CAN SLIM Yöntemi: Nedir ve Nasıl Çalışır?

Bir hisse senedi yatırım yöntemi düşünün. Kendini defalarca ispatlamış, temeli le teknik analizi harmanlayan ve bir dönem %2.500'den fazla değer artışı sağlamış sağlam bir yatırım stratejisi: CAN SLIM

Dünya çapında finansal piyasalarda işlem gören 50.000'den fazla şirket bulunmaktadır ve bunların da 6.000'i ABD'nin farklı borsalarında işlem görmektedir. Ve tabii ki, bunların çoğu küçük veya orta ölçekli sermayeye sahiptir (yaklaşık %80'den fazlası). Öyleyse, bu kadar yoğun bir teklif akışı içinde, gerçekten değer kazanma potansiyeline sahip az sayıdaki şirketi olmayanlardan nasıl ayırt edebiliriz?

İşte tam da bu amaçla, bugün size 1960'lı yılların ortalarından aynı on yılın sonuna kadar %2.500'den fazla değer artışı sağlamış CAN SLIM adlı yatırım yöntemini tanıtıyorum.

William J. O'Neil'in CAN SLIM Yöntemi Nedir?

CAN SLIM yöntemi, esas olarak yüksek büyüme potansiyeline sahip ve borsada işlem gören şirketlerin hisselerini seçmeye odaklanan bir uzun vadeli yatırım stratejisidir. Bahse konu strateji, CAN SLIM kısaltmasında (akronomi) özetlenen yedi ana kritere dayanır. Bu kısaltmadaki her bir harf, bir hisse senedinin sistem tarafından yatırıma uygun olarak değerlendirilmesi için karşılaması gereken bir unsuru ifade eder.

Öte yandan, ünlü yatırımcı ve finans gazetesi Investor’s Business Daily (IBD)'nin kurucusu William J. O'Neil'in tasarladığı bu strateji hem temel analize hem de teknik analize dayanır.

William J. O'Neil kimdir?

William J. O'Neil 25 Mart 1933'te Amerika Birleşik Devletleri'nin Oklahoma City kentinde doğdu. Ünlü bir yatırımcı ve yazar olan O'Neill, aynı zamanda büyüme hisse senedi (growth stock) analizi konusunda da öncüydü. Günümüzde kendisi, dünyanın en iyi trader'larından biri olarak kabul edilmektedir.

O'Neill, Southern Methodist University (SMU)'den Ekonomi dalında lisans derecesini aldıktan sonra, 1950'li yıllarda borsa simsarı olarak çalışmaya başladı ve takdire şayan bir biçimde, döneminin en genç borsa simsarlarından biri olarak New York Borsası'nda koltuk sahibi oldu. Buna karşın, CAN SLIM yatırım sistemi ve 1984'te kurduğu Investor’s Business Daily gazetesi ile tanındı.

O'Neil, "How to Make Money in Stocks" (Hisse Senetlerinden Nasıl Para Kazanılır) adlı kitabında, büyüme hisse senetlerini belirleme stratejisinin (CAN SLIM) temellerini geniş bir şekilde açıklamaktadır. Neredeyse yarım asırdır milyonlarca kopyası satılan ve birçok dile çevrilen bu eser, yatırımcılar için bir başvuru kaynağı haline gelmiştir. .

Esasen, onun yatırım felsefesi, geçmişte en çok değer kazanan hisselerin tarihsel davranışlarını analiz ederek onları bu yönde hareket ettiren faktörleri belirlemeyi ve bu sayede, aynı davranışı sergilemeye başlayan hisselere zamanında yatırım yapmayı ihtiva eder.

Ve gerçek şu ki, stratejinin sonuçları tartışılmazdı. Nitekim 1962 ve 1960'ların sonları arasındaki ilk işlemlerinde, örneğin, 5.000 USD'lik bir başlangıç yatırımını yaklaşık 200.000 USD'ye dönüştürmeyi başardı; bu da sadece 7 yıl içinde kümülatif olarak yaklaşık %2.500 artış anlamına geliyor.

CAN SLIM Yöntemi Nasıl Çalışır?

O'Neil'in ünlü stratejisini ayrıntılı olarak inceleyeceğiz, bunun için stratejinin adını oluşturan her harfin (CAN SLIM) anlamını analiz edeceğiz. İlk üç harf (CAN) temel analize atıfta bulunurken, kalan dört tanesi (SLIM) teknik analize atıfta bulunur.

C - Cari Çeyrek Kârı (Current Quarterly Earnings)

Current Quarterly Earnings (cari çeyrek dönem kârı büyümesi): Bu stratejinin ilk ve temel şartıdır. Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla hisse başına kârında (EPS) en az %25-30 büyüme gösteren şirketleri aramayı gerektirir.

Muhtemelen bu, tüm stratejinin en önemli filtresidir. Nitekim, O'Neil'in kendisi piyasadaki hisselerin sadece %1-2'sinin bu kuralı karşıladığını belirtir.Her halükarda, onları bulmak için endişelenmemeliyiz; günümüzde, hisse senedi tarayıcıları (stock screeners) sayesinde bu filtreyi uygulayarak yüzlerce seçenek bulmak mümkündür..

Şüphesiz, sadece bu ölçütle, piyasadaki gereksiz kalabalığı tek bir adımda elemiş olacağız, ancak bu, en iyileri oldukları anlamına gelmez, sadece ilk elemeden geçmiş adaylar oldukları anlamına gelir.

A - Yıllak Kâr Büyümesi (Annual Earnings Growth)

Annual Earnings Growth (Yıllak Kâr Büyümesi): Bir önceki kriterle hemen hemen aynı olan bu kural, zamana yayılan ve sürdürülebilir bir büyüme gerektirir. Başka bir deyişle, şirketin son 3-5 yıl boyunca istikrarlı, düzenli ve sürdürülebilir yıllık kâr artışları sergilemiş olması ve aynı kural gereğince, bir önceki yıla kıyasla bu artışın en az %25 olması gerektiği anlamına gelir.

Bu 4-5 yıllık dönemin bir yılında %25'lik yıllık büyüme gerçekleşmemiş olsa bile, ertesi yıl %40 veya %45'in üzerinde bir toparlanma sergilemişse bu durum göz ardı edilebilir. Bu şekilde, zaman içinde sağlam ve tutarlı bir şirket ile karşı karşıya olduğumuzu ve yaşanan patlamanın bir gecelik bir parıltı olmadığını anlayabiliriz.

N - Yeni Ürün, Hizmet, Yönetim (New Product, Service, Management)

New Products, New Management, and New Goal (Yeni Ürünler, Yeni Yönetim ve Yeni Hedefler): Bu kriter, pazara yeni ürünler, yenilikçi veya çığır açıcı (yani hayatlarımızı kişisel, sosyal, profesyonel veya iş hayatı düzeyinde değiştiren) hizmetler sunan veya yeni hedefler/amaçlar belirleyen şirketleri kapsar.

Günümüzde bunun belirgin bir örneği yapay zekâ, mikroçipler ve belki de gelecekte kuantum bilgisayar sektörleri olabilir.Tamamen yeni olan, kısa bir süre öncesine kadar benzeri bulunmayan ve tam bir devrim yaratan bu sektörler, geleceği parlak bir gerçeklik haline gelmiş olup halen geliştirilme ve uygulanma aşamasındadır.

S - Araz ve Talep (Supply and Demand)

Supply and Demand (Arz ve Talep): Bu nokta, yatırımcılar için dolaşımda çok fazla hisse senedi bulunmayan şirketlere atıfta bulunur, yani düşük serbest dolaşıma sahip hisseler (veya free float) olarak bilinen duruma.

Bu şekilde, eğer bu hisseler yatırımcılar tarafından yüksek talep görüyorsa, daha iyi, çünkü bu, fiyatlarının daha güçlü ve hızlı bir şekilde yükselebileceği anlamına gelir. Bir de buna, hisselerin fiyatının yükseldiği günlerde yüksek işlem hacmi ile hareket etmesi şartını eklersek, daha iyi, çünkü bu, kurumsal yatırımcıların da (bankalar, yatırım fonları, ETF'ler vb.) bunları satın aldığını gösterir.

L - Lider veya Geride Kalan (Leader or Laggard)

Leader or Laggard (Sektör Lideri mi, Geriye Kalan mı?): Daha önce eklenen her şeye ek olarak, sektöründe lider olan hisselere odaklanmak gereklidir.

Lider olmak, sektördeki en büyük şirket olmak veya yatırımcı topluluğu arasında en popüler olmak anlamına gelmez. Sektörel liderlik başka bir şeydir, satışlar, kazançlar gibi bir dizi finansal metriği gözlemlemeyi gerektirir, böylece gerçekten kimin lider olduğunu ve kimin olmadığını anlayabiliriz.

Bunun için, teknik göstergeleri gözlemlemek önemlidir, örneğin, son 12 ayda hissenin performansını piyasanın geri kalanıyla karşılaştıran RS Rating (Göreceli Güç Derecesi) için 80 veya daha yüksek bir metrik gerektirir. Bu, hissenin tüm diğerlerinin %80'ini geçtiği anlamına gelir.

Tabii RS Rating'e ulaşmak kolay değilse, geleneksel 14 seans yerine, son bir yıldaki işlem seanslarına ayarlanmış bir RSI (Göreceli Güç Endeksi) göstergesi kullanarak oldukça benzer bir teknik gösterge elde edebiliriz.

I - Institutional Sponsorship (Kurumsal Sponsorluk)

Institutional Sponsorship (kurumsal yatırımcı desteği): Sistemin önemli ve kilit bir faktörü de, kurumsal yatırımcıların portföylerinde yer alan ve bu yatırımcıların hâlâ ilgi gösterdiği hisseleri takip etmektir. Sonuçta, bu tür yatırımcıların "desteğine" sahip olmak çok önemlidir, çünkü sonuçta piyasayı hareket ettirenler onlardır. Bu yatırımcılar milyonlarca euro yönetirler ve bir varlığın fiyatını yükseltebilir veya düşürebilirler. Ayrıca, genellikle bireysel yatırımcıların sahip olmadığı kaliteli bilgi kaynaklarına ve araçlarına erişimleri vardır.

Doğal olarak, bir hissenin arkasında ne kadar çok kurumsal bileşen (yatırımcı) varsa o kadar iyi, ancak O'Neil'e göre en az üç olması tavsiye edilir.

M - Piyasa Yönü (Market Direction)

Market Direction (Genel Piyasa Yönü): Genel fikir trende uygun yatırım yapmaktır, yani piyasa yükseliş trendinde olduğunda.

Bu, düşüş trendinin ortasında hisse senedi alırsak, bugün ucuz görünen şeyin yarın fiyat düşmeye devam ederse pahalıya gelebileceği içindir.

Bu nedenle, yükselen trendde veya düşüş trendi sona ermek üzereyken satın almak gerekir. Bunun için hareketli ortalamalar, Fibonacci, destekler, dirençler, kanallar, trend çizgileri, grafik desenleri (hem trendin devamı hem de değişimi için), hacim göstergeleri gibi çeşitli teknik göstergeler kullanılabilir.

Ve bir hissenin tam kalkış anında veya düşüş döngüsünün sonuna yakın olup olmadığını nasıl anlarız? İşte şimdi tam da bunu inceleyeceğiz.

CAN SLIM’de Hisseye Ne Zaman Girilir? Cup and Handle

Ancak, tüm bunlara rağmen, hissenin kalkışa geçmek üzere mi yoksa düşüş durumunu tersine çevirmek üzere mi olduğunu nasıl bilebiliriz? Grafikle bunu tanımlamanın bir yolu var mı?

Aslında evet, ve bu, CAN SLIM stratejisinde kilit bir rol oynayan, yükseliş yönlü teknik bir devam formasyonu olan ünlü Cup and Handle (Fincan Kulp) formasyonu aracılığıyla mümkündür. Bu nedenle, ana işlevi, fiyatın yukarı yönlü kırılmasını arayarak yüksek potansiyele sahip hisselerde optimum giriş noktalarını tespit etmektir.

Cup and Handle Formasyonu, bir sapı olan fincana benzer ve bir konsolidasyon aşamasının ardından yükseliş trendine devam eden bir kırılmayı işaret eder. Fincan, U şeklindedir, fincanın sol tarafı sağ tarafından daha diktir. Sap ya da kulp, kısa vadeli bir kesintidir.

Alım Sinyali Nedir?

Alım sinyali (buy signal), fiyatın, fincanı oluşturan üç zirveyi birleştiren çizgiyi aştığında, yani fiyat bu çizgiyi aşmaya başladığında ortaya çıkar. Her durumda, yanlış sinyalleri önlemek için bir teyit olup olmadığını görmek her zaman tavsiye edilir, bu durumda en ideali olan bir geri çekilme (pullback) sonrası hareket etmektir.

Burada tam olarak giriş veya alım sinyalinin (siyah kare) nerede oluştuğunu görebiliriz.

Koruma Stop Loss'u Nereye Konulmalıdır?

Stop loss (stop zararı), tutma yani kulp kısmının en düşük seviyesinin altına, ona %3-4'lük bir marj sağlayacak şekilde yerleştirilmelidir..

Aşağıdaki grafikte stop loss'un nereye yerleştirileceğini görebilirsiniz (mavi yatay çizginin altında).

Kâr hedefi Ne Olurdu?

İlk hedef, iki maksimum ve U'nun tabanı arasındaki mesafeyi alarak ve alım sinyali veren kırılma bölgesinden yukarı doğru projeksiyon yaparak hesaplanır.

Fiyat hedefe ulaşırsa, aşağıdakiler arasında seçim yapabiliriz:

1. Pozisyonu kapatmak, yani hisseleri satmak.
2. Pozisyonun yarısını kapatmak ve ikinci yarısını hissenin yeni bir fincan kulp formasyonu oluşturmasını beklemek amacıyla küçük bir kazanç stop emriyle elde tutmak. Ve bu şekilde devam eder.

SMCI (Super Micro Computer) CAN SLIM Örneği

Bir hisse senedine CAN SLIM sistemini nasıl uygulayacağımıza dair pratik bir örnek göreceğiz. Örneğimiz de Super Micro Computer (SMCI) olacaktır. Büyük teknoloji şirketlerinin radarında olmayan ve tüm CAN SLIM kriterlerini karşılayan bir büyüme şirketi:

CAN SLIM Yöntemi Hisse Yatırımında Kullanılmaya Değer mi?

William J. O'Neil tarafından tasarlanan CAN SLIM yöntemi, yüksek büyüme potansiyeline sahip hisseleri seçmek için temel analiz sağlamlığını teknik analiz hassasiyetiyle birleştirir.

Yedi kriteri —çeyrek ve yıllık kar artışı, yenilik,düşük arz (halka açık pay), sektör liderliği, kurumsal destek ve piyasa yönü— kazanan şirketleri belirlemek ve net giriş, çıkış ve stop-loss noktaları işaretlemek için objektif bir filtre görevi görür.

Sonuç olarak, strateji tarihsel olarak etkinliğini kanıtlamıştır ve yatırım yaparken duyguların etkisini azaltmaya yardımcı olur. Boğa piyasalarında işlem yapmayı ve daha iyi bir titizlikle uygulamak için teknik bilgi gerektirir. Ayrıca, piyasa "gürültüsü" hacim onaylanmazsa yanlış kırılmalar yaratabilir ve yaklaşımı orta-uzun vadeli ufuklar için düşünülmüştür. Kısa vadeli spekülasyonlar için uygun değildir.

Sonuç olarak, CAN SLIM piyasa koşulları uygun olduğunda ve yatırımcı kurallarını iyi bildiğinde üstün getiriler sunabilen yapılandırılmış ve kanıtlanmış bir yöntemdir.