Borsada Nasıl Yatırım Yapılır? | Başlangıç Rehberi

Hepimiz bir zamanlar bir şeylerde acemiydik. Kimse doğuştan bilgili değildir. Bir konu hakkında uzmanlaşmak için ilk başta sorular sormalı ve bunlara cevaplar aramalıyız. Bu makalede size borsada yatırım yapmayı öğrenmeye başladığımda kendime sorduğum soruları ve tasarruf sahibinden yatırımcıya giden yolda öğrendiklerimi göstermek istiyorum.

Bu başlangıç yolculuğunda sizi adım adım yönlendirmek için beş madde belirledim. Bu rehberde aşağıdaki maddeler üzerine düşüncelerimi paylaşacağım ve adım adım borsada yatırım yapmayı anlatacağım:

• Finansal profilinizi inceleyin
• Borsanın ne olduğunu ve nasıl para kazanıldığını keşfedin
• Yatırıma nereden başlayabileceğinizi analiz edin
• Farklı aracı kurumları karşılaştırın ve hangisinde yatırım yapabileceğinizi inceleyin
• Yatırım stratejilerinizi belirleyin ve uygulayın

Şimdi, bu maddelere kapsamlı bir şekilde göz atalım:

1. Sıfırdan Yatırıma Nasıl Başlanır? | Finansal Profil

Borsada yatırıma başlamadan önce, finansal olarak kim olduğumuzu bilmemiz gerekiyor. Bu yüzden, kendinizi daha iyi tanımanız ve sıfırdan doğru şekilde yatırıma başlamanız için takip etmeniz gereken 5 adımı şu şekilde ele alalım:

1. Kişisel ve finansal değerlendirme: Mevcut finansal durumunuzu, gelirlerinizi, giderlerinizi, tasarruf kapasitenizi ve gelecekteki hedeflerinizi analiz edin. Yaşam şeklinizi ve profesyonel kariyerinizi, risk toleransınızı ve kayıplara karşı direncinizi anlayın.
2. Yatırım hedeflerinin ve sürelerinin belirlenmesi: Yatırımlarınız için bir zaman dilimi belirleyin. Borsada yatırımın uzun vadede daha kârlı olma eğiliminde olduğunu göz önünde bulundurun. Kabul edilebilir kayıp limitinizi ve gerçekçi bir getiri hedefinizi belirleyin. Bu noktada daha yüksek getirinin daha yüksek risk anlamına geldiğini unutmayın.
3. Yatırım stratejisinin seçilmesi: Pasif bir portföy yönetimi tercih edip etmediğinize karar verin. Örneğin çeşitlendirilmiş bir portföy için daha aktif bir şekilde hisse seçmek veya işlem yapmayı tercih edip etmediğinize karar verin.
4. Aracı kurum seçimi ve tasarruf: Profilinize ve yatırım stratejinize uygun aracı kurumları karşılaştırın ve seçin. Uzun vadede bileşik faiz etkisinden yararlanmak için sürekli tasarrufun önemini göz önünde bulundurun.
5. Çeşitlendirme ve bileşik faiz: Yatırımlarınızı ülkeler, sektörler ve finansal varlıklar arasında çeşitlendirerek riskleri azaltın. Ayrıca, zamanla gelirinizi artırma yollarını arayın. Yatırım kapasitenizi güçlendirmek ve finansal hedeflerinize ulaşmak için bileşik faiz etkisinden yararlanın.

Bu adımlar üzerinde düşündükten sonra finansal profilinizi belirleyebilirsiniz. Nasıl bir yatırımcı olacağınıza karar verdikten sonra borsa yatırımına başlamaya hazırsınız.

Şimdi bir sonraki adıma geçelim.

2. Başlangıç İçin Borsa

Borsayı, üreticilerin (şirketler) büyümeleri için sermaye toplamak amacıyla haklarının bir kısmını alıcıların (hisse sahipleri) kullanımına sunduğu bir süpermarket gibi düşünmelisiniz.

Borsa, hisse senedi alım satımının güvenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlar. Bu doğrultuda borsalar haklarını yatırım odaklı tasarruf sahiplerine açmaya çalışan daha fazla şirketi bünyesine katmaya çalışır.

Dünyada Kaç Borsa Var?

Bu noktada önemli olan, dünya üzerinde tek bir borsanın olmadığını bilmektir. Küresel olarak şu anda 5 kıtada dağılmış 70'ten fazla borsa bulunmaktadır.

Çoğu gelişmiş ekonomi, genellikle ulusal şirketlerin veya o pazarda çıkarları olan şirketlerin işlem gördüğü bir veya daha fazla borsaya sahiptir.

Borsada Adım Adım Nasıl Yatırım Yapılır?

Borsada yatırım yapmak için aşağıdaki adımları izlemeniz gerekmektedir:

1. Günlük yaşamınız için yeterli birikiminizin olması
   • Borsaya kısa bir süre içinde ihtiyaç duyabileceğiniz birikimler yatırılmaz. Hisse senedi fiyatları dalgalı bir seyir izler, yani volatildir. Bu da yatırımınızın değerinin düştüğü bir zamanda paraya ihtiyacınız olursa zarar etme riskinizin daha yüksek bir orana taşınma ihtimalini artırır.
2. Yetişkin olmak
   • Neredeyse tüm aracı kurumlarda işlem yapabilmek için reşit olmanız gerekmektedir.
   • Başka bir seçenek ise ebeveynlerinizin reşit olmayan bir çocuk adına bir hesap açması ve onun adına bir miktar yatırım yapmasıdır.
3. Bir aracı kurum ile yatırım hesabı açmak
   • Borsada doğrudan satın alamazsınız, bunun yerine broker adı verilen aracı bir şirkete ihtiyacınız vardır. Bu şirket, bir komisyon karşılığında hisse senedi almanıza ve satmanıza izin verir.
4. Paranızı bankadan yatırım hesabınıza aktarmak
   • Banka havalesi ve kredi kartı/debit kartı üzerinden paranızı yatırım hesabınıza aktarabilirsiniz.
5. Almak istediğiniz hisse senedini ve borsayı seçmek
   • Aynı hisse senedi birçok borsada mevcut olabilir. Ancak tümünde aynı likidite yoktur ve komisyon oranları farklılık gösterebilir.
6. Borsa açıkken bir alım emri vermek
   • Bu noktada, borsada işlem yapmak için hangi tür emirlerin olduğunu ve her birinin ne anlama geldiğini, en azından en önemlilerini bilmek önemlidir. Bunlar şu şekildedir:
     • Piyasa fiyatından emir
     • Limit emir
     • Stop-loss emir

Bu adımları takip ettikten sonra artık seçtiğiniz şirketin bir parçası olacaksınız. Bu noktada, şirket üzerinde kârdan pay alma (temettü) ya da genel kurullarda oy hakkına sahip olma gibi haklara sahip olabilirsiniz.

Borsada Nasıl Para Kazanılır?

Borsaya yatırım yapmak isteyen yatırımcılar doğal olarak yatırımlarından kâr elde etmek istemektedir. Yatırımın amacı da budur. Hisse senetleri satın alarak üç şekilde kâr elde edebilirsiniz:

1. Hisse senetlerinin fiyatının artması
   Kâr mekanizmasının en basit kuralı aldığınız hisse senetlerinini fiyatlarının artmasıdır. Burada sadece hisse senedini satın aldığınız gün ile satmayı planladığınız gün arasında oluşan pozitif fiyat farkından bahsediyoruz. Bu şekilde oluşan kârı hisseyi aldığımız günkü fiyatıyla sattığımız günkü fiyatı çıkartıp hisse senedi sayısıyla çarparak hesaplayabiliriz.
2. Şirketin temettü dağıtması
   Temettüler, şirketlerin yıllık kârlarının hissedarlar arasında dağıtılmasıdır. Dolayısıyla, bir şirketin hisse fiyat performansının daha yatay olduğu, yani fiyatının neredeyse sabit kaldığını bir senaryoda bile şirket temettü dağıtıyorsa para kazandığımız anlamına gelir. Ayrıca, bu kârları yeniden yatırım yapmak için kullanabiliriz. Aslında, borsada sçok yaygın ve basit bir strateji, en iyi temettüleri sunan şirketlere yatırım yapmak ve onlara düzenli olarak hem kendi sermayemizden hem de temettü gelirlerden eklemeler yapmaktır.
3. Döviz kuru hareketliliği
   Eğer yurt dışındaki borsalara ve hisse senetlerine yatırım yapıyorsak burada döviz bazında da kâr elde edebiliriz. Örnek vermek gerekirse X şirketinin hissesini 10 dolardan aldığımızı varsayalım. Eğer, dolar Türk lirası karşısında değer kazanırsa aldığımız hissenin değeri de Türk lirası bazında artış gösterecektir.

3. Başlangıçta Hangi Varlıklara Yatırım Yapılmalı?

2024 yılında yatırım yapabileceğiniz varlık türleri şu şekildedir:

• Gayrimenkuller: kiralık daire, dükkan, depo
• Arazi: tarla, parsel
• Fiziksel değerli metaller: altın, gümüş, platin, elmas
• Sanat: tablo, heykel
• Koleksiyonluklar: pul, para, şarap, viski
• Banka varlıkları: mevduat, senet
• Özel şirketler: startuplar, spor takımları
• Sabit Getiri: bono, hazine bonoları, tahvil
• Alternatif finansman: kitlesel fonlama, borçlanmaya dayalı kitlesel fonlama
• Borsa: hisse senetleri, yatırım fonları, ETF'ler
• Türevler: opsiyonlar, vadeli işlemler, varantlar
• Kripto paralar: Bitcoin, Ethereum vb.

Bu listeyi göz önünde bulundurduğumuzda, şüphesiz başlangıç için en iyi seçenek çeşitlendirilmiş ve uzun vadeli borsa yatırımlarıdır.

4. Bir Aracı Kurum Nasıl Seçilir?

Borsada yatırım yapabilmek için bir aracı kuruma ihtiyacımız var. Aracı kurum, bir alıcı ve bir satıcı arasındaki borsa işlemlerini yöneten bir ajans veya kurumdur. Gerçekleştirdiği ve yürüttüğü her işlemden bir komisyon alır. Diğer bir deyişle, borsa ile yatırımcı arasında aracılık faaliyeti yürüten finansal kuruluşlar ya da şirketlerdir.

Kuşkusuz, aracı kurum seçimi borsa dünyasında eğitim almaya başlayan herkesin gözünde büyüyen engellerin başında gelmektedir. Çoğu yatırımcının aklında "hangi aracı kurum daha iyi?" sorusu canlanmaktadır. Bu nedenle, bu soruya yanıt vermek için aşağıdaki bölümlere bakalım.

Aracı Kurum Türleri

Eğer borsada yatırım yapmaya yeni başlıyorsanız aracı kurum seçimi sizin için bir engel olarak gözükebilir. Öte yandan, belirli kıstaslar ile bu aracı kurumları karşılaştırarak sizin profilinize daha uygun bir aracı kurum tercihi yapabilirsiniz. Bunun için ilk olarak aracı kurum türlerine göz atmamız gerekiyor.

Aracı kurumlar Türkiye'de SPK'nın düzenlemeleri kapsamında A ve B grubu olmak üzere ikiye ayrılır:

• A Grubu: Daha geniş kapsamda faaliyet gösteren (portföy yönetimi, danışmanlık hizmetleri ve alım-satım faaliyetleri gibi) aracı kurumlardır. Bu gruba giren aracı kurumlar yatırımcılarına daha geniş kapsamda bir finansal analiz desteği sağlayabilir.
• B Grubu: Daha sınırlı bir yetki ve sorumluluğa sahiptirler. Yatırımcılarına temel düzeyde finansal analiz desteği sağlarken alım-satım işlemlerini de gerçekleştirirler. Bu gruptaki aracı kurumlar genellikle basit ve daha sık alım-satım yapan yatırımcılar tarafından tercih edilmektedir.
• Bankalar: Bankalar her ne kadar tam bir aracı kurum olarak görülmese de borsa faaliyetlerinde müşterilerine alım-satım desteği sunarlar. Böylelikle, kullandığınız bir banka üzerinden yatırım hesabı açarak kolay bir şekilde borsaya yatırım yapmaya başlayabilirsiniz. Ayrıca, bankalar borsa yatırımı konusunda yeni olan yatırımcılar için daha uygun bir seçenek olarak görülebilir.

Aracı Kurumların Güvenilirliği

Bu konu, her yatırımcı için oldukça önemlidir. Sonuçta nasıl yatırım yapılacağı kadar yaptığımız yatırımların da güvenliği oldukça kritik bir konudur.

Türkiye'de legal olarak faaliyet gösteren aracı kurumlardan ve bunların faaliyetlerinden Sermaye Piyasası Kurumu (SPK) sorumludur. Aracı kurumlar ve bankalar müşterilerine hizmet sunabilmek için SPK'dan izin almalıdır.

Yatırımcılar ise hizmet alacağı aracı kurumların güvenilir olup olmadığını ya da hukuksal statüsünü sorgulamak için SPK'nın resmi internet sitesinde yer alan "Aracı Kurum Faaliyet İzinleri" sekmesine başvurabilir.

Buradan hizmet almak istediği aracı kurumu sorgulayarak hangi alanlarda legal bir şekilde faaliyet yürütebileceğini görebilir.

Bu sayede yatırımcılar hem yatırımlarını yapacağı aracı kurum hakkında bilgi sahibi olurken hem de yatırımlarının güvenliği konusunda daha rahat hareket edebilir.

Borsada Yatırım Yaparken Ödenen Komisyonlar

Ve bir sonraki büyük nokta, her yatırımcının endişelendiği komisyonlar. Bu noktada yatırımcıların endişelerinde haklılık payları da vardır. Özellikle bankacılık sektöründe, işlem başına komisyonlar uzun vadede karlılığı zorlaştırmaktadır.

Borsada yatırım yapmaya başlarken karşılaşabileceğimiz komisyonların bir listesini sizler için hazırladım:

• Muhafaza veya bakım komisyonu: Varlıklarınızı platformda tutmak için aylık komisyon alınır. İdeal olan komisyon ise ücret alınmamasıdır.
• Alım-satım komisyonu: Her işlem için alınan bir komisyon, bir yüzde veya sabit bir miktar olabilir. %0,2 ile %0,09'dur. Bankalar alım-satım komisyonu açısından daha pahalı bir tarife çıkartabilir.
• Temettü ödeme komisyonu: Bir temettü almanın maliyeti genellikle %0,05 ile %0,07 arasında değişir.
• Döviz değişim komisyonu: Hesabınızdaki para biriminden farklı bir para biriminde hisse satın almak için uygulanır.
• Stopaj Vergisi: Hisse senedi türüne göre %0 ya da %10 stopaj vergisi uygulanabilir.

5. Borsa analiz türleri

Borsanın ne olduğunu, nerede yatırım yapılacağını ve hangi aracı kurumların nasıl seçileceğini inceledikten sonra artık yatırım yapmaya hazırsınız. Ancak öncelikle yatırım stratejinizi seçmelisiniz ve burada finans dünyasında hiç bitmeyen bir tartışma başlar. Hangi hisseyi satın alacağınızı nasıl seçersiniz?

Size şimdi borsada yatırım yaparken en çok kullanılan ancak tamamen farklı olan iki analiz türünü tanıtacağım.

Temel Analiz

Temel analiz, şirketlerin değerini mali sonuçlara ve sahip oldukları varlıklara dayanarak belirlemeye çalışır. Peki bunu nasıl yapar? Bir dizi metrik ile:

1. Fiyat/Kazanç /F/K) Oranı: Bir şirketin borsa değerlemesini net kârıyla ilişkilendirir. Yani hisse başına kârın hisse başına fiyatıyla oranını hesaplar. Bize kârın borsa değerlemesine eşit olması için kaç dönem gerektiğini gösterir.
2. Fiyat/ Nakit Akışı: Bir şirketin piyasa değerini nakit akışıyla karşılaştırmak için kullanılan orandır. Oran ne kadar düşükse değeri o kadar iyi olur.
3. Fiyat/Defter Değeri: Hisse senetlerinin fiyatı ile kendi öz sermayelerinin değ'eri arasındaki ilişkiyi ölçer. Yani varlıklarının defter değeri ile borçlarının defter değerinin farkıdır. Eğer oran 1'den düşükse hisse senedi fiyatı, defter değerinden düşüktür ve bu nedenle bir satın alma fırsatı yakalamış olabiliriz. Eğer oran 1'e eşitse şirket, defter değerine yakın bir fiyata işlem görüyordur ve adil fiyatlanmıştır. Eğer oran 1'den büyükse hisse senedi fiyatı, defter değerinden yüksektir ve aşırı değerlenmiş olabilir.
4. Yatırım Geri Dönüşü: Şirkete yatırılan sermayeden hissedarların elde ettiği getiriyi ölçer. Yani şirketin hissedarlarını ödüllendirme kapasitesidir.
5. Hisse Başına Net Temettü: Bir şirketin elde ettiği net kârın hisse sayısına bölünmesiyle elde edilen miktardır.
6. Temettü Getirisi: Bir hisse senedinin fiyatının yüzde kaçının her yıl temettü olarak hissedarlara gittiğini ölçer.
7. Net Kâr: Tüm giderler ve vergiler karşılandıktan sonra şirkette kalan kârdır.
8. FAVÖK: Giderlerin düşülebilirliği öncesi hesaplanan brüt işletme kârıdır.
9. Hisse Başına Kâr (HBK): Bir şirketin her hissesine düşen kâr miktarıdır. Şirketin kârlılığını gösterir.

Bu hesaplamaları kendiniz yapmak zorunda değilsiniz, bunun yerine çeşitli uygulamalar kullanarak aramanızı kolaylaştırabilirsiniz.

Teknik Analiz

Teknik analizde, hisse senedi fiyatlarının grafiklerine ve fiyatın davranışına bakmalısınız. Bu analiz yönteminde şirketin mali sonuçlarını veya varlıklarını dikkate almamalısınız.

Aşağıdaki indikatörler genellikle grafik uygulamaları ya da veri sağlayıcıları tarafından sizlere sağlanır:

1. Trend indikatörleri
2. Hacim indikatörleri
3. Göreceli Güç Endeksi (RSI)

Bu iki analiz arasındaki tartışma biraz karmaşıktır. Bazı analistler sadece temel analizin yapılması gerektiğini savunurken bazıları teknik analiz yapılması gerektiğini düşünmektedir.

Kişisel görüşüm ise sizin hangisini kolayca uygulayabildiğinizi tespit etmeniz ve analiz yöntemi olarak onu kullanmanızdır. Bu noktada, hangi yöntemi tercih ederseniz edin diğer analiz yöntemlerini de tamamen göz ardı etmemelisiniz. Bu sayede daha sağlam temellere dayanan bir strateji oluşturabilir ve kârlılığınızı artırabilirsiniz.

Diğer Önemli Hususlar

Bu noktaya kadar ele aldığımız konularla zaten borsada yatırım yapmaya başlayabilirsiniz. Ancak, başlangıçta karşılaşabileceğiniz diğer konuları da ele almak istedim.

Düşük Sermaye ile Yatırıma Nasıl Başlanır?

Yatırım yapmak için düşük bir sermayeye sahipseniz ana sorun komisyonlardır. Hiçbir yatırımı ücretsiz yapamazsınız. Başta bu durumu göz önünde bulundurmalısınız.

1000 TL ile yatırıma başladığınızı ve aracı kurumun SASA hissesi almak için sizden 100 TL komisyon aldığını düşünün. Yatırımınızın %10'unu komisyon olarak ödeyerek kaybedersiniz.

Bu yüzden size iki önerim var:

1. Düşük komisyonlu aracı kurumlar üzerinden yatırım yapın.
2. Alım-satım işlemlerinin sayısını azaltın. Bunun sebebi ise ne kadar az işlem yaparsanız, o kadar az komisyon ödersiniz.

Ayrıca, düşük bir sermayeniz varsa bir yatırım fonu portföyü ile başlamanız en iyisi olabilir.

Borsada Yatırım Yapmak İçin Ne Kadar Para Gerekli?

Borsaya yatırım yapmak için üç alternatifi ele alalım ve her senaryoda yatırıma başlamak için gereken parayı birlikte hesaplayalım:

• Hisse senetleri ve ETF'ler
  • Bir hisse senedinin maliyeti oldukça değişkendir. Bazı hisseleri 1 TL'ye alabilirken bazılarını 15.000 TL'ye alabilirsiniz. Bundan dolayı bu konuda net bir hesap yapamayacağız, bu tamamen sizin yatırım yapmak istediğiniz hisseye bağlı.
  • Öte yandan, hisse fiyatlarının dalgalı olduğundan yukarıda bahsettik. Bu volatiliteden (fiyat dalgalanması) minimum düzeyde etkilenmek için hisseleri kademeli bir şekilde alabilirsiniz. Ayrıca, ülkemizde borsaya giriş için asgari bir sermaye gereksinimi bulunmamaktadır. 10 TL ile de bir hisse alabilirsiniz.
• Yatırım fonları:
  • Yatırım fonları da hisse senetlerine benzer. Öte yandan, burada bir payın değeri oldukça yüksek noktalara çıkabilir. Yatırım fonlarına dahil olmak için fon yöneticisinin belirleyeceği bir asgari yatırım tutarı da bir diğer etkendir. Bundan dolayı ortalama olarak 1.000 TL ile 10.000 TL arasında bir yatırım tutarıyla yatırım fonlarına giriş yapabilirsiniz.

Borsada Yatırım Yapmayı Nasıl Öğrenirim? | Online Eğitim

Bu makaleyi, kendinizi geliştirmeye devam etmek için bazı önerilerle tamamlıyoruz. Teknoloji, borsa eğitimine erişimi yeni kanallar ve eğitim formatları açarak büyük ölçüde kolaylaştırdı.

Borsada yatırım yapmayı öğrenmek için kurslara, kitaplara, Youtube kanallarına ve podcast'lere başvurabiliriz.

Borsada Yatırım Yapmayı öğrenmek için Kurslar

Öncelikle size önerim, ödeme yapmadan önce elinizin altındaki ücretsiz kaynaklara (bloglar, videolar, belgeseller) başvurmanızdır. İyi bir kurs, bilgileri yoğunlaştırarak karmaşık terimleri öğretici bir şekilde açıklar ve öğrenme zamanını kısaltır.

Bu kurslara Udemy, Coursera ve sosyal medya kanalları üzerinden ulaşabilirsiniz.

Borsa ve Finansal Piyasalar Hakkında kitaplar

Kitaplar halen en iyi öğrenme kaynakları içerisinde üst sıralarda yerini koruyor. Borsada yatırım yapmayı derinlemesine öğrenmek için ilk olarak Peter Lynch ve John Bogle'ın kitaplarına göz atabilirsiniz. Bu kitaplar size genel bir bakış açısı kazandırabilir. Daha sonra derinleşmek istediğini konular hakkında ileri düzeydeki kitaplara yönelebilirsiniz.

Borsaya Yatırım Yapmak için Youtube Kanalları ve Podcastler

Borsada yatırım yapmayı öğrenmek için başvurulabilecek kaynaklar arasında Youtube kanalları ve podcastler de bulunmaktadır. Gerek ücretsiz olması gerekse de kolay ulaşılabilir olması bu kaynakları günümüzde oldukça popüler hale getirmiştir.

Youtube'da Borsa İstanbul'un resmi kanalında "Finansal Okuryazarlık" başlıklı bir listede eğitim videoları bulunmaktadır. Bu videolar aracılığıyla borsa hakkındaki temel bilgileri daha geniş kapsamlı bir şekilde öğrenebilirsiniz.

Buna ek olarak çeşitli platformlar üzerinden İş Yatırım gibi aracı kurumların hesaplarını takip ederek günlük borsa yorumlarıyla kendinizi güncel tutabilirsiniz.

Yatırımın Avantajları ve Riskleri

Borsada Yatırım Yapmanın Avantajları

1. ✅ Düzenli gelir: Oluşturduğumuz hisse senedi portföyünün bize hisse senetlerinin temettülerinden gelir sağlaması çok önemli bir avantajdır. Temettüleri tahsil ettiğimizde elde edilen paranın daha fazla hisse satın almak için yeniden yatırılabilir veya kendi tüketimimiz için kullanılabilir olduğunu göz önünde bulundurmalıyız. Bu her yatırımcının ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebilir.
2. ✅ Düşük komisyonlar: Diğer varlıklarla veya bir gayrimenkul yatırımı yapmanın maliyetiyle karşılaştırıldığında borsa yatırımının maliyeti düşüktür. Ancak, tabii ki, bu komisyonların işlem başına tahsil edildiklerini göz önünde bulundurmalıyız. Dolayısıyla, işlem yapmaya başlamadan önce aracı kurumların komisyonları hakkında çok iyi bilgi sahibi olmalıyız.
3. ✅ Yatırım yapmak için tam özgürlük: Eğer doğru zaman olduğunu düşünmüyorsak alım-satım yapmak zorunda değiliz. Yani her an hareket etme özgürlüğüne sahibiz.
4. ✅ Giriş veya çıkış yapma özgürlüğü: Herhangi bir zamanda piyasaya girebilir veya çıkabiliriz. Pozisyonlarımız piyasanın büyüklüğüne kıyasla etkilenmez.
5. ✅ Borsa endekslerinin dışında kalan değerlere yatırım yapma: Belirli bir endekse ait olma gereksinimlerini boyut veya likidite açısından karşılamayan ve muhtemelen hiçbir yatırım fonunun dikkate almadığı çok iyi şirketlere yatırım yapma olanağımız vardır.
6. ✅ Enflasyona arşı mücadele şekli: Borsa, hammadde ve gayrimenkul şirketleri gibi enflasyondan korunmamızı sağlayan varlıklara yatırım yapmamıza olanak sağlar.

Borsada Yatırım Yapmanın Riskleri

Yukarıda borsada yatırım yapmanın avantajlarını vurguladığım gibi, yatırım yapmaya başladığımızda karşılaştığımız riskleri de göz önünde bulundurmalıyız.

Borsaya ilgi duymaya başladığımızda bilinmeyenlere, terimlerin genişliğine, analizlere, "uzmanlara", piyasalara ve mevcut ürünlere aşina olmamız gerekiyor.

Yatırım yapmadan önce var olan riskleri de göz önünde bulundurmalıyız:

❌ Piyasa riski: Yatırımınızı satmaya karar verdiğinizde, yatırdığınızdan çok daha az değerli olma olasılığı her zaman mevcuttur.

❌Likit risk: Sahip olduğunuz hisseleri satın alacak kimseyi bulamaz ve onları aldığınızdan daha düşük bir değere satmanız gerekebilir.

❌ Döviz riski: TL'den farklı bir para biriminde hisse senetlerine yatırım yaparsanız yatırımınız iyi giderken döviz kuru size karşı hareket edebilir ve para kaybedebilirsiniz.

Borsada yatırdığınız tüm parayı şirketler iflas ederse kaybedebileceğinizi, ancak asla yatırdığınızdan daha fazlasını kaybetmeyeceğinizi ve bunun çeşitlendirilmiş bir portföyde olma riskinin neredeyse imkansız olduğunu bilmek önemlidir.

Borsada yatırım yapmanın bu risklerinden kaçınmak için, en önemli şey okumak, eğitim almak ve analiz etmektir. Ayrıca, sektörü ve şirketleri kendinizin araştırması, son kararı kendinizin vermesi oldukça önemlidir.

Ve böylece makalenin sonuna geldik. Ne kadar basit olursa olsun, herhangi bir sorunuz varsa sormaktan çekinmeyin. Ben de bir yatırımcı olarak yolculuğunuzda size yardımcı olmaya çalışacağım.

Sıkça Sorulan Sorular

Borsa kazançları nasıl vergilendirilir?

Borsa yatırımlarından elde edilen kazançların vergilendirilmesi karmaşıktır, çünkü bu, satın alınan finansal ürüne ve ülkeye bağlıdır.

Öte yandan, Borsa İstanbul'daki hisselerin alım-satımından doğan kazanca herhangi bir gelir vergisi ya da stopaj uygulanmaz. Buradaki tek istisnai durum "menkul kıymetler yatırım ortaklığı hisse senetlerinde (EUYO, GRNYO gibi)" mevcuttur. Bu hisse senetlerinin alım-satımından doğan kazanç %10 stopaj vergisine tabiidir.

Temettü gelirleri ise vergilendirme açısından biraz daha farklıdır. Bu kazanç %10 stopaja tabiidir. Ayrıca, 2024 yılı itibariyle temettü gelirinin yarısı 230 bin TL'lik gelir vergisi beyanname sınırını aşıyorsa beyan edilerek gelir vergisi de ödenir.

Hangi Günler Yatırım Yapılamaz?

Borsalar belirli günlerde kapalıdır ve bu zamanlarda yatırımcılar işlem yapamaz. Örneğin, ABD'de Paskalya dönemi ABD piyasaları kapalıyken ülkemizde resmi tatillerin tamamında borsada işlem yapamazsınız. Bundan dolayı, dünya borsalarının takvimini kontrol etmek önemlidir.

Borsa Ne Zaman Açılır ve Ne Zaman Kapanır?

Borsaların açılış ve kapanış saatleri borsadan borsaya değişiklik gösterir. Genellikle borsaların çalışma saatleri yerel saat bazında sabah 8:30-9:00'dan öğleden sonra 16:00-18:00'ya kadardır.

Borsa İstanbul ise sabah 09:40 – akşam 18:10 arasında faaliyet göstermektedir.

Hisse Senetlerine Yatırım Yapmak Ne Kadar Kârlıdır?

Bu soruya en iyi cevap Jeremy Siegel'in Uzun Vadede Hisse Senetleri adlı kitabında yer alır. Aşağıdaki grafikte de görebileceğiniz gibi uzun vadede hisse senetlerine yatırım yapmak en kârlı yatırım seçeneğidir.

Hisse Senedi Almak İçin En İyi Zaman Dilimi Hangisidir?

Hisse senedi alırken takip edilebilecek en iyi yol çeşitlendirilmiş ve düzenli katkılarla yatırım yapmaktır. Bununla birlikte, borsalar her zaman yükselmez ya da düşmez. Bir piyasa ya da hisse senedi eğer çok yükseldiyse bir yerde düşüşe geçebilir. Buna piyasa diliyle "düzeltme" denir.

Düzeltme dönemleri yatırımcılar için bir alım fırsatı sunabilir. Bu dönemlerde alım yapan yatırımcılar, piyasa tekrar yükselişe geçtiğinde kâr elde etmeye başlayabilir.