Temel Analiz / Değer
Top-Down Analizi: Nedir ve Nasıl Uygulanır?
Top-down, temel analiz için kullanılan bir yöntemdir. Bu analiz yöntemi, genel verilerden özel ayrıntılara doğru bir inceleme sürecinin takip edilmesini temel alır.
Top-down analizi, genel ekonomik durumu incelemekle başlar ve en cazip durumdaki şirketleri değerlendirmeye kadar devam eder.
Bir benzetme yapmak gerekirse top-down, genel bir önerme veya kanunun doğru kabul edilmesi üzerine bir dizi sonuç elde edilen ve bir akıl yürütme süreci olan tümdengelim yöntemine benzer.
Top-down'un zıttı ise bottom-up analizidir. Bottom-up, özel ayrıntıları analiz etmeyle başlar ve ardından yatırım seçeneklerini ulusal ve daha sonra global bağlama göre incelemeye devam eder.
Ayrıca belirtmeliyiz ki, yukarıda da bahsedildiği gibi top-down analizi temel analizde kullanılan bir yöntemdir. Temel analiz ise bir finansal varlığın performansını etkileyen finansal değişkenlerin incelenmesine dayanır.
👉 Daha detaylı bilgi almak istiyorsanız bu makaleye de göz atabilirsiniz: Bottom-Up Analizi: Nedir ve Nasıl Uygulanır?
Top-Down Analizinin Aşamaları
Top-down'ın aşamaları şunlardır:
- 1. Aşama - Ekonomik Durum Analizi: Uluslararası ve/veya ulusal ekonomik durumun araştırılmasıdır. Diğer bir deyişle, bir makroekonomik inceleme yapmayı sağlar.
- 2. Aşama - Sektörel Analiz: Sektörün yaşam döngüsü, sektör trendleri, üretim ve satış değişiklikleri, sektördeki yasal veya idari düzenlemeler gibi faktörleri incelemekten oluşur.
- 3. Aşama - Şirket Analizi: Şirketin operasyonlarını ve faaliyetlerini incelemekten oluşur. Şirketin mali tablolarının geçmiş ve geleceğe yönelik analizini en az 5 yıllık projeksiyonlarla yapmayı temel alır.
- 4. Aşama - İçsel Değer Analizi: Yatırım yapılacak şirketin değerlendirilmesi, temel verilerine (ekonomik faaliyet, büyüme projeksiyonları gibi) dayanır.
Top-down analizi, blue chip hisselerinin, yani piyasadaki en yüksek sermaye ve likiditeye sahip hisselerin, incelenmesi için kullanılır.
👉 Temel analiz hakkında daha detaylı bilgi almak istiyorsanız bu makaleye de göz atabilirsiniz: Borsada Temel Analiz: Oranlar, Yöntemler ve Şirket Türleri
Analiz Nasıl Uygulanır?
Top-down analizine örnek vermek gerekirse aşağıdaki varsayımsal bir örneğe bakılabilir:
Volatilitenin yükseldiği bir piyasada, yatırımcı portföyünü yeniden yapılandırmak ister.
Yatırımcı öncelikle küresel ekonomik durumu analiz eder ve önemli bir savaş ihtimalinin her geçen gün güçlenmesi nedeniyle tüm piyasalarda belirsizliğin hakim olduğunu tespit edebilir.
Bu durumda, yatırımcı altın gibi finansal varlıklara daha fazla yönelebilir. Öte yandan, aynı zamanda stabil getiriler sunan savunma sanayi sektöründeki hisse senetlerine de bakar. Sonra, bu sektördeki hangi şirketlerin kendi ülkesinin borsasında işlem gördüğünü araştırır.
Son olarak, hangi şirkete yatırım yapmanın daha uygun olduğuna karar vermek için her şirketin mali durumunu analiz eder.
👉 Hisse senedi almak için yardıma ihtiyacınız varsa bu makaleyi inceleyebilirsiniz: Hisse Senedi Nasıl Alınır? | Başlangıç Rehberi
Top-Down Analizinin Farklı Alanlardaki Uygulamaları
Bir diğer dikkate alınması gereken nokta, top-down analizin sadece finans alanında değil aşağıdaki alanlarda da kullanılmasıdır:
- Bilgisayar Bilimleri: Yazılım geliştirme kapsamında veri analizi ve işlemesi için top-down analizi sıklıkla kullanılmaktadır. Ayrıca, top-down ve bottom-up yaklaşımları ilk olarak bilgisayar bilimleri alanında ortaya çıkmıştır.
- İşletme Yönetimi: Bir işletmede yönetim kararları alırken, makroekonomik analizden mikroekonomik alana geçiş yapılır. Bu kapsamda, genelden özele akıl yürütme yöntemi kullanılır.
- Kamu Ekonomisi: Top-down analizi, kamu ekonomisinde bir ekonomi politikası sorununu çözmek veya hedeflere ulaşmak için kullanılır.
