ETF'ler
ETP Nedir: ETF, ETC ve ETN Arasındaki Farklar Nelerdir?
ETP nedir sorusu portföylerini çeşitlendirmek isteyen yatırımcılar için önemli fırsatlar oluşturmaktadır. ETP, bir borsada işlem gören finansal ürünlere verilen addır. Bu ürünler ETF, ETC ve ETN olmak üzere farklı alt sınıflara ayrılmaktadır ve bu ürün kategorileri arasında çeşitli farklar bulunmaktadır.
ETF, ETC ve ETN arasındaki farklar, pasif portföy yönetimini benimsemiş birçok yatırımcı için oldukça önemlidir. Bu tür pasif yönetim, uzun vadede varlıklarımızı yönetmek için aktif yönetime bir alternatif yol oluşturmaktadır. Bu makalede, özel yatırım ilkelerine bağlı olarak farklı türde ETP'leri inceleyeceğiz.
ETP Nedir?
ETP'ler veya Borsada İşlem Gören Ürünler (Exchange Traded Products) bir veya birden fazla ülkenin borsasında işlem gören finansal ürünlerdir. Genellikle, ETP'ler bir endeksi, bir emtia veya bir para birimini takip eder ve fiyatları borsadaki fiyatlara bağlıdır. Bu nedenle borsa işlem günü boyunca her saatte alınıp satılabilir.
Ayrıca, bir ETP'nin hiçbir zaman taklit ettiği piyasadan veya varlıktan üstün bir performans sergileyemeyeceğini unutmamak önemlidir.
ETP nedir sorusuna cevap bulduktan sonra ETP'nin takip ettiği varlığa bağlı olarak sınıflandırılan ETF, ETC veya ETN'lere göz atabiliriz.
ETF Nedir?
Exchange Traded Funds (ETF) veya Borsa Yatırım Fonu, endeks fonları ve hisse senetleri arasında hibrit bir finansal üründür. Belirli bir referans endeksi temel alarak çalışır ancak borsada normal hisseler gibi alınıp satılabilir. Yani, bir hisse senedi gibi piyasada sürekli olarak işlem görür. Bu şekilde, yatırımcı herhangi bir zamanda ETF alıp satabilir.
Öte yandan, taklit ettiği endeksin tüm değerlerini içerir. Bu da ETF'nin amacının, komisyonlar hariç yatırımcılara taklit ettiği ürünlerle aynı oranda getiri sağlamak olduğu anlamına gelir. Bu nedenle, ETF'lere yatırım yapmayı düşünüyorsanız, 2024 yılının en iyi getirilerini görebileceğiniz en iyi ETF'lerine yatırım yapmanızı öneririz.
👉 Daha fazla bilgi için: ETF Nedir Nasıl Çalışır?
ETF'lerin Sınıflandırılması
ETF'ler aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
- Doğrudan ETF'ler: Referans endeksi veya piyasanın davranışını taklit eder.
- Ters ETF'ler: Referans endeksi veya piyasanın tam tersi bir performansı taklit ederler. Bu nedenle referans finansal ürünün fiyatı düştüğünde bir getiri sunarlar. Yani koşullar uygun olmadığında bile kâr elde etmenizi sağlarlar. Bazı dönemlerde, özellikle ayı piyasasında, bir koruma aracı olarak kullanılabilirler.
- Kaldıraçlı ETF'ler: Referans endeksi veya açılan pozisyonların hacimlerini belirli bir kaldıraç oranında yükseltirler. Bu nedenle çok riskli olmalarına rağmen daha yüksek potansiyel getiri sunarlar.
Ayrıca, bir ETF, endeksi nasıl taklit ettiğine bağlı olarak şu şekilde sınıflandırılabilir:
- Fiziksel Taklit ETF'ler: Bu ETF, bir borsa endeksinin doğrudan bir kopyasını oluşturur ve bu endeksteki finansal ürünleri içerir.(hisse senetleri, tahviller, emtialar gibi)
- Sentetik Taklit ETF'ler: Bu tür ETF'ler, endeksi oluşturan finansal ürünler yerine türev ürünleri içerir ve swap yoluyla yapılan anlaşmalar üzerine geliştirilir. Sentetik taklit, takip hata oranını ortadan kaldırır ancak finans kurumunun kredi riski vardır.
👉 Fiziksel ve sentetik taklitler hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz bu makalemize göz atabilirsiniz: Fiziksel ve Sentetik Replikasyon ETF’ler: Temel Farklar
ETF'lerin Avantajları ve Dezavantajları
- ✅ ETF'lerin en büyük bir avantajı düşük maliyetli bir ürün olmasıdır. Bu da nihai getirimizin, düşük bir takip hata oranıyla endeksler tarafından sağlanan getiriye son derece benzer olacağını garanti eder.
- ❌ Bu finansal ürünün dezavantajı ise hisse senetlerinin vergilendirilmesi ile aynıdır. Dolayısıyla, ETF kazançlarının vergisiz bir şekilde transferi mümkün değildir. Aynı şekilde, ETF'leri satın alırken ve satarken aracı kurumların uyguladığı komisyonlara da dikkat etmek gerekir.
ETF'leri Nereden Satın Alabilirsiniz?
ETP nedir sorusuna cevap bulduktan ve ETF'leri inceledikten sonra bu finansal ürünlerin nereden alınabileceğine göz atabiliriz.
ETF satın almak için bankaları ya da aracı kurumları kullanabiliriz. Aşağıda, ETF'lerin kolaylıkla alınıp satılabildiği aracı kurumların bazılarını inceleyebilirsiniz:
ETF Yönetim Şirketleri
Vanguard, Fidelity, iShares, Amundi, DWS Asset Management ve Lyxor Asset Management halihazırda dünyadaki en büyük ETF yönetim şirketlerinden bazılarıdır.
Ayrıca, Global X ETF'leri, tematik ETF'lerde öncü bir konumdadır ve şirket şu anda en iyi 10 ETF yönetim şirketi olarak öne çıkmaktadır.
ETC Nedir?
Exchange Traded Commodity (ETC) veya Borsada İşlem Gören Emtialar, bir emtianın (altın, gümüş, petrol vs.) davranışını taklit eden bir ETF çeşididir.
ETC'ler genellikle metal veya çeşitli enerji türleri gibi emtialar nedeniyle yüksek risk içermektedir çünkü bu finansal ürünler yüksek volatiliteye sahiptir.
ETC Türleri
ETF'ler gibi ETC'ler de farklı sınıflara ayrılmaktadır:
- Fiziksel ETC'ler: Bu tip ETC'ler fiziksel olarak emtiayı satın alırlar. Bu yüzden kredi riski içermemektedir.
- Sentetik ETC'ler: Emtiaların türev ürünlerini içeren ETC'ler bu türe girerler.
ETC'ler ve ETF'ler Arasındaki Farklar ve Benzerlikler
ETC'ler, ETF'lerle benzer olarak borsada işlem görürler ve borsanın açık olduğu herhangi bir saatte işlem yapılması mümkündür.
Öte yandan, bu iki finansal ürün arasındaki ana fark, ETF'lerin kotasyonlu kolektif yatırım fonları olması, ETC'lerin ise menkul kıymetleştirme olmasıdır. Bu nedenle, ETC'ler kredi riski ve karşı taraf riski tarafından etkilenebilirler. Bu ürünler, ETF'lere göre ekstra bir risk taşır ve bu yüzden daha fazla dikkat edilmelidir.
👉 Eğer emtialar veya ham maddelerle ilgileniyorsanız size en iyi hisse senetlerini, ETF'leri ve vadeli işlemleri belirten "Emtia Yatırımı Nasıl Yapılır?" adlı makaleyi okumanızı öneriyoruz.
👉 Ayrıca, her zaman krizlere karşı bir korunma yöntemi olarak altına yatırım yapma hakkında daha detaylı bilgi alabileceğiniz bir makaleyi de öneriyoruz: Yatırım için Hangi Altın Alınmalı? – Yatırım Yöntemleri
ETN Nedir?
Exchange Traded Note (ETN), borsada işlem gören orta vadeli bir alt düzey borçlanma aracıdır. Bir finansal kuruluş tarafından ihraç edilir ve yatırımcıya bir borsa yatırım fonuna (ETF) benzer bir yatırım şekli sunmayı amaçlar. Ancak bu, borçlanma aracını ihraç edenin riskini üstlenmeniz gerektiği anlamına gelir.
Bir ETN'nin kârlılığı, içerdiği finansal ürünün performansına, likiditeye, ihraççının kredi riskine vb. dayanır.
ETN'ler ve ETF'ler Arasındaki Farklar ve Benzerlikler
ETN'ler, tıpkı ETF'ler ile hisse senetleri gibi gerçek zamanlı olarak piyasalarda işlem görürler ve endekslerin davranışını taklit ederler. Ayrıca, ETN'ler kısa vadeli yatırımlar için önerilir.
Öte yandan, bu ürünün ETF'lerden ana farkı, bir ETF'nin portföyünün endeksin bileşenlerinden oluşmasıyken bir ETN'nin portföyü gerçek zamanlı olarak temel varlığı taklit eden bonolar ve opsiyonlardan oluşur. ETN'ler üç farklı ETP arasındaki en karmaşık üründür ve ETF'ler veya ETC'lerde olmayan birçok risk bu üründe bulunur. Bundan dolayı, ETN'lere yatırım yaparken özellikle dikkatli olunmalıdır.
👉 ETN'lerin karmaşıklığı göz önüne alındığında en popüler kripto para olan Bitcoin'i detaylı bir şekilde ele aldığımız bu makalemize göz atabilirsiniz: Bitcoin Nedir?
Sonuç
Bu üç ürün, işleyiş açısından benzer olmalarına rağmen onları farklılaştıran, farklı profiller ve stratejiler için uygun hale getiren kendine has özelliklere sahiptir.
Şu anda, aktif portföy yönetimin faydası büyük ölçüde şüpheli olduğu için bu tür ürünler her geçen gün büyük bir popülerlik kazanmaktadır. Düşük maliyetleri ve satın alma kolaylığı, birçok yatırımcı için bir artı olabilir. Öte yandan, yatırım fonlarının sahip olduğu vergi avantajına sahip olmamaları ve düzenli yatırım yapılması halinde komisyon ödemeleri dezavantaj oluşturmaktadır.
Peki ya sen, hangi tür ETP'ye yatırım yapardın?
