Borsa Düştüğünde Nasıl Para Kazanılır? | 3 Alternatif

Yatırımcılar olarak zaman içinde uzun süreli piyasa düşüş dönemlerini pek tanımadık. Aslında çoğumuzun hatırlayabileceği en keskin düşüş muhtemelen 2007 yılındaki çöküştür ancak gerçekte her ne sebeple olursa olsun belirli aralıklarla meydana gelirler, daha keskin olurlar ve daha kısa sürerler.

Bu yüzden bugün yatırım yapmanın 3 alternatif şeklini göreceğiz. Böylece ayı piyasalarının bıraktığı giderek daha daralan fırsat penceresinden yararlanabiliriz.

Ayı Piyasası Ne Kadar Sürer ve Borsa Ne Kadar Düşer?

Modern borsa tarihi bir asırdan biraz daha fazla bir geçmişe sahiptir.

Eğer durup düşünecek olursak birçok olay %20'den fazla geri çekilmelerle ayı piyasalarını haklı çıkarmıştır: Dünya savaşları, soğuk savaş, Bretton Woods anlaşmasının sonu, finansal çöküş, bir pandemi ve şimdi Trump'ın gümrük tarifeleri.

Ne yaşanmış olursa olsun tarihsel kanıtlar iki sonuca işaret ediyor gibi görünüyor:

• Her seferinde borsa düşüşleri daha yoğun oluyor
• Ve giderek daha kısa sürüyorlar.

Aslında  geçen son 40 yılı (1980'den itibaren) ele aldığımızda aşağıdaki tabloda tarihteki en büyük borsa düşüşlerini ve ne kadar devam ettiğini görebiliriz.

Yine de tablo bize son 40 yılda S&P 500 endeksinin ortalama düşüşünün %33 civarında olduğunu ve ortalama süresinin 12 ay olduğunu gösteriyor.

Bu konuda Enrique Roca VI. Rankia Markers Experience Etkinliği'nde düşüncelerini paylaştı ve her 20 veya 25 yılda bir %50'den fazla bir borsa gerilemesi görmenin mümkün olduğunu, ortalama olarak ise her 5 yılda bir %20 veya %25 olabileceğini belirtti.

Tarifeler Borsayı Çökertti Mi?

Peki, bu şekilde mevcut ayı piyasası durumuna geliyoruz.

Bu seferki sebep neydi? Donald Trump'ın ticaret savaşı, Meksika, Kanada ve AB gibi ticaret ortaklarına %20'lik -ancak müzakere edilebilir- asgari tarifelerle dünyaya ilan ettiği ve Çin'e yüklediği boğucu %104'e kadar çıkabilen tarifeler.

Ve tabii ki bu bağlamda piyasalar SP500'de %20, Nasdaq'ta %23, Russell 2000'de %25 gerilemelerle panikledi. Ayrıca SP500'ün korkusunu ölçen VIX Endeksi (opsiyon piyasasının örtük oynaklığı aracılığıyla), 57 puana kadar çıktı, bu seviye pandemiden bu yana görülmemişti.

Sizlere daha fazlasını söylemek istiyorum, pandemiden önceki bu stres seviyesini görmek için 2007 finansal krizine gitmemiz gerekirdi.

Bu arada ABD'ye gelebilecek gerçek krizi merak ediyorsanız, bu 2025'te vadesi dolacak borç bombası üzerinden gelecektir.

👉 Trump’ın Yeni Gümrük Vergileri: ABD’nin Gizli Planı

Her ne olursa olsun gerçek şu ki şimdi sadece iki ayda %20 - %25'lik bir ortalama gerileme yaşıyoruz. Bu yüzden önemli şeyler kırılmaya başlamadıkça -şirketler iflas ediyor, işsizlik fırlıyor, vb.- dibe vurmadıysak da bu durumdan çok uzakta olmamalıyız.

Borsa Düştüğünde Nasıl Yatırım Yapılır? | 3 farklı seçenek

Ancak farkında olmadan yeni bir ayı piyasasına girdik. Ve burada kendime soruyorum: Borsa sürekli düşerken nasıl yatırım yapılır?

Gerçek şu ki bu konuda birkaç alternatifimiz bulunuyor, işte en dikkat çekici olanlar:

Düşüşü Ortalama

Piyasalar düştüğünde birçok yatırımcı hareketsiz kalır: Göreceli olarak aşırı değerlenmiş tarihi zirvelerde satın almayı, indirimli fiyatlarla yapmaya tercih ederler.

Ancak bu düşüşlerden yararlanmanıza yardımcı olabilecek basit ve etkili bir strateji var: DCA veya Dollar Cost Averaging. Bu strateji piyasa yükselse de düşse de düzenli olarak sabit bir miktar para yatırmayı içerir (örneğin, her ay).

Bu nedenle bu yatırım stratejisi düşen piyasalarda son derece kullanışlıdır. Çünkü hisse senetleri veya fonlar fiyat düştüğünde aynı miktarla daha fazla birim satın alırsınız. Bu şekilde fiyatı aşağıya doğru ortalamış olursunuz ve piyasa toparlandığında giriş noktanız bir sonraki yükseliş döngüsü için daha avantajlı olur.

Bu, DCA'nın büyüsüdür ve benim en sevdiğim yatırım yöntemidir.

Elbette DCA riski ortadan kaldırmaz ancak zaman içinde dağıtır ve duygularla değil, mantıkla yatırımda kalmanıza yardımcı olur.

ETF veya Ters Fonlar Satın Almak

İkinci yöntem biraz daha spekülatiftir ve bu nedenle daha yüksek bir risk içerebilir. Ancak gerçek şu ki piyasalar kırmızıya döndüğünde, kendinizi korumak için her zaman pozisyonlarınızı satmanız gerekmez. İlginç bir seçenek ise ETF veya ters fonlar kullanmaktır.

Sonuç olarak ters ETFs piyasa düştüğünde yükselen ürünlerdir. S&P 500'ün ters bir ETF'sine gidersek bu endeks düşerse değer kazanır, endeksteki düşüş yüzdesini tersine çevirerek ETF'de yansıtır. Örneğin: SP500 endeksi %1 düşerse, ETF %1 yükselir.

Bu şekilde mevcut fonlarınızı veya hisselerinizi satmadan portföyünüzü korumanıza ve vergi dairesine uğramaktan kaçınmanıza olanak tanıyan çok ilginç araçlar olabilir, çünkü hiçbir şey satmadınız. Başka bir deyişle bu, uzun vadeli stratejinizi bozmadan geçici bir düşüşten yararlanmanızdır.

İşte bazı ters ETFs örnekleri

Bununla birlikte bu ürünler kısa vadeli hareketler için tasarlandığından çok dikkatli olun. Uzun süre elde tutmak uygun değildir, çünkü düşüşleri gün be gün yansıtırlar ve piyasa güçlü bir şekilde toparlanırsa farklı davranabilirler.

Vadeli İşlemler veya Opsiyonlarla Kısa Pozisyon Açmak

Üçüncü olarak piyasalar düştüğünde portföyünüzü korumak veya getiri sağlamak için her zaman pozisyonlarınızı satmanız gerekmez. Çok daha spekülatif bir seçenek vadeli işlemlerle kısa pozisyonlar açmak veya varlıklarınızdan vazgeçmeden ve ayrıca vergi dairesine gitmeden düşüşlerden yararlanmak için spread türü opsiyon stratejileri kullanmaktır.

Vadeli İşlemlerle Nasıl Kısa Pozisyon Açılır?

Vadeli işlemlerle ticaret bir endeks veya varlığın düşüşüne bahis yapmanıza olanak tanır. Piyasa düşerse kısa pozisyonunuzun değeri artar ve mevcut hisselerinizi satmak zorunda kalmadan hızlı kazançlar elde edebilirsiniz.

Bu çok ilginç olabilir çünkü portföyünüzü koruyabilir ve aynı zamanda düşüşlerden yararlanarak hızlı kazançlar elde edebilirsiniz.

Peki ya Opsiyonlar? Spread Gibi Koruma Stratejileri

Aynı şekilde opsiyon ticareti içinde de riski çok esnek bir şekilde yönetebilirsiniz. Düşüş piyasasında portföyünüzü korumak için kullanabileceğiniz bir opsiyon stratejisi Put Debit Spread olarak bilinir aynı zamanda bear put spread olarak da adlandırılır.

Esasen iki adıma dayanır:

1. Endeks veya dayanak varlık üzerinde daha yüksek bir kullanım fiyatına sahip bir put opsiyonu (satma hakkı) satın almak.
2. Daha düşük bir kullanım fiyatıyla aynı vade tarihinde bir put opsiyonu satarsınız.

Bu durum size düşüşlere karşı koruma sağlayarak riski sınırlar ve ödediğiniz prim miktarını azaltır. Bunu bir pratik örnekle görelim:

Diyelim ki S&P 500 4.000 puanda ve kısa vadede düşebileceğini düşünüyorsunuz:

1. 3.950'den (yakın bir kullanım fiyatıyla) bir put opsiyonu satın alırsınız.
2. 3.900'den (daha düşük bir kullanım fiyatıyla) bir put opsiyonu satarsınız.

Eğer S&P 500 düşer ve 3.900'e yaklaşırsa satın aldığınız put opsiyonunun değeri artar ve satılan put opsiyonunun değeri de yükselir ancak daha yavaş bir hızda, çünkü vadesine daha yakındır.

Bununla birlikte her iki durumda da çok dikkatli olmalıyız çünkü karmaşık enstrümanlardan bahsediyoruz, her zaman anlaması kolay olmayan ve bilgi eksikliği nedeniyle yanlış bir karar alacak olursak bunun sonuçları felaket olabilir.

Hiçbir Şey Yapmamak

Şüphesiz en kötü alternatifim bu olur. Piyasalar inişe geçtiği zaman hiçbir şey yapmamın cazibesi fazladır. Aslında birçok kişinin tercih ettiği seçenekler fırtınanın geçmesini beklemek ve piyasanın kendi kendine toparlanmasını ummaktır.

Ancak belirsizlik anlarında hiçbir şey yapmamak da bir finansal karar almak demektir ve bu da büyük bir risk taşır.

Çünkü harekete geçmediğinizde portföyünüzü piyasa dalgalanmalarına karşı bırakmış olursunuz.

Hızlı bir toparlanma garantisi yoktur ve bazı durumlarda, yatırımlarınızın değer kaybettiğini veya ilerlemediğini yıllarca izleyebilirsiniz. Sonuçta harekete geçmediğinizde iki şey olur:

• Uzun vadede en büyük müttefikiniz olan zaman, burada düşmanınız haline gelir.
•  Sadece basit bir DCA ile fiyatı aşağıya doğru ortalayarak düşen piyasalarda ortaya çıkan yatırım fırsatlarından yararlanamayabilirsiniz.

Başka bir deyişle hiçbir şey yapmamak paranızı korumanın güvenli bir yolu değildir; sadece piyasanın sizi kontrolsüz bir şekilde sürüklemesine izin vermenin bir yoludur.

Sonuç olarak bir ayı piyasasında başarıyla ilerlemenin anahtarı stratejik hareket etmektir. İster periyodik yatırım, ister aktif koruma veya ters ürünlerden yararlanma yoluyla olsun en önemli şey içinde bulunduğumuz anın farkında olmak, bunun ne kadar sürebileceğini ve nereye kadar gidebileceğini anlamaktır. Buradan hareketle kararlarımızın kontrolünü elden bırakmamak ve korku ya da belirsizliğin bizi felç etmesine izin vermemek önem teşkil eder.