Göstergeler
Omuz Baş Omuz Formasyonu (OBO) Nedir?
Omuz baş omuz (OBO) formasyonu, fiyat grafiğinde ortaya çıkan belirgin bir yapı ile yükseliş trendinin sona ermek üzere olduğuna işaret eden bir trend dönüş formasyonudur. Teknik analizde oldukça sık kullanılan ve güvenilirliği yüksek olan bu formasyon, bir varlığın fiyat hareketinin yön değiştirme ihtimalini önceden fark etmeye yardımcı olur.
Adını, grafikteki şeklin iki omuz ve ortalarında daha yüksek bir tepeyi andıran görünümünden alır. Bu görüntü, insan vücuduna benzediği için “omuz – baş – omuz” ismi verilmiştir. OBO, genellikle güçlü bir yükseliş döneminin son aşamalarında ortaya çıkar ve piyasanın artık yukarı yönlü momentum kaybettiğini, satıcıların güç kazanmaya başladığını gösterir. Bu nedenle, fiyat dönüşlerini tespit etmek isteyen yatırımcılar tarafından yakından takip edilir.
Omuz Baş Omuz Formasyonu Grafik Üzerinde Nasıl Görünür?
OBO, grafikte önce sol omuz, ardından daha yüksek seviyede oluşan baş, sonrasında ise baş seviyesini aşamayan sağ omuz yapısıyla kendini gösterir. Bu üç tepenin dip noktalarını birleştirdiğimizde ise boyun çizgisi olarak adlandırılan kritik bir seviye ortaya çıkar. Boyun çizgisi, formasyonun onay bölgesi olması nedeniyle büyük önem taşır.
Formasyon gözle görülür şekilde belirgin olduğundan, bir kere grafik üzerinde tanındıktan sonra tekrar fark etmek oldukça kolaydır. Ancak unutulmamalıdır ki OBO’nun geçerli olabilmesi için formasyondan önce fiyatın yükseliş trendi içinde olması gerekir. Grafik yalnızca şekil olarak OBO’ya benziyorsa fakat trend yukarı değilse, formasyon geçerliliğini kaybeder.
Boyun Çizgisi (Neckline) Nedir?
Omuz baş omuz formasyonunda boyun çizgisi, sol omuz, baş ve sağ omuzun dip noktalarının birleştirilmesiyle elde edilen yatay (veya hafif eğimli) destek seviyesidir. Formasyonun tamamlanması ve satış sinyalinin oluşması, fiyatın bu boyun çizgisinin altına düşmesiyle gerçekleşir. Kısacası, boyun çizgisi kırılmadan OBO henüz aktif değildir.
TOBO Formasyonu Nedir?
OBO’nun tam tersi bir yapıya sahip olan Ters Omuz Baş Omuz (TOBO) formasyonu, düşüş trendinin son bulduğunu ve fiyatların artık yukarı yönlü bir harekete geçme ihtimalinin güçlendiğini gösteren trend dönüş formasyonudur. Bu nedenle, TOBO genellikle dip bölgelerde ve düşüş trendinin zayıfladığı dönemlerde ortaya çıkar.
TOBO yapısında, fiyat önce bir sol omuz dip noktası, ardından daha da aşağıda bir baş bölgesi, son olarak ise baş seviyesinin altında kalmayan bir sağ omuz oluşturur. Bu üç dip noktasının üst kısımlarını birleştirdiğimizde boyun çizgisi ortaya çıkar. Boyun çizgisinin yukarı yönlü kırılması, formasyonun tamamlandığını ve yükseliş trendinin başladığını gösteren sinyaldir.
OBO’nun yükselişten düşüşe geçişi ifade etmesi gibi:
| OBO | Yükseliş → Düşüş | ||
| TOBO | Düşüş → Yükseliş |
| Formasyon | Trend Değişimi |
|---|---|
| OBO | Yükseliş → Düşüş |
| TOBO | Düşüş → Yükseliş |
Grafikte de görüldüğü üzere TOBO, geleneksel OBO’nun aynadaki yansıması gibidir ve görüntü olarak ters dönmüş bir insan omuz baş omuz yapısını andırır.
Omuz Baş Omuz (OBO) Örneği
Son olarak, bir grafik üzerinde OBO oluştuğunda ne zaman işlem açılır ve hedef nasıl belirlenir inceleyelim.
İki omuz ve bir baş grafikteki yuvarlaklar içinde görünüyor. Bunların en düşük noktalarını birleştiren bir yatay çizgi çektiğimizde boyun çizgisini elde ederiz. İşleme giriş için takip edilmesi gereken yer bu boyun çizgisidir. Fiyat bu çizginin altına inerse short pozisyon açılır.
Hedef ise, boyun çizgisi ile baş noktasında oluşan zirve arasındaki mesafe kadar bir dik çizginin, boyun çizgisinin altına yerleştirilmesiyle bulunur. Bir başka deyişle grafiğin altında yer alan dik turuncu hedef çizgisinin boyu ile başı gösteren dairenin boyu eşittir.
Fiyat, grafiğin en altında yer alan mavi çizgiye veya turuncu çizginin alt uç noktasına geldiğinde ise işlem karla kapatılır.
İşlem Girişi, Hedef ve Stop-Loss Nasıl Belirlenir?
- İşlem Girişi: Fiyat boyun çizgisinin altına indiğinde short (satış yönlü) işlem açılır.
- Hedef Fiyat: Baş tepe noktası ile boyun çizgisi arasındaki mesafe ölçülür ve kırılım sonrası aşağı yönde projeksiyon yapılır. Bu mesafe, hedef fiyatı verir.
- Stop-Loss (Zararı Durdur): Yanlış sinyal riskine karşı stop seviyesinin, sağ omuz tepesinin biraz üzerine yerleştirilmesi önerilir.
Bu şekilde hem risk kontrolü sağlanır hem de formasyonun sunduğu potansiyel fiyat hareketi takip edilir.
Diğer Grafik Formasyonları
