve fiyatlarındaki dalgalanmalar üzerinde risk yönetimi veya spekülasyon yapmak isteyen üreticiler, tüccarlar ve yatırımcılar için referans görevi görür.
Şimdi sözleşmenin ana özelliklerine bakalım:
Öncelikle minimum tick yani bir Arabica kahve vadeli işleminin minimum fiyat değişimi libra başına 0,05 senttir. Bu da her seferinde vadeli işlem sözleşmesinin sadece 0,05 puan değişmesi durumunda sözleşmenin değerinde 18,75 dolarlık (0,0005 dolar x 37.500 libre) bir değişimin anlamına gelir.
Ve aynı zamanda her bir tick hareketinin puanı için (örneğin çuval başına 16.410 TL'den 16.447 TL'ye), trader 13.675 TL'lik bir dalgalanma yaşayacaktır.
ICE'deki Arabica kahve vadeli işlemleri pazar gününden cuma gününe kadar uzanan oturumlarda günlük geniş bir ara ile işlem görür. Örneğin İspanya'dan işlem yapan bir yatırımcı için, New York (ET) saat dilimi pazartesiden cumaya 10:15'ten 19:30'a kadardır.
Öncelikle trading platformunu açmak ve esasen kahve sözleşmesini aramak gerekir
Bunun için, aşağıdaki sırayı izlemek kadar kolaydır:
Ve tüm bu işlemleri yaptıktan sonra web ticaret platformunuzda sadece uzun veya kısa bir pozisyon açmanız gerekecek. Bu konuya dikkat etmelisiniz.
Örneğin kendi işlemim için 17.955 TL'de tek bir sözleşme için satış emri (kısa pozisyon) açtım. Ancak bunu fiyat üzerinde 2,5 puanlık sıkı bir stop loss ile gerçekleştirdim.
Şimdi adım adım devam edelim. Hisse senetlerine ve vadeli işlemlere yatırım yapmayı birbirinden ayıralım.
Tarihsel olarak vadeli işlem fiyatları arttığında (kahve, petrol veya başka bir emtia), ilgili şirketlerin hisse senetleri - bu durumda kahve - birkaç ay sonra değer kazanabilir.
Bu durum başlangıçta hammadde maliyetleri artsa da birçok şirketin bu maliyetleri tüketicilere yansıtmayı başarması ve zamanla kâr marjlarını iyileştirmesiyle gerçekleşir. Örneğin Starbucks gibi şirketler kahve fiyatlarının arttığı dönemlerde iyileşme göstermiştir.
Diyelim ki böyle bir şey 2021'de zaten oldu, petrol fiyatı varil başına 4.375' TLnin üzerine çıktığında ve birkaç ay içinde, kâr marjları fırlayan petrol şirketleri az değildi.
Diyelim ki buna benzer bir şey 2021 yılında petrolün varil fiyatı 4.375 TL üzerine çıktığında yaşandı ve birkaç ay içinde pek çok petrol şirketinin kâr marjları fırladı . Her durumda ve her zaman olduğu gibi, her şirketi ayrı ayrı analiz etmek önemlidir. Çünkü riskten korunma stratejileri ve operasyonel verimlilik gibi faktörler performansını etkileyebilir.
Peki, vadeli işlem piyasası aracılığıyla en saf spekülasyon ne olacak? Gerçek şu ki, en yüksek coşku anlarında volatilite en kötü düşmanın olacaktır.
Fiyatların tarihi zirvelerde olduğu bir anda uzun pozisyon almak riskli olabilir. Çünkü fiyatın keskin bir revizyonu operasyonel marjını yok edebilir. Öte yandan kısa pozisyon, aynı şeyin ortalamasını ararken dönüş noktasının tam olarak nerede olduğunu bilmeme riskini taşır .
Bununla birlikte iyi tanımlanmış ve test edilmiş sistemlere sahip traderlar için vadeli işlem piyasası fırsatlar sunabilir ancak sağlam bir risk yönetimine sahip olmak çok önemlidir.
Dolayısıyla güvenilir bir ticaret sistemine sahip olmadıkça vadeli işlemler belki de en iyi fikir olmayabilir fakat hisse senetlerinde şu an kahve piyasasına birkaç hamle yapmak için uygun bir zaman olabilir. Çünkü bu şirketler er ya da geç bu maliyet artışını ürünlerinin fiyatlarına yansıtmak zorunda kalacaklardır. Ve hatırlayalım ki, kahve fiyatı geri çekildiğinde -er ya da geç geri çekilecektir- bu konuda dürüst olalım, bu şirketlerin fiyat düşüşü savaşına başlamaları oldukça zor olacaktır. Muhtemelen kâr marjını koruyacaklardır.
İşte kahveye yatırım yapmanın bazı avantajları ve dezavantajları
Artılar | Eksiler | ||
✅ Sürekli büyüyen küresel pazar | ❌ Fiyat dalgalanma riski | ||
✅ Potansiyel kârlılık | ❌ Hasat riski | ||
✅ Çeşitlendirme | ❌ Uzmanlık bilgisi gerektirir | ||
✅ Sürekli talep |
Artılar | Eksiler |
✅ Sürekli büyüyen küresel pazar | ❌ Fiyat dalgalanma riski |
✅ Potansiyel kârlılık | ❌ Hasat riski |
✅ Çeşitlendirme | ❌ Uzmanlık bilgisi gerektirir |
✅ Sürekli talep |
Son olarak eğer tarımsal emtialar ilgileniyorsanız, belki ilginizi çekebilecek emtia ticareti hakkındaki bir dizi makaleyi aşağıda sizler için paylaşıyorum.
Özetle, kahveye yatırım yapmak, sürekli talep, potansiyel getiriler ve portföy çeşitlendirmesi gibi avantajlara sahiptir, ancak fiyat ve hasat riski ile yatırım riski gibi dezavantajları da vardır. Bir yatırımcı olarak, herhangi bir yatırım kararı vermeden önce bu avantaj ve dezavantajları dikkatlice tartmak önemlidir. Bu bağlamda daima dikkatli bir şekilde yatırım yapmayı unutmayın.