Üçgen Formasyonu Nedir? Nasıl Çalışır?

Üçgen formasyonu; simetrik, yükselen ve alçalan şeklinde üç türü bulunan bir trend devam formasyonudur. Bunları nasıl kullanacağımızı grafik üzerindeki pratik örneklerle göreceğiz.

Trading'de Üçgen Formasyonu Nedir?

Grafik üzerinde oluşan üçgen formasyonu genellikle ana trendin devam ettiğini gösterir. Diğer trend devam formasyonları gibi, mevcut trendde bir duraklama oluşur ve ardından ana trend devam eder. Bir üçgenin oluşması için ana trendi bozan minimum dört nokta gereklidir. Böylece üçgenin üst ve alt trend çizgilerini çizmek için ikişer nokta elde ederiz.

Başka bir deyişle, üçgenler iki trend çizgisinden oluşur. Bu çizgiler tepe ve dip noktalarını birleştirerek üç noktada birleşir. Üçgenin türüne bağlı olarak, trend çizgilerinin eğimi değişir. Her durumda, en az iki tepe ve iki dipten oluşurlar. İdeal olanı üç tepe ve üç dip olmasıdır.

Bir üçgenin güvenilir olması için şu şartları sağlaması gerekir:

• Fiyat en az iki kez üst trend çizgisine ve alt trend çizgisine dokunmalıdır.
• Fiyat üçgenin içinde hareket ettikten sonra üçgenden çıkmaya başlamalıdır.
• Fiyat, ana trendin tersi yönünde dışarı çıkarsa, güvenilirlik azalır.

👉 Daha fazla bilgi için: Trading’de Trend Nedir? Türleri Nelerdir?

Teknik Analiz ve Trading'de Üçgen Türleri

Trading'de üçgen formasyonunun üç varyantı olduğunu belirtmiştik. Bunların detaylarını aşağıda inceleyelim:

Simetrik Üçgen: Nedir ve Nasıl Çalışır?

Bir simetrik üçgende fiyat, üçgenin içinde hareket eder. Bu üçgen pozitif eğimli yükselen bir alt trend çizgisi ve negatif eğimli düşen bir üst trend çizgisi ile oluşur. Bu şekilde, zirvelerin düştüğünü ve diplerin yükseldiğini söyleyebiliriz.

İşte size iyi bir örnek.

Fiyat üçgenin içinde hareket ederken, hacim düşüktür veya azalır. Eğer fiyat, simetrik üçgeni yukarı kırarsa hacim artar.

Fiyatın üçgenden çıkışından sonraki hedefini veya hareketini hesaplamak oldukça basittir. Aşağıdaki grafikte gördüğünüz gibi, üçgenin açıklık boyu kadar mesafe alınır ve üçgenden çıkış noktasının üzerine konulur. Elbette bu hedef belirleme yöntemi sadece bir yol gösterici olarak düşünülmelidir. Çünkü üçgenden çıktıktan sonra oluşan hareketler bazen daha güçlü veya zayıf olabilir.

Bunu grafik üzerinde basit bir şekilde görebilirsiniz.

Yükselen Üçgen: Nedir ve Nasıl Çalışır?

Yükselen üçgen, aynı zamanda dik üçgen ve boğa üçgeni olarak da adlandırılır. Simetrik üçgene benzer, ancak üst trend çizgisi yataydır ve sadece yükseliş trendinde görülür. Alt trend çizgisi pozitif eğimlidir.

Fiyat, yükseliş eğiliminde olan alt trend çizgisi ve yatay olan üst trend çizgisi arasında hareket eder. Böylece tepe noktaları yatay bir seviyede oluşurken ve dip noktaları artış gösterir.

Burada bir örnek görebilirsiniz.

Yükselen üçgen formasyonu oluştuğunda karşımıza çıkacak ihtimaller nelerdir?

• Yükselişe devam sinyali: Piyasa yükseliş trendindeyse ve fiyat üçgenin üst kısmından çıkarsa, yükseliş trendinin devam ettiği anlaşılır.
• Yükseliş trendinin sonra erme sinyali: Ve tam tersi, eğer piyasa yükseliş trendindeyse ve fiyat üçgenin alt kısmından çıkarsa, yükseliş trendinin sona erdiği anlaşılır.

Fiyat üçgenin içindeyken, hacim yüksek değildir. Ancak fiyat üçgenin dışına çıkınca hacim artar.

Fiyat üçgenin dışına çıktıktan sonra aşağıdaki grafikteki gibi üçgenin açıklık boyu kadar mesafe hedef olarak belirlenir. Yine aynı şekilde, bu hedef belirleme yönteminin sadece bir yol gösterici olduğunu unutmayın.

Burada net bir şekilde görebilirsiniz.

Alçalan Üçgen: Nedir ve Nasıl Çalışır?

Alçalan üçgen, simetrik üçgen ve yükselen üçgen ile birçok ortak noktaya sahiptir. Ancak en önemli farkı üst trend çizgisinin negatif eğimli ve alt trend çizgisinin yatay olmasıdır. Başka bir deyişle, yükselen üçgenin tersidir.

Fiyat, iki trend çizgisi arasında hareket eder. Bunlardan biri yatay ve diğeri alçalan bir çizgidir. Böylece tepe noktalar düşüş gösterir ve dipler yatay kalır.

Aşağıdaki örnekte bunu görebilirsiniz.

Peki alçalan üçgen formasyonu oluştuğunda karşımıza çıkacak ihtimaller nelerdir?

• Düşüşe devam sinyali: Piyasa düşüş trendindeyse ve fiyat üçgenin alt kısmından çıkarsa, düşüş trendinin devam ettiği anlaşılır.
• Düşüş trendinin sonra erme sinyali: Ve tam tersi, eğer piyasa düşüş trendindeyse ve fiyat üçgenin üst kısmından çıkarsa, düşüş trendinin sona erdiği anlaşılır.

Öte yandan, fiyat daha dar bir aralıkta hareket ettikçe ve köşeye yaklaştıkça hacim genellikle azalır.

Fiyat, üçgeni aşağıya doğru kırıp dışarı çıkınca, üçgenin açıklık boyu kadar aşağıya gitmesi beklenir.

Aşağıdaki grafikte bu çok net bir şekilde görülmektedir.

👉 Teknik analiz hakkında fazla bilgi edinmek isterseniz bu makalemizdeki kitapları inceleyebilirsiniz: Teknik Analiz Öğrenmek İçin En İyi 10 Kitap

Üçgenler Trend Devam Formasyonları Mıdır?

Simetrik, yükselen ve alçalan üçgen formasyonları trading'de karşımıza çıkan trend devam formasyonlarıdır.

Ancak, trend değişikliği formasyonu olan bir üçgen vardır: Bu, ters üçgen olarak bilinir. Bazı yerlerde trompet olarak da adlandırılır.

Bu durumda, diğer üçgen formasyonlarının aksine, trendin değişmek üzere olabileceği anlaşılır. Trendin ters tarafına doğru olan kırılım yüksek hacimliyse trendin dönme ihtimali yükselir.

👉 Teknik analiz konusunda en temel bilgileri öğrenmek istiyorsanız: Teknik Analiz: İlkeler, Teoriler, Şekiller ve Göstergeler

Trading'de Bir Üçgen Formasyonu ile Nasıl İşlem Yapılır?

Burada simetrik üçgen ve yükselen üçgen örneklerini inceleyeceğiz. Alçalan üçgenle ilgili bir örnek eklemedik ama çalışma mantığı yükselin üçgenin tam tersi olduğunu için işlem yaparken tam tersini düşünebilirsiniz.

Simetrik Üçgen

Her zamanki gibi giriş, stop loss ve take profit şeklinde 3 temel noktaya değineceğiz.

Simetrik üçgende giriş

Eğer piyasa yükseliş trendinde ise, fiyat üçgeni oluşturan iki trend çizgisi aralığında hareket ettikten sonra üst kısımdan çıkması gerekir. Bu durum, alım sinyali ve yükseliş trendinin devamı anlamına gelir.

Burada kırılımın hacimle gerçekleşip gerçekleşmediğini değerlendirmek işin püf noktasıdır. Aksi takdirde yanlış bir sinyal olabilir.

Grafikte kırılma daire içinde açıkça görülüyor. Alım sinyalinin geldiği yer burasıdır.

Stop loss

Yükseliş trendi örneğimizle devam edelim. Fiyat üçgenin üst kısmından çıkıp alım sinyali verdikten sonra, üst trend çizgisinin altına düşerse bu bir zayıflık göstergesidir. Ancak satış zamanı değildir.

Bu durumda, stop loss üçgen içindeki hareket aralığının altına yerleştirilmelidir. Aşağıdaki grafikte bu bölge siyah yatay çizginin altıdır.

Take profit

Ve işler iyi gittiyse artık kar alma zamanı.

Yükselişin ilk hedefi üçgenin genişliği kadardır. Grafikte görüldüğü gibi, alttaki mavi çizgi alım noktasının üstüne yerleştirilir ve hedef noktası bulunur.

Yükselişin ilk hedefine ulaşıldığında, iki şey yapılabilir:

1. Üstteki mavi çizginin altındaki bir noktaya kazanç stopu koyulur. Böylece her durumda işlem kazançlı olacak ve fiyat yükselmeye devam ederse karlılık da artacaktır.
2. Pozisyonun yarısı kapatılır ve ikinci yarısı üstte açıkladığımız gibi küçük bir kazanç stop loss'u ile tutulur.

Yükselen üçgen

Şimdi de yükselen üçgen formasyonu için bir örnek inceleyelim.

Yükselen üçgende giriş

Fiyat, üçgenin üst kısmını kırdığı zaman alım sinyali aktif olur. Çünkü bu durum, yükseliş trendinin devam edebileceğini gösterir.

Ayrıca sadece hacimde önemli bir artış görürsek alım yapmalıyız.

Grafikte işleme giriş noktasını daire ile gösterilen alanda görebilirsiniz.

Stop loss

Alım yaptıktan sonra, potansiyel kayıpları hesap etmeliyiz. Burada da fiyat, üst trend çizgisini kırdıktan sonra tekrar bunun altına düşerse, durumu zayıflık sinyali olarak algılayıp dikkatli olmalıyız. Bu şartlar altında hacimdeki gelişmeleri takip edip gerçek yönü tahmin etmemiz gerekir.

Stop loss, üçgen içindeki hareket aralığının en düşük seviyesinin altına yerleştirilmelidir.

Aşağıdaki grafikte mavi çizginin altına yerleştirilmelidir.

Take profit

Önceki örnekte gördüğümüz gibi, yükselişin ilk hedefi, üçgenin genişliği kadardır.

Aşağıdaki grafikte, alttaki dik yeşil çizgi üçgenin genişliğini gösterirken, üstteki yeşil çizginin uç notası ise take profit noktasını işaret etmektedir.

Üçgen Formasyonları ile Flama ve Bayrak Formasyonları Arasındaki Fark Nedir?

Genel olarak, üçgenler daha büyük ve uzun süreli formasyonlardır ve herhangi bir yöne kırılabilirler. Oysa flamalar ve bayraklar daha kısa süreli formasyonlardır ve genellikle önceki trendin devamını işaret ederler.

• Şekil: Üçgenler yakınsayan trend çizgilerine sahiptir. Bayraklar dikdörtgen şeklindedir, flamalar ise daha küçük üçgenlerdir.
• Süre: Üçgenler, bayraklar ve flamalardan çok daha uzun sürebilir.
• Sinyaller: Üçgenler herhangi bir yönde kırılabilecek bir konsolidasyonu işaret ederken, bayraklar ve flamalar genellikle önceki trende devam etmeden önce bir duraklamayı işaret eder (Yukarıda ters üçgeni bir trend dönüş formasyonu olarak incelediğimizi hatırlayın).

Diğer Trend Devam Formasyonları

Üç trend devam formasyonu gördük: Simetrik üçgen, yükselen üçgen ve alçalan üçgen. Ancak, trend devam formasyonları grubunda başka formasyonlar da vardır, örneğin:

• Bayrak ve flama formasyonları: Bir direk ve bir dikdörtgenden (bayrak) veya bir üçgenden (flama) oluşur. Dikdörtgenin veya üçgenin kırılması, yukarı veya aşağı yönlü sinyali doğrular.

• Fincak Kulp Formasyonu: İki yuvarlak dipten oluşur. İkincisi, birincisinden daha küçüktür ve birlikte kulplu fincan görünümü oluştururlar.

Sonuç olarak, üçgenler trendin devam edebileceğini gösteren grafik formasyonlarıdır. Simetrik, yükselen veya alçalan olması fark etmez. Önemli olan, fiyat trend yönünde üçgenin dışına çıktıktan sonra güçlü bir hacimle yoluna devam etmesidir.