ETF'ler
ETF Uzmanlığı: Kapsamlı Yol Haritası
ETF uzmanlığı, yatırımcılar için oldukça kârlı olabilecek fırsatlar oluşturabilecek bir yoldur. ETF'ler (Exchange Traded Funds) ya da "borsa yatırım fonları", son on yılın en önemli ve çok yönlü yatırım ürünlerinden biridir. Neredeyse 30 yıllık bir geçmişe sahip olan ETF'ler, birçok avantaj sunar ve doğru stratejiyle etkili bir şekilde kullanılırsa yatırım hedeflerinize ulaşmanızı sağlayan iyi bir finansal araç olabilirler.
ETF Uzmanlığı: ETF Nedir?
ETF'ler (Exchange Traded Funds), yatırım fonları ve hisse senetleri arasında yer alan hibrit bir yatırım aracıdır ve bir referans endeksi taklit etmeye çalışır. Ancak bir borsada normal ve güncel bir hisse senedi gibi alınıp satılabilir, bu durum yatırım fonlarında olmaz çünkü yatırım fonları her oturumun kapanışından sonra tasfiye değerinden işlem görür ve tasfiye edilir. Ayrıca, hisse senetleri gibi ETF'lerin de bir sembolü (ticker) vardır.
Öte yandan, yatırım fonlarına benzer şekilde, varlık sepetine (hisse senetleri, tahviller, fiat pariteleri vb.) yatırım yaparlar, bu da risk çeşitlendirmeyi sağlar. Ancak bazı ETF'lerin tek bir endüstriye veya nişe yatırım yapmasından dolayı yoğunlaşma riski yaşadığına dikkat etmek gerekir.
Başlangıçta, tüm ETF'ler pasif yönetilirdi, yani bir endeksi takip ederlerdi. Son zamanlarda, herhangi bir endeksi takip etmekten ziyade yöneticiler tarafından takdir yetkisiyle idare edilen yeni bir aktif yönetilen ETF'ler kuşağı oluşturuldu. Ayrıca, bu yeni ETF'ler geleneksel ETF'lerin yapısının avantajlarına sahiptirler, bu da onları operasyonel ve vergi maliyetleri açısından daha şeffaf ve verimli kılar.
ETF uzmanlığı yolunda önemli konuları ele aldığımız bu makalede, pasif yönetilen ETF'ler hakkında konuşmaya odaklanacağız.
Belirtmek gerekir ki, fiziksel replikasyon için ETF'ler ve sentetik replikasyon için ise diğer finansal ürünler vardır. İlk durumda, yönetici, farklı istatistiksel yöntemler kullanarak taklit edilecek endeksin altında yatan ürünleri satın alır. Sentetik olanında ise yönetici, endeksin getirisini ödeyecek bir yatırım bankasıyla bir swap sözleşmesi satın alır.
Birçok yatırımcı, ETF'nin altında yatan gerçek ürüne sahip olduğu için fiziksel replikasyonları tercih ederken, sentetik replikasyonda bu durum söz konusu değildir. Ayrıca, sentetik veya swap replikaları karşı taraf riski de ekler.
Fiziksel replikasyon içinde farklı yöntemler vardır:
- Tam Replikasyon: Endeksin içerisinde bulunan tüm menkul kıymetleri satın alır.
- Optimize Edilmiş Replikasyon veya Örnekleme: Sadece endeksin toplam portföyünü temsil eden bir varlık kümesini satın alır. Bu yöntem genellikle endeks çok geniş olduğunda ve/veya içerisindeki varlıkların birçoğunun likiditesi az olduğunda, operasyonel maliyetlerden tasarruf etmek için tercih edilir.
ETF'ler, büyük çeşitliliğe sahip piyasalara, bölgelere, sektörlere, alt endüstrilere ve hatta bunların içindeki stratejilere yönelebilir. Örneğin:
- S&P500'ü taklit eden ETF'ler arasında S&P500 ETF (SPY) ön plana çıkmaktadır. Bu ETF, State Street Global Advisors tarafından piyasaya sürülen ilk ETF'dir.
- Daha tematik endeksleri taklit eden diğer ETF'ler de vardır: Lithium & Battery Tech ETF (LIT), Cannabis ETF (POTX), Uranium ETF (URA), vb. Bu kapsamda, Global X ETFs, tematik ETF'lerde uzmanlaşmış bir fon yönetim şirketidir. Global X ETFs şirketi tarafından geliştirilen ETF'lerin geniş bir listesine şirketin resmi sitesinden ulaşabilirsiniz.
👉 Replikasyon ile ilgili makalemiz: Fiziksel ve Sentetik Replikasyon ETF’ler: Temel Farklar
ETF Uzmanlığı: ETF'lerin Avantajları
ETF'ler, yatırımcılar için çok faydalı olabilir çünkü fonların ve hisse senetlerinin güçlü yanlarını düşük bir maliyetle birleştirir. Ayrıca, yatırım fonlarından daha geniş bir finansal ürün çeşitliliğine sahiptir.
Çeşitlendirme
ETF'ler hisse senedi endekslerinin genellikle hisse senedi sepetlerine yatırım yaparak çeşitlendirilmiştir ve tek tek hisse senetlerine yatırım yapmaktan daha düşük bir risk taşır. Bir piyasanın ETF'sine yatırım yaparak tek bir ürün üzerinden birçok farklı hisse senedine sahip bir portföyümüz olabilir.
Ancak burada önemli olan, bir ETF'nin farklı hisse senetlerinden oluşan çeşitlendirilmiş bir portföye sahip olmasına rağmen, hisse senedi sayısı düşük ve/veya tek bir sektör, endüstri veya niş içinde yoğunlaştırılmışsa yoğunlaşma riskine de sahip olabilir.
İşte bu yüzden ETF'lerin takip ettikleri endeksi ve bu endeksin volatilitesini bilmek önemlidir.
Şeffaflık, Esneklik ve Basitlik
ETF'lerin hibrit olması, hisse senetlerinin esnekliğinden ve trading kolaylığından yararlanır yani gerçek zamanlı alım-satım işlemleri gerçekleştirebilir. Bu, işlemin daha yavaş olduğu yatırım fonlarına göre bir avantajdır.
Bu nedenle, likidasyon değerinin ve fiyatın sürekli güncellendiği için yatırımımızın değerini her zaman bilebiliriz. Bu durum, yatırım fonlarında olmayan bir durumdur ve burada pozisyonlarımızın değerini bilmek için yalnızca piyasaların kapanmasını beklememiz gerekir.
Maliyetlerde Verimlilik
ETF'ler, yönetiminin çok daha kolay olması, daha düşük işletme maliyetleri olması ve bir endeksi takip etmesinden dolayı karar verme sürecinde analist ekibine ihtiyaç duymamaları nedeniyle yatırım fonlarına kıyasla daha düşük komisyonlarla karakterize edilir. Bu nedenle, nihai getirileri, taklit ettikleri endeksler veya sektörlere çok benzer.
Ancak burada iki önemli nüans vardır:
- Bazen endeksi taklit eden ETF'lerin otomatik olarak yönetildiği ve yönetiminde bir insan olmadığı düşünülür. Bu ürünler kısmen otomatiktirler ancak bazı operasyonel kararlar bir yönetici veya yönetim ekibi ile trader'lar tarafından alınır. Bu trader'lar yeniden dengelenmeyi, menkul kıymet ödünç vermeyi ve yetkili katılımcılarla senkronizasyonu planlar ve uygular. Böylece tüm ETF operasyonunun maliyetleri azaltır.
- Aktif olarak yönetilen son nesil ETF'ler, takdir yetkisine dayalı kararlar analistler ve bir yönetici tarafından alınır. Ancak, ETF yapısını işletme maliyetlerini azaltmak ve böylece yatırım fonlarından daha düşük komisyonlar vermek için kullanırlar. Bu, birimlerin oluşturulması ve geri alınması süreci nedeniyle, yatırım fon hisselerinin işlemlerinden mali ve operasyonel olarak çok daha verimlidir .
Bir başka avantaj ise bu tür ürünlere erişim için gereken minimum yatırımların çok düşük olmasıdır. Bu da onları daha az sermayeye sahip yatırımcılar için erişilebilir bir ürün yapar.
Finansal Performansları
Bir endeksi taklit ederek ETF'ler, daha düşük komisyonlarla yatırım fonlarına çok benzer bir performans elde etmeyi hedeflerler. Bu nedenle, bir ETF satın alırken, uzun vadeli getirimizin piyasaya veya birçok yatırım fonuna çok benzer olma olasılığı yüksektir.
Ancak, her zaman izleme hatasını ve spread'i kontrol etmeliyiz, böylece sürprizlerden kaçınabiliriz.
Kaldıraç veya Kısa Vadeli Yatırım Fırsatları
ETF'ler, yatırımcıya endekse göre kaldıraç yapma ve hatta aynı yatırımı ters yönde yapma olanağı sunar. Bu da yatırım fonlarında yapılması zor bir şeydir. Bu nedenle, daha çok hisse senedi yatırımına ilişkin spekülasyon için yeni alternatifler sunar.
Ancak, bu aynı nedenle, kaldıraçlı ve short/ters ETF'ler olduğunda hareketlerin bir balon oluşturma riski olabilir. Ayrıca, altında yatan varlıkların düşük likiditeye sahip olduğu veya ETF fiyatının çok yüksek spread'lere sahip olduğu durumlarda dikkatli olunmalıdır.
ETF Uzmanlığı: ETF'lerin Dezavantajları
Vergilendirme
ETF'ler de hisse senetleri gibi vergilendirilir bu yüzden farklı fonlar arasında transferlere izin veren yatırım fonlarının vergi avantajına sahip değillerdir. Bu süreç, sermaye kazançları üzerinden vergi ödemek zorunda kalmadan yapılır.
İşlem Maliyetleri
ETF'ler üzerinden alım ve satım işlemleri yaparken broker platformları tarafından alınan maliyetleri de göz önünde bulundurmalıyız.
Karmaşık Yapısı
Çeşitliliği yüksek bir finansal ürün olan ETF, genel yatırımcı kitlesi için uygun olmayabilir. Bu nedenle yatırımcılar ETF'lere yatırım yapmaya başlamadan önce onların işleyişleri hakkında bilgi sahibi olması gerekmektedir. Örneğin, ETF'lerin satışının ertesi gün yerine getirilmediğini, iki gün sürebildiğini bilmek gereklidir. Bu, bir ETF'yi likide edip sermayeyi ertesi gün bir ETF veya başka bir fırsata yatırmak isterseniz, bunu bir marj hesabınız olmadıkça yapamayacağınız anlamına gelir.
Ayrıca, ETF'lerin bir teklif fiyatı (bid) ve bir talep fiyatı (ask) vardır. Eğer fark yani spread büyükse, ETF'nin veya alıntı yapılan pazarın likit olmadığı söylenebilir. Bu yüzden yatırımcının hedef fiyata satması daha zor olacaktır. Dolayısıyla, yatırım yapmadan önce iyi bilgi sahibi olmak önemlidir.
ETF Uzmanlığı: ETF Türleri
Aşağıda, taklit ettikleri varlıklara göre piyasada bulabileceğiniz temel ETF türlerinin bir listesini bulabilirsiniz:
- Hisse Senedi ETF'leri: iShares Core MSCI World UCITS ETF (SWDA), iShares NASDAQ 100 UCITS ETF (CSNDX)
- Sabit Gelirli ETF'ler: EUR Corporate Bond UCITS ETF (VECP), Emerging Markets Bond ETF (EMBD)
- Sektörel ETF'ler: Video Games & Esports ETF (HERO), Artificial Intelligence & Technology ETF (AIQ), SPDR MSCI World Health Care UCITS ETF (WHEA LN)
- Emtia ETF'leri: Invesco DB Commodity Tracking (DBC), First Trust Global Tactical Commodity Strat ETF (FTGC)
- Döviz ETF'leri: Invesco DB US Dollar Index Bullish Fund (UUP), Invesco CurrencyShares® Euro Currency Trust (FXE), Invesco CurrencyShares Japanese Yen Trust (FXY)
- Short/Ters ETF'ler: ProShares UltraPro Short QQQ (SQQQ), ProShares Short S&P 500 (SH)
- Kaldıraçlı ETF'ler: Direxion Daily Semiconductor Bull 3x Shares (SOXL), Direxion Daily Financial Bull 3X Shares (FAS)
- Bölgesel ETF'ler: iShares Core MSCI World UCITS ETF (IWDA), iShares Core MSCI Emerging Markets IMI UCITS ETF (EMIM), VanEck Africa Index ETF (AFK)
- Strateji ETF'leri: Global X S&P 500 Covered Call ETF (XYLD), Global X Nasdaq 100 Covered Call & Growth ETF (QYLG), VanEck Morningstar Wide Moat ETF (MOAT)
- Tematik ETF'ler: Global X Renewable Energy Producers ETF (RNRG), Global X Artificial Intelligence & Technology ETF (AIQ)
Ayrıca, en popüler fon yönetici şirketlerine ait ETF'lere göz atmak için aşağıdaki makalelere de göz atabilirsiniz:
ETF'ler popüler hale geldikçe, daha fazla yatırımcı çekmek için farklı stratejiler kullanan çeşitli ETF'ler ortaya çıkmıştır. En ilginç olanlarından ikisi, belirli bir endeks kötü performans gösterdiğinde kârlılık sağlayan ters/short ETF'ler ve adından da anlaşılacağı gibi kaldıraç kullanarak belirli bir endeksin getirisini iki veya üç katına çıkarabilen kaldıraçlı ETF'lerdir. Ancak, bu iki ürün uzun vadeli yatırımcılar veya yeni başlayanlar için önerilmez.
ETF'lere Nasıl Yatırım Yapılır?
ETF uzmanlığı için gerekli temel bilgilere göz attıktan sonra artık bu ürünlere nasıl yatırım yapılacağına göz atabiliriz. ETF'ler genellikle broker platformları ve bankalar aracılığıyla işlem görür. Burada özellikle düşük komisyonlu bir aracı bulmak önemlidir çünkü daha önce gördüğümüz gibi, dezavantajlardan biri bazen alım-satım komisyonlarının yüksek olmasıdır. Bu yüzden, ETF'leri satın almak için en ucuz aracı kurumun hangisi olduğunu analiz etmek önemlidir. İşte ETF'leri alabileceğiniz aracı kurumlardan bazıları:
ETF'ler çok yönlüdür, bundan dolayı iyi bir yatırım ürün olabilirler:
- Piyasayı yenmenin mümkün olmadığına inanan yatırımcılar,
- Günlük veya swing stratejileri olan yatırımcılar,
- Döngü stratejileri olanlar,
- Hedge stratejisi izleyenler,
- Türevlerdeki risksiz ve maliyetsiz kaldıraç arayanlar,
- Belli temalar, sektörler veya ülkelere yatırım yapmak isteyen top-down veya makro yatırımcılar için ETF'ler oldukça iyi bir seçenek olabilir.
👉 Eğer ETF'lere yatırım yapmak istiyorsanız ve hangi ETF'yi seçeceğiniz konusunda tereddütleriniz varsa bu makaleye göz atabilirsiniz: ETF Nasıl Seçilir?
Bir ETF Portföyü Nasıl Oluşturulur?
ETF'lerin ne olduğu ve nereden alınabileceği konusundaki kavramları netleştirdikten sonra, oluşturmak istediğimiz ETF portföyünün türünün de farkında olmamız önemlidir. Bu, yatırımcı profilimize ve ihtiyaçlarımıza bağlı olarak değişebilir.
ETF'lere yatırım yapmak, finansal zenginliğe giden tek yolunuz değil. Birçok kişi endeks fonlarından da servet elde etmekte ve çeşitli finansal araçlardan oluşan portföyler oluşturulabilir.
👉 Endeks fonları ile ETF'lerin bir kıyaslaması için bu makaleye göz atabilirsiniz: Endeks Fonları ve ETF’ler: Hangisi Daha İyi?
