Fonlar
Tayvan, Pasifik Okyanusu'nun ortasında yer alan sadece 36.000 km²'lik küçük bir ada olmasına rağmen, güçlü yarı iletken endüstrisi nedeniyle uluslararası arenada önemli bir aktör konumundadır. Bu yazıda, Tayvan ekonomisinin ardındaki dinamikleri, en güçlü halka açık şirketlerini ve bu şirketlere fonlar ve ETF'ler aracılığıyla nasıl yatırım yapabileceğinizi inceleyeceğiz.
Tayvan, 1960'lara kadar dünya tarafından pek tanınmıyordu. Ancak hükümetin teşvik ettiği ekonomik politikalar, ülkenin birkaç on yıl içinde dünyanın en gelişmiş ekonomilerinden biri haline gelmesini sağladı. Bu dönüşüm, "Tayvan Mucizesi" olarak adlandırılır.
1960'lara kadar Tayvan ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanıyordu. Sonrasında yaşanan "Tayvan Mucizesi" ile ülke, dünyanın en sanayileşmiş ülkelerinden biri haline geldi. Bu devrimin temelinde hükümetin ekonomik politikaları, iş gücünün eğitim seviyesinin yükseltilmesi ve yüksek teknoloji ve imalat gibi kilit sektörlere yapılan akıllı yatırımlar yer alıyor. Ayrıca yabancı sermayenin çekilmesi ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerle iş birlikleri, TSMC ve Asus gibi yerli teknoloji devlerinin ortaya çıkışını sağladı.
Bugün Tayvan, yarı iletken endüstrisinin en önemli güçlerinden biri. Yarı iletkenler, bazıları tarafından "bu çağın petrolü" olarak adlandırılıyor. Bu durum, Tayvan'a küresel ekonomi ve jeopolitikte kilit bir rol kazandırıyor. Bu alanda TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Company) en önemli temsilci olarak öne çıkıyor.
Tayvan'ın nüfusu yaklaşık 23 milyondur. Bu rakam, Tayvan'ı dünya nüfus sıralamasında 57. sıraya yerleştiriyor.
Tayvan demografisinin en dikkat çekici özelliği, birçok gelişmiş ülkenin aksine, 40 yaş altı genç nüfusa sahip olmasıdır. Genç nüfus, daha fazla iş gücü, daha yüksek enerji seviyeleri, yenilikçilik ve değişime uyum sağlama yeteneği gibi avantajlar sunar.
Tayvan, dünyanın önde gelen ihracatçılarından biri. Başlıca ihracat ürünleri arasında yarı iletkenler, elektronik ürünler, makineler ve kimyasal ürünler bulunuyor.
Sağlam endüstriyel temeli ve yüksek kaliteli, ileri teknoloji ürünleri üretme kapasitesi, Tayvan'ı uluslararası ticarette önemli bir konuma getiriyor.
Başlıca ticaret ortakları arasında ABD, AB ve Çin yer alıyor.
Tayvan, teknolojik yenilik ve ekonomik büyümenin merkezi olarak, canlı ve dinamik bir borsa piyasasına sahip. Bu piyasanın performansı, başlıca endeksleri aracılığıyla takip edilebilir. Aşağıda, Tayvan borsasının en önemli iki endeksini inceleyeceğiz.
Bu endeksler, bölgedeki ekonomik performans ve yatırım fırsatları hakkında önemli bilgiler sunar.
Tayvan Menkul Kıymetler Borsası (TWSE), 1961 yılında kuruldu ve bugün Asya'nın önde gelen borsalarından biri. 2022 yılı sonunda Tayvan borsasında 971 şirket listelenmişti.
Taiwan Sermaye Ağırlıklı Hisse Senedi Endeksi (TAIEX), Tayvan borsasının ana endeksidir. 1967 yılında oluşturulan TAIEX, Tayvan Borsası'nda işlem gören başlıca şirketlerin performansını yansıtır.
TAIEX, yatırımcılar, analistler ve medya tarafından Tayvan hisse senedi piyasasının ve ekonomisinin durumunu değerlendirmek için önemli bir referans olarak kullanılır.
Tayvan Borsasının Diğer Endeksleri
TAIEX'in yanı sıra, Tayvan borsasında başka endeksler de bulunmaktadır:
Tayvan, yarı iletken endüstrisi başta olmak üzere sunduğu cazip yatırım fırsatlarıyla dikkat çekiyor. Bu yazıda, Tayvan borsasına nasıl yatırım yapılacağını, hisse senetleri, ETF'ler ve yatırım fonları gibi farklı yöntemlerle ele alacağız.
Tayvan borsasında, bir şirketin diğerinden çok daha büyük piyasa değerine sahip olması olağandışı bir durum değil. Aşağıda, Tayvan borsasının en büyük 10 şirketini görebilirsiniz:
Şirket | Sektör | Piyasa Değeri (USD Milyar) | |||
Taiwan Semiconductor Manufacturing (TSMC) | Teknoloji | 552.64 | |||
MediaTek | Teknoloji | 84.59 | |||
Hon Hai Precision Industry (Foxconn) | Teknoloji | 54.46 | |||
United Microelectronics | Teknoloji | 31.90 | |||
Fubon Financial | Finans | 29.48 | |||
Cathay Financial | Finans | 24.63 | |||
Chunghwa Telecom | Telekomünikasyon | 23.89 | |||
Nan Ya Plastics | Malzemeler | 20.46 | |||
Formosa Plastics | Malzemeler | 19.17 | |||
CTBC Financial | Finans | 18.21 |
Şirket | Sektör | Piyasa Değeri (USD Milyar) |
Taiwan Semiconductor Manufacturing (TSMC) | Teknoloji | 552.64 |
MediaTek | Teknoloji | 84.59 |
Hon Hai Precision Industry (Foxconn) | Teknoloji | 54.46 |
United Microelectronics | Teknoloji | 31.90 |
Fubon Financial | Finans | 29.48 |
Cathay Financial | Finans | 24.63 |
Chunghwa Telecom | Telekomünikasyon | 23.89 |
Nan Ya Plastics | Malzemeler | 20.46 |
Formosa Plastics | Malzemeler | 19.17 |
CTBC Financial | Finans | 18.21 |
Şimdi, bu şirketlerden öne çıkan üçünü daha yakından inceleyelim:
1987 yılında kurulan TSMC, yarı iletken ve entegre devre üretiminde dünya lideridir. Apple gibi birçok dev şirketin üretimine bağlı olduğu TSMC, dünyanın en önemli şirketlerinden biri konumunda. Hisseleri, Mart 2020 dip seviyesinden bu yana önemli bir yükseliş kaydetti.
Dünyanın en büyük elektronik bileşen üreticisi ve Tayvan'ın en büyük ihracatçılarından biri olan Foxconn, Apple, Sony ve Microsoft gibi şirketlere hizmet veriyor. Şirket, 2023 yılında 6 milyar dolardan fazla gelir elde etti. Hisse performansı ise inişli çıkışlı bir grafik sergiledi.
Tayvan'ın önde gelen finans şirketlerinden Fubon Financial, bankacılık, sigorta ve varlık yönetimi gibi geniş bir yelpazede finansal hizmet sunuyor. Şirket, Tayvan dışında Çin, Singapur ve Hong Kong gibi ülkelerde de faaliyet gösteriyor. Hisse senedi performansı, zaman içinde dalgalanmalar gösterse de genel olarak olumlu bir seyir izlemiştir.
ETF'ler (Borsa Yatırım Fonları), bir borsa endeksine düşük maliyetli bir şekilde yatırım yapmanıza olanak tanıyan finansal araçlardır. Tayvan gibi belirli bir piyasaya maruz kalmanın en etkili ve uygun maliyetli yollarından biridir.
MSCI Taiwan Endeksi, Tayvan borsasını kapsayan çoğu ETF'nin takip ettiği endekstir. Yaklaşık 89 Tayvanlı şirketi içeren endeks, ülkenin borsa piyasasının yaklaşık %85'ini temsil eder.
Tayvan piyasasına yatırım yapmanızı sağlayan başlıca ETF'lerden bazıları şunlardır:
ETF | ISIN | 1 - yıllık getiri | 3 - yıllık getiri | Benchmark | |||||||
Xtrackers MSCI Taiwan UCITS ETF 1C | LU0292109187 | %0.65 | %-13.3 | %19.75 | MSCI Taiwan 20/35 Custom Index | ||||||
Franklin FTSE Taiwan UCITS ETF | IE000CM02H85 | %0.19 | %20.76 | - | FTSE Taiwan 30/18 Capped NR USD | ||||||
HSBC MSCI Taiwan Capped UCITS ETF USD | IE00B3S1J086 | %0.5 | %10.32 | %0.49 | MSCI Taiwan Capped NR USD |
ETF | ISIN | 1 - yıllık getiri | 3 - yıllık getiri | Benchmark | |||||||
Xtrackers MSCI Taiwan UCITS ETF 1C | LU0292109187 | %0.65 | %-13.3 | %19.75 | MSCI Taiwan 20/35 Custom Index | ||||||
Franklin FTSE Taiwan UCITS ETF | IE000CM02H85 | %0.19 | %20.76 | - | FTSE Taiwan 30/18 Capped NR USD | ||||||
HSBC MSCI Taiwan Capped UCITS ETF USD | IE00B3S1J086 | %0.5 | %10.32 | %0.49 | MSCI Taiwan Capped NR USD |
👉 Ayrıca şu makalemizi de inceleyebilrisiniz: Asya’ya Nasıl Yatırım Yapılır? En İyi ETF’ler
Xtrackers MSCI Tayvan UCITS, Tayvan'da listelenen büyük ve orta ölçekli şirketlerin performansını yansıtan MSCI 20-35 Özel Endeksini izlemeyi amaçlıyor; TSMC endeksin %35'iyle ve diğer kuruluşların ağırlığı %20 ile sınırlı.
Başlıca pozisyonları şunlardır:
Eğer aktif olarak yönetilen fonları tercih ediyorsanız veya her iki yatırım stilini birleştirmek istiyorsanız, Tayvan piyasasına yatırım yapan en iyi aktif yönetimli fonlardan üçünü aşağıda listeledik:
Fon | ISIN | TER | 1 Yıllık Getiri | 3 Yıllık Yıllık Getiri (Yıllıklandırılmış) | Karşılaştırma Ölçütü | ||||||
Schroder ISF Taiwanese Equity B Acc. USD | LU0270815763 | %2,35 | %15,41 | %1,94 | TSEC TAIEX PR TWD | ||||||
JPMorgan Funds - Taiwan Fund A (acc) - EUR | LU0401357313 | %1,80 | %14,20 | %3,09 | MSCI Taiwan 10-40 NR USD | ||||||
Allianz GI Taiwan Intelligence Trends Fund | TW000T3619Y1 | %2,10 | %20,10 | %8,15 | Sector Equity Technology |
Fon | ISIN | TER | 1 Yıllık Getiri | 3 Yıllık Yıllık Getiri (Yıllıklandırılmış) | Karşılaştırma Ölçütü | ||||||
Schroder ISF Taiwanese Equity B Acc. USD | LU0270815763 | %2,35 | %15,41 | %1,94 | TSEC TAIEX PR TWD | ||||||
JPMorgan Funds - Taiwan Fund A (acc) - EUR | LU0401357313 | %1,80 | %14,20 | %3,09 | MSCI Taiwan 10-40 NR USD | ||||||
Allianz GI Taiwan Intelligence Trends Fund | TW000T3619Y1 | %2,10 | %20,10 | %8,15 | Sector Equity Technology |
Schroder ISF Taiwanese Equity B Accumulation fonu, Tayvan borsasında 3 ila 5 yıllık bir dönemde fırsatlar arayarak referans endeksi olan TAIEX'i geçmeyi hedefliyor.
Başlıca pozisyonları şu şekildedir:
Amerikan fon yöneticisi JPMorgan tarafından yönetilen JPMorgan Funds - Taiwan Fund A (acc) fonu, öncelikli olarak Tayvan menkul kıymetlerine yatırım yaparak uzun vadeli sermaye büyümesi sağlamayı amaçlıyor. Fon, ESG yatırım kriterlerini de dikkate alıyor.
Başlıca pozisyonlar şu şekildedir:
Allianz Global Investors Taiwan Intelligence Trends Fund, 5 ana temaya yatırım yapar: küresel tüketici pazarında önemli olan Tayvan markaları, ana gelişmekte olan piyasalardaki şirketler ve yeşil enerji ile ilgili her şey.
Başlıca pozisyonları şu şekildedir:
Tayvan'a Yatırım Yapmak İyi Bir Fikir mi?
Tayvan, son on yıllarda dünya genelinde en dikkat çekici borsa büyümelerinden birini yaşamış olmasına rağmen, hala keşfedilmeyi bekleyen muazzam bir ekonomik büyüme potansiyeline sahip.
Bu dikkat çekici potansiyel, yarı iletken üretiminin merkezi olarak stratejik konumuna dayanıyor. Yarı iletkenler, küresel ekonomide en değerli varlıklardan biri haline geldi. Bu sektör, sadece yüksek teknolojiye sahip birçok endüstrideki uygulamaları nedeniyle değil, aynı zamanda teknolojik jeopolitikada stratejik bir kaldıraç olması nedeniyle de hayati öneme sahip.
Ayrıca, Tayvan ekonomisi, genç ve yüksek eğitimli bir iş gücünden yararlanıyor. Bu genç nüfus, yeni teknolojilere hızla uyum sağlayabiliyor. Yenilik ve teknolojik gelişime güçlü bir bağlılık gösteren bir hükümetle birleştiğinde, bu durum Tayvan'ın ekonomik geleceği için umut verici bir senaryo oluşturuyor.
Gelişmekte olan ve dinamik bir ekonomi olarak Tayvan, portföylerini çeşitlendirmek ve genişleyen pazarlarda fırsatlardan yararlanmak isteyen yatırımcılar için mükemmel bir alternatif sunuyor. Ancak, yatırımcıların ülkenin karşı karşıya olduğu bazı zorlukları, jeopolitik gerilimler ve iç zorluklar dahil olmak üzere dikkate alması, sağlam ve dengeli bir yatırım stratejisi geliştirmesi esastır.
Artılar | Eksiler | ||
✅ Yarı iletkenlerin dünya merkezi | ❌ Çin ile jeopolitik gerilimler | ||
✅ Genç ve eğitimli iş gücü | ❌ Tek bir sektöre (yarı iletken) bağımlılık | ||
✅ Yüksek ihracat seviyeleri | ❌ TSMC'nin ekonomideki büyük payı | ||
✅ Güçlü teknoloji endüstrisi | |||
✅ Katılımcı siyasi sınıf | |||
✅ Açık ve liberal ekonomi | |||
✅ Genç ve eğitimli iş gücü |
Artılar | Eksiler |
✅ Yarı iletkenlerin dünya merkezi | ❌ Çin ile jeopolitik gerilimler |
✅ Genç ve eğitimli iş gücü | ❌ Tek bir sektöre (yarı iletken) bağımlılık |
✅ Yüksek ihracat seviyeleri | ❌ TSMC'nin ekonomideki büyük payı |
✅ Güçlü teknoloji endüstrisi | |
✅ Katılımcı siyasi sınıf | |
✅ Açık ve liberal ekonomi | |
✅ Genç ve eğitimli iş gücü |
Bu makalede, Tayvan ekonomisinin sunduğu yatırım fırsatlarını detaylı bir şekilde inceledik. Yarı iletken endüstrisindeki lider konumu, genç ve dinamik nüfusu ve istikrarlı ekonomik büyümesiyle Tayvan, Asya pazarında öne çıkan bir ülke konumunda. Yatırımcılar, hisse senetleri, ETF'ler ve yatırım fonları gibi çeşitli araçlar aracılığıyla Tayvan piyasasına erişebilir ve portföylerini çeşitlendirerek getiri potansiyellerini artırabilirler. Ancak, Çin ile yaşanan jeopolitik gerilimler gibi risk faktörlerini de göz önünde bulundurmak önemlidir
Asya'ya yatırım yapma fikrini geliştirmenize yardımcı olabilecek diğer makaleler: