Şirket Değerleme: Ne Anlama Gelir ve Oranlar Nasıl Hesaplanır?

Şirket değerleme oranları, bir şirketi yatırım açısından nasıl değerlendireceğimize dair bazı temel metrikleri içerir. Bu metriklere ek olarak, şirketleri karşılaştırmak ve hangilerinin rakip şirketlere göre yatırım açısından daha cezbedici olduğunu tespit edebilmek için dikkat çekici bazı finansal değerlendirme metrikleri de vardır.

Temel finansal değerlendirme metrikleri kadar şöhrete sahip olmasa da bu metrikleri şu şekilde sıralayabiliriz: Serbest Nakit Akış Getirisi (Free Cash Flow Yield), Defter Değer Oranı (Book Value Ratio), PEG Oranı (Earnings To Growth Ratio).

Genellikle, bu finansal oranlar aynı sektörde faaliyet gösteren ve benzer büyüklükteki şirketleri karşılaştırmak ya da bir şirketin kendi tarihinin ortalamasıyla kıyaslamak için kullanılır.

Bu oranlar, bir şirketin toplam değeri (piyasa değeri, kazançları gibi) ya da hisse başına düşen değeri kullanılarak hesaplanabilir.

Buna ek olarak, piyasa değerini başka bir toplam değerle (kazançlar, satışlar, defter değeri gibi) veya hisse başına fiyatı hisse başına düşen kazançlarla (hisse başına satış) karşılaştırabiliriz.

En Popüler Şirket Değerleme Oranları Nelerdir?

• Piyasa Değeri/ Defter Değeri Oranı (Price/ Book Value Ratio)
• PEG Oranı (Price/ Earnings To Growth Ratio)
• Fiyat/ Satışlar Oranı (Price/ Sales Ratio)
• Temettü Verimi (Dividend Yield)
• EV/EBIDTA Çarpanı (Enterprise Value Multiple)
• Serbest Nakit Akış Getirisi (Free Cash Flow Yield) 

Piyasa Değeri/ Defter Değeri (PD/DD) Oranı Nedir? | Formül ve Yorumlama

Bu oran bize bir şirketin piyasa kapitalizasyonu ve defter değeri arasındaki ilişkiyi söyler. Ayrıca, bu oranı hesaplamak için hisse senedi fiyatını hisse başına defter değerine bölerek bulabiliriz.

Defter değeri ya da özkaynak, şirket varlıklarından şirket yükümlülükleri çıkarılarak hesaplanır. Bu ilişki bize şirketin piyasa değerinin özkaynaklarına kıyasla hangi ölçüde iskontolu ya da primli olduğunu verir. Diğer bir deyişle bu formül şu şekilde yorumlanabilir:

• Düşük bir PD/DD oranı, şirketin değerinin düşük kaldığını gösterir ve kendi değerinin altında fiyatlandığına işaret eder. Ancak düşük oran, şirkette bir şeylerin yanlış gittiğine de işaret edebilir. Bu nedenle sektördeki diğer şirketlerle ve diğer değerleme oranlarıyla karşılaştırma yapmak gerekebilir.
• Yüksek bir PD/DD oranı ise şirketin piyasada aşırı değerlendiği anlamına gelir. Diğer bir seçenek ise şirketin büyüme beklentileri inanılmaz derecede yüksektir ve bu durum PD/DD oranına da yansımış olabilir. Öte yandan, genellikle ilk ihtimal daha yaygındır.

Defter değeri, şirketin "minimum değeri" olarak görülmelidir. Bunun altında yatan sebep ise bu değer hesaplanırken şirketin gelecekteki karlarının hesaba katılmamasıdır.

PEG Oranı Nedir? | Formül ve Yorumlama

Şirket değerleme oranlarının bir diğeri de PEG (Price/Earnings to Growth Ratio) oranıdır. Bu oran, Fiyat/Kazanç Oranı (PER) gibi sadece şirketin karlarını değil, aynı zamanda fiyatın kar büyümesine göre ilişkisini de gösterir.

PEG oranı, hisse senedi fiyatlarına göre kâr performansı hakkında geleneksel Fiyat/Kazanç oranına kıyasla daha net bir bilgi verir. Yüksek bir fiyat/kazanç oranı şirketin pahalı olduğunu düşündürebileceği gibi, aynı durumda PEG oranı bize başka bir şey söyleyebilir. Bu yüzden PEG'in nasıl hesaplandığına dair formüle göz atmamız gerekir:

PEG oranı, bir hissenin aşırı değerli mi yoksa değerinden düşük mü fiyatlandığını bize söyler ancak düşük veya yüksek kar büyümesi olan şirketlerde kesin bir gösterge değildir. Bu oran genellikle büyümekte olan şirketlerin değerlemesini yaparken kullanılır.

PEG oranını aşağıdaki gibi yorumlayabiliriz:

• Düşük bir oran (PEG <1), hissenin değerlenmesi gereken fiyatın altında değerlendiğini gösterir.
• Yüksek bir oran (PEG >1), hissenin aşırı değerli olduğunu yani değerlenmesi gereken fiyatın üstünde değerlendiğini gösterir.

Fiyat/Satışlar Oranı Nedir? | Formül ve Yorumlama

Bize hisse fiyatı ile hisse başına satışlar arasındaki ilişkiyi veya benzer şekilde piyasa değeri ile satışlar arasındaki ilişkiyi gösterir. Fiyat ve satışlar arasındaki ilişki, şirketin her bir birim gelir için ne değer aldığını bize söyler. Bu oran genellikle aynı sektördeki rakip şirketleri karşılaştırmada kullanılır.

Aşağıda Fiyat/Satışlar oranının formülü ve bir örnek verilmiştir:

Yukarıdaki örnekte hisse başına fiyat ile dolaşımdaki hisse sayısını çarparak piyasa değerini hesaplayabiliriz.

Daha sonra satış verisini de baz alarak fiyat/satışlar oranını iki farklı şekilde elde edebiliriz:

• Toplam piyasa değeri ve satış verilerini kullanarak (piyasa değeri/satışlar).
• Hisse başına verileri hesaplayarak (Bunun için toplam satış verisini dolaşımdaki hisse sayısına bölmeliyiz).

Fiyat/satış oranının yorumlanması şu şekildedir:

• Eğer oran düşük ise, şirketin değeri ulaşması gereken değerden düşük olabilir,
• Ve çoğu şirket değerleme yönteminde olduğu gibi, eğer oran yüksek ise, şirketin değeri olması gereken değerden yüksek olarak kabul edilebilir.

Temettü Verimi Nedir? | Formül ve Yorumlama

Temettü verimi şirket değerleme oranları arasında yer alan bir diğer metriktir. Bu oran, yatırımımızın şirket tarafından ödenen temettülerde ne kadarlık bir yüzde alacağımızı bize söyler.

Temettü verimini kullanırken temettünün şirketin oluşturduğu nakitten mi, borç kullanarak mı yoksa sürekli sermaye artırımı yoluyla mı ödendiğini göz önünde bulundurmalıyız.

Bu oran, şirketin hisseler üzerinden dağıttığı kâr yüzdesinden hesaplanır. Bu bize bir hisse başına temettü verir ve bu hisse başına temettü, kotasyon fiyatı veya hisseleri satın aldığımız fiyat üzerinde bir yüzde oluşturur.

Temettü, yatırım ve borsa alanında oldukça değerli bir kavramdır. Hatta sadece temettü yatırımına odaklanan yatırım stratejileri bile bulunmaktadır. Bundan dolayı temettü getirisi oldukça önemli bir değerleme oranı olarak görülebilir.

Temettü verimi nasıl hesaplanır sorusuna cevap olarak da aşağıdaki formüle göz atabilirsiniz:

Bu oranın yorumlanması ise gayet basittir. Elde edilen sonuç ne kadar yüksek bir yüzde verirse ilgili yatırımımızın bize sağladığı temettü de o kadar yüksektir. Bu noktada, yatırımcılar genellikle yüksek temettü verimine sahip hisselerde yatırımlarını artırma yoluna başvurabilirler.

Son olarak, EV/EBIDTA Çarpanı ve Serbest Nakit Akış Getirisi oranları hakkında bu yazıda ayrıntıya girmeyeceğiz. İlerleyen süreçte bu konu hakkında sitemizde bu oranların da nasıl hesaplandığına ve yorumlanacağına dair yazılar yayınlanacak.

Sonuç olarak, teknik analiz yöntemlerinin yanı sıra bir şirketi değerlendirmek için çok sayıda temel analiz oranı ve metrik bulunmaktadır. PER veya EV/EBIDTA Çarpanı gibi geleneksel oranların yanı sıra temettü getirisi ve PEG oranı gibi daha güncel şirket değerleme oranları yatırımcılar için etkili bir metod olabilir. Günün sonunda yatırımcılar, şirketlerin yayınladığı mali tablolardaki veriler ile tüm bu oran ve metrikleri kullanarak bir yatırım stratejisi oluşturabilir.