Jackson Hole: FED, ECB ve Diğer Merkez Bankalar Toplantısı

Her yıl finans dünyasının gözleri Amerika Birleşik Devletleri'nin Wyoming eyaletindeki küçük bir kasabaya çevrilir: Jackson Hole. Sıradan bir turistik destinasyon gibi görünebilecek bu yer aslında merkez bankaları için en önemli toplantılardan birine yani finansal piyasalara bir sahne oluşturur.

Bu makalede Jackson Hole toplantısının tam olarak ne olduğunu, kimlerin katıldığını, küresel ekonomi üzerindeki etkilerini ve 2025 edisyonunun ana borsa endekslerini nasıl etkilediğini keşfedeceğiz.

Jackson Hole Toplantısı Nedir?

Jackson Hole etkinliği, Kansas City Merkez Bankası tarafından her yıl düzenlenen ve dünyanın önde gelen merkez bankacılarını, maliye bakanlarını, ekonomistlerini ve finans liderlerini bir araya getiren bir toplantıdır. Bu buluşmada küresel ekonomik trendler, para politikaları ve doğrudan dünya ekonomisini etkileyen diğer konular ele alınır.

Her ne kadar etkinlikte doğrudan para politikası kararları alınmasa da, burada yapılan konuşmalar ve tartışmalar, sonrasındaki resmi kararları ve özellikle piyasa beklentilerini güçlü şekilde etkiler. Unutmamak gerekir ki, yatırımcı beklentileri piyasalardaki fiyat hareketlerinin (özellikle kısa ve orta vadede) en önemli itici gücüdür.

Nitekim 2022’de Jerome Powell’ın yaptığı konuşma ünlü hale geldi. Powell, güçlü bir “şahin” yaklaşım benimsediğinde, borsa endeksleri sert şekilde düştü: S&P 500 %16, Nasdaq ise %20 değer kaybetti.

Jackson Hole Toplantısı Ne Zaman Yapılır?

Jackson Hole Sempozyumu her yıl Ağustos ayının sonlarında gerçekleşir. Etkinlik genellikle üç gün sürer; Perşembe günü başlar ve Cumartesi günü sona erer. Tam tarihler değişiklik gösterse de, her zaman ayın son haftalarında yapılır.

2025 yılında Jackson Hole, 21 Ağustos Perşembe – 23 Ağustos Cumartesi tarihleri arasında, olağan takvimine uygun şekilde düzenlendi.

Jackson Hole Toplantısına Hangi Merkez Bankası Başkanları Katılıyor?

Jackson Hole etkinliğine dünyanın ekonomisinde en etkili kişilerinden bazıları katılıyor. 2024 yılında katılımcılar arasında öne çıkanlar, başlıca merkez bankalarının başkanlarıdır:

• Jerome Powell, Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası (FED) Başkanı
• Christine Lagarde, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı
• Kazuo Ueda, Japonya Merkez Bankası (BOJ) Başkanı
• Kanada, Birleşik Krallık, Avustralya gibi ülkelerin merkez bankası liderleri ve Uluslararası Para Fonu (IMF) gibi çok taraflı kurumların temsilcileri.
• Ve merkez bankası başkanlarının yanı sıra genellikle tanınmış akademisyenler ve ekonomistler de katılır.

Oturumlar halka kapalı olsa da ana konuşmalar özellikle Fed başkanının konuşmaları canlı olarak yayınlanır ve piyasalar tarafından yakından takip edilir.

Jackson Hole 2025: Toplantının Detayları

Bu bölüm, son sempozyumun nasıl geçtiğine ve piyasaların verdiği tepkilere dair bir özet olabilir.

Ele alınan temel konular nelerdi?

İşte öne çıkan üç başlık:

• Faiz Görünümü: Şüphesiz en sıcak konu buydu. Fed faizleri hâlâ %4,25 – %4,5 aralığında seyrederken, piyasanın neredeyse tamamı Eylül’deki bir sonraki toplantıda faiz indirimi bekliyor. Ayrıca, 2025/26 döneminde birden fazla indirim öngören “güvercin” bir söylemin de gündeme geleceği beklentisi öne çıktı.

• Merkez bankalarının siyasi baskılardan bağımsızlığı: Şüphesiz bir diğer sıcak gündem maddesi. Sonuçta, Trump ile Powell arasındaki anlaşmazlıklar biliniyor, özellikle de Başkan Trump’ın Fed’e yönelik saldırıları. Dolayısıyla toplantının, para politikası kararlarının bağımsız ve verilere dayalı kalması gerektiği çağrısı için bir platform olarak kullanılmasına şaşmamak gerek.

• Sonsuz borç sorunu: Batılı ülkelerin liderleri tamamen borç yükü altında. ABD, kronik bütçe açığıyla birlikte GSYH’nin %120’sini aşmış durumda; Japonya %260 civarında seyrediyor; Birleşik Krallık %100’e yakın bir oranla mücadele ediyor; ve geleneksel olarak tutumlu olan Almanya bile, enerji ve savunma harcamaları nedeniyle GSYH’nin %60’ını aşmış durumda. Hiç şüphesiz, bu zirvenin en önemli başlıklarından biri, kronik borçlanmanın sürdürülebilir bir model olup olmadığı sorusu olacak.

Jackson Hole 2025 Sonrası Çıkan Sonuçlar Nelerdi?

Türkiye saatiyle 17:00'da, Powell bir basın toplantısında Batı finans piyasalarına ve borsalarına net bir mesaj verdi: Bundan böyle önemli bir değişikliğe gidiliyor; “ortalama enflasyon hedeflemesi” yani enflasyonun uzun yıllar içinde ortalama %2 olmasını amaçlayan strateji kaldırılıyor.

Başka bir deyişle, artık odak noktası geleneksel modele dönüyor: enflasyonun her yıl %2’yi geçmemesi gerekiyor.

Bu, para politikasında ciddi bir değişiklik anlamına geliyor. Çünkü 2008 krizinden bu yana hedef, yıllar içinde ortalama %2 enflasyonu yakalamaktı. Örneğin, 2015 ile 2019 arasında enflasyon %1,5 civarında seyretmişse, Fed 2021–2022’de %2,5 hatta %3 enflasyona izin verebilirdi ,ortalama çok sapmadığı sürece.

Ancak şimdi açıklanan değişiklikle birlikte Powell’ın net şekilde ortaya koyduğu nokta şu: Bu esneklik ortadan kalkıyor. Artık “%3, geçmişteki %1,5’leri telafi eder” denemeyecek. Taahhüt daha katı: Enflasyonu sürekli olarak %2 civarında tutmak.

• Eğer enflasyon %2,5’e çıkarsa, Fed onu düşürmek için harekete geçecek.
• Tersine, %1,5’e inerse, Fed ekonomiyi canlandırmak için adım atacak.

Merkez Bankası Bağımsızlığı ve… Yaklaşan Faiz İndirimleri?

Powell, ayrıca Başkan Trump’a da net bir mesaj vererek, Fed kararlarının bağımsızlığını vurguladı. Kararların yalnızca ekonomik verilere dayanacağını, siyasi baskılara boyun eğilmeyeceğini açıkladı.

Son olarak, piyasalara biraz rahatlama sağlayarak, ekonomik veriler desteklediği sürece para politikasında gevşemeye ihtiyaç olduğunu ve yeni bir faiz indirim döngüsünün başlayabileceğini ima etti.

Bunun sonucunda, vadeli piyasalar hızla beklentilerini yeniden ayarladı ve Eylül’deki bir sonraki Fed toplantısında 25 baz puanlık bir indirim olasılığını yüksek ihtimal olarak fiyatlamaya başladı.

Peki, Piyasalar Bunu Nasıl Karşıladı?

Gerçek şu ki, Cuma günü Powell’ın konuşmasıyla eş zamanlı olarak piyasalardaki tepki oldukça olumluydu.

Bir yandan S&P 500 %1,5 yükselerek tarihi zirvesine yaklaşırken, Nasdaq yılın en iyi performanslarından birini sergiledi ve yaklaşık %2 değer kazandı. Bu yükselişte özellikle teknoloji ve yapay zekâ sektörleri güçlü destek sağladı.

Ayrıca bu ivmeye, tahvil piyasasında sınırlı bir iyimserlik eşlik etti. Uzun vadeli tahvil faizlerinde 0,3 puanlık düşüş yaşanırken, dolar zayıfladı; bu da özellikle teknoloji hisselerine yarar sağladı.

Hafta sonuna taşınan bu iyimserlik, 25 Ağustos Pazartesi vadeli işlemlerine de yansıdı. Vadeli piyasalar yalnızca hafif bir geri çekilme gösterdi, bu da Powell’ın etkili konuşması sonrası Cuma günkü güçlü seansı teyit etmiş oldu.

Bu arada Avrupa’da, merkez bankacısı Christine Lagarde’ın sözleri karşısında belirgin bir kayıtsızlık vardı. Lagarde, işgücü piyasasında ciddi bir bozulma ya da ücretlerde donma yaratmadan enflasyonu dizginlemeyi başardığı için kendisini tebrik etmek dışında kayda değer bir şey söylemedi.

Sonuç olarak, 25 Ağustos Pazartesi seansında Avrupa piyasaları yatay açıldı; DAX40, IBEX35 ve Eurostoxx gibi endekslerde %0,3 ila %0,5 arası önemsiz düşüşler gözlendi.

Özetle, son Jackson Hole toplantısı Fed’in, veriler desteklediği sürece, yeni bir faiz indirimleri dönemine girdiğini işaret ediyor gibi görünüyor. Hedef artık uzun vadeli bir ortalama değil, yıllık %2 enflasyon. Buna ek olarak, merkez bankalarının siyasi otoriteden bağımsızlığı yeniden vurgulandı ve piyasalar bunu coşkuyla karşıladı.

Jackson Hole Hakkında SSS