Hang Seng Endeksi (HSI) Nedir?

Hang Seng Endeksi, Hong Kong Borsası'nda işlem gören lider şirketlerin performansını izleyen, Hong Kong'un en önemli borsa endeksidir. Bölgedeki hisse senedi piyasasının durumunu ve yönünü anlamak için kritik bir araçtır.

Hang Seng Endeksi, Hong Kong hisse senedi piyasasının genel durumunu gösteren bir barometre görevi görür. Bir borsa endeksi olarak, Hong Kong borsasının "ateşini ölçer" ve en önemli şirketlerin hisselerinin yükseliş ve düşüş eğilimlerini ortaya koyar.

1969 yılında kurulan endeks, o zamandan beri Hong Kong ve geniş anlamda Asya ekonomisinin gidişatını anlamak için önemli bir referans noktası olmuştur. Endekste, Hong Kong Borsası'nda en yüksek işlem hacmine sahip en büyük şirketler yer alır. Bu şirketler, bankacılıktan telekomünikasyona ve enerjiye kadar geniş bir yelpazeyi kapsar. Dolayısıyla Hang Seng, sadece bu şirketlerin performansını yansıtmakla kalmaz, aynı zamanda bölge ekonomisi hakkında da değerli bilgiler sunar.

Hang Seng'in ilginç bir özelliği, Hong Kong'da olmasına rağmen bir dereceye kadar tüm Çin ekonomisini yansıtmasıdır.Bunun nedeni, birçok Çin anakarası şirketinin Hong Kong Borsası'nda listelenmiş olmasıdır. Bu nedenle, endeksi takip ederek Çin'deki ekonomik durum hakkında da fikir edinebiliriz.

Hang Seng'in diğer endekslerden farklı olarak işlem günü boyunca sürekli güncellenmesi de dikkat çekicidir. Bu özellik, borsada yaşanan gelişmelere dair anlık bir bakış sunar.

Herhangi bir borsa endeksi gibi, Hang Seng de oldukça volatil olabilir. Değeri, haberlere, ekonomik değişikliklere ve hatta söylentilere hızla tepki vererek dalgalanabilir. Bu nedenle yatırımcılar tarafından yakından takip edilir, çünkü yatırım kararları için önemli ipuçları sağlar.

👉 Ayrıca Çin borsası hakkında daha fazla bilgi için Şanghay Borsası yazımızı okuyabilirsiniz.

Hang Seng Endeksi'nin Kökeni ve Tarihsel Gelişimi

Her şey 1969'da başladı. Hong Kong o dönemde önemli bir finans merkezi haline gelmişti, ancak hisse senedi piyasasının performansını ölçecek güvenilir bir araç bulunmuyordu. Bu nedenle, Hong Kong'un önde gelen bankalarından biri olan Hang Seng Bank, bu endeksi oluşturma fikrini ortaya attı. Amaç basitti: Hong Kong'un en önemli şirketlerinin hisse senetlerinin performansını açık ve hızlı bir şekilde gösteren bir gösterge oluşturmak.

Hang Seng Endeksi, başlangıçta az sayıda şirketle yola çıktı, ancak bunlar Hong Kong ekonomisinin en büyük ve temsilcisi olan şirketlerdi. Endeks zamanla büyüdü ve gelişti. Şimdi daha fazla şirketi kapsayarak, Hong Kong piyasasının çeşitliliğini bankalardan enerji ve telekomünikasyon şirketlerine kadar daha iyi yansıtıyor.

Hang Seng'in en ilgi çekici yönlerinden biri, Hong Kong ve Çin'in tarihini ve değişimlerini yansıtmasıdır. İlk yıllarında endeks, Hong Kong'un önemli bir finans ve ticaret merkezi haline geldiğini gösterdi. 1980'ler ve 1990'larda Çin'in ekonomik açılımıyla birlikte, birçok Çinli şirket Hong Kong Borsası'nda işlem görmeye başladı. Bu durum, Hang Seng'i sadece Hong Kong ekonomisinin değil, aynı zamanda Çin ekonomisinin de bir aynası haline getirdi.

Yıllar içinde Hang Seng, büyük büyüme dönemleri ve krizler yaşadı. Örneğin, küresel finansal krizlerin ve Hong Kong ile Çin'deki politik değişikliklerin etkilerini yansıttı. Bu nedenle, dünya genelindeki yatırımcılar tarafından yakından takip edilen bir endeks haline gelerek, önemli bir ekonomik bölgedeki durum hakkında değerli bilgiler sunar.

👉 Şangay Borsası'nın ana endeksi olan Şanghay Kompozit Endeksi (SSE Composite Index) ile ilgili bilgileri yazımızda bulabilirsiniz.

Hang Seng Endeksi'nin Bileşenleri

Bir finans dersi aldığımızı ve size Hong Kong'un en önemli borsa endekslerinden biri olan Hang Seng Endeksi'nin nasıl oluştuğunu anlattığımı düşünün.

Hang Seng'i daha iyi anlamak için onu bir futbol takımı gibi düşünelim. Bir takımda her oyuncunun rolü farklıdır; forvetler, defans oyuncuları vb. Hang Seng'de de benzer bir durum söz konusudur. Endeks, bir dizi şirketten oluşur, ancak her birinin endeks içindeki ağırlığı ve önemi aynı değildir.

Bu şirketler, Hong Kong borsasında en büyük ve en aktif olanlar arasından seçilir. Piyasanın yıldız oyuncuları gibidirler. Ancak önemli bir nokta, her şirketin endeksteki ağırlığının hisselerinin piyasa değerine bağlı olmasıdır. Yani, yüksek fiyatlı hisselere ve geniş bir halka arza sahip bir şirket, daha küçük bir şirketten endekste daha fazla etkiye sahip olacaktır.

Hang Seng Endeksi'nde listelenen bazı şirketler dünya çapında bilinirlik kazanmıştır. Lenovo, Xiaomi, Alibaba, Trip.com, JD, Budweiser, China Mobile ve AIA Group bunlardan bazılarıdır. Ancak Hang Seng sürekli güncellenen dinamik bir endekstir. Bir şirket büyüdükçe ve daha önemli hale geldikçe endekse dahil edilebilirken, önemini kaybeden bir şirket endeksten çıkarılabilir. Bu durum, performanslarına göre oyuncularını değiştiren bir futbol takımına benzer.

Endeksin dikkat çeken bir diğer özelliği, içerdiği şirketlerin çeşitliliğidir. Sadece belirli bir sektöre odaklanmaz. Bankalar,telekomünikasyon şirketleri, enerji şirketleri ve daha birçok farklı sektörden şirketler endekste yer alır. Bu çeşitlilik, Hong Kong ekonomisinin genel durumunu daha kapsamlı bir şekilde yansıtması açısından önemlidir. Eğer endeks sadece tek bir sektörden oluşsaydı, bize gerçekçi bir tablo sunmazdı.

Hang Seng Endeksi'ne Hangi Şirketler Dahil Edilir?

Hang Seng Endeksi'nin hangi şirketlerden oluştuğunu anlamak için, onu yine bir futbol takımına benzetelim. Bir takımda tüm oyuncular aynı anda sahada olamaz; teknik direktör her maç için en iyi ve en uygun olanları seçer.

Hang Seng Endeksi'nde de benzer bir süreç işler. Endekste yer alan şirketler, takıma seçilen oyuncular gibidir. Peki bu şirketler nasıl seçilir? Birkaç kritere göre belirlenirler. İlk ve en önemli kriter, şirketlerin Hong Kong Borsası'nda işlem görmesi, yani hisselerinin bu borsada alınıp satılabilir olmasıdır.

Ancak sadece borsada işlem görmek yeterli değildir; bu şirketlerin aynı zamanda önemli ve büyük olması gerekir. Bu, piyasa değerlerinin yüksek olması ve hisselerinin sıklıkla alınıp satılması anlamına gelir. Böylece, endeksteki şirketlerin Hong Kong ekonomisi için önemli olduğu ve yatırımcılar tarafından ilgi gördüğü garanti altına alınır.

Hang Seng Endeksi'ne Dahil Olma Şartları

Hong Kong'un ünlü borsa endeksi Hang Seng, sadece belirli kriterleri karşılayan şirketlerin girebildiği seçkin bir kulüp gibidir. Bu bölümde, bir şirketin Hang Seng Endeksi'ne dahil edilmesi için hangi şartları yerine getirmesi gerektiğini inceleyeceğiz.

İlk ve en temel şart, şirketin Hong Kong Borsası'nda işlem görmesidir. Bu, endekse giriş için bir ön koşuldur. Eğer bir şirketin hisseleri Hong Kong Borsası'nda işlem görmüyorsa, doğrudan endekse dahil edilmesi mümkün değildir.

Bir diğer önemli kriter, şirketin piyasa değerinin yüksek olmasıdır. Piyasa değeri, bir şirketin hisse başına fiyatının toplam dolaşımdaki hisse sayısı ile çarpılmasıyla hesaplanır. Bu değer ne kadar büyükse, şirket o kadar büyük kabul edilir.

Ancak sadece büyük olmak yeterli değildir; şirketin aynı zamanda popüler olması da gerekir. Bu, hisse senetlerinin işlem hacmiyle ölçülür. Sık sık el değiştiren yüksek hacimli hisselere sahip bir şirket, daha fazla talep gören ve ilgi çeken bir oyuncu olarak değerlendirilir.

Son olarak, daha önce de belirttiğimiz gibi Hang Seng Endeksi statik bir yapı değildir. Sürekli olarak gözden geçirilir ve güncelliğini koruması sağlanır. Eğer bir şirket artık belirlenen kriterleri karşılamıyorsa veya daha büyük ve önemli hale gelen başka bir şirket varsa, endekste değişiklikler yapılabilir.

Hang Seng Endeksi Nasıl Hesaplanır?

Hang Seng Endeksi'nin hesaplanmasını, bir terazide farklı meyvelerin ağırlıklarını ölçmeye benzetebiliriz. Ancak bu terazide meyveler yerine şirketler, ağırlıklar yerine de şirketlerin piyasa değerleri ölçülür.

Endeks, onu oluşturan şirketlerin piyasa değerine dayalı olarak hesaplanır. Bir şirketin piyasa değeri, hisse senedi fiyatının toplam hisse senedi sayısıyla çarpılmasıyla bulunur. Yani, bir şirketin çok sayıda hissesi varsa ve bu hisselerin fiyatı yüksekse, endekste daha büyük bir ağırlığa sahip olacaktır.

Ancak önemli bir nokta, endeksteki tüm şirketlerin ağırlığının eşit olmamasıdır. Tıpkı büyük meyvelerin daha ağır olması gibi, büyük ve değerli şirketler de endeksin hareketleri üzerinde daha büyük bir etkiye sahiptir. Bu, onların Hong Kong ekonomisindeki önemini daha iyi yansıtmak için yapılır.

Hang Seng'in hesaplanmasında, endeksin adil olmasını sağlamak için bazı ayarlamalar da yapılır. Örneğin, bir şirket hisse bölünmesi yaparsa, bu durum şirketin değerinin değişmiş gibi görünmesine neden olabilir, ancak gerçekte böyle değildir. Hesaplama yöntemi, endeksin şirketlerin gerçek durumunu doğru bir şekilde yansıtması için bu tür hareketleri dikkate alır.

Ayrıca Hang Seng Endeksi, piyasa açık olduğu sürece gerçek zamanlı olarak güncellenir. Bu sayede, günün herhangi bir saatinde gördüğünüz endeks değeri, onu oluşturan şirketlerin hisse senedi fiyatlarını anlık olarak yansıtır. Bu, terazinin sürekli olarak meyvelerin boyutları değiştikçe tartılması gibidir.

Özetle Hang Seng Endeksi, Hong Kong ekonomisinin nabzını tutan ve yatırımcılara önemli bilgiler sunan önemli bir göstergedir. Endeks, Hong Kong Borsası'nda işlem gören en büyük ve en likit şirketlerden oluşur ve bu şirketlerin piyasa değerlerine göre ağırlıklandırılır. Hang Seng Endeksi'nin bileşenleri ve hesaplama yöntemi, Hong Kong ekonomisinin genel durumunu ve gelecekteki yönünü anlamak için yatırımcılar ve analistler tarafından yakından takip edilir.