DAX 40: Nedir, Hangi Değerlerden Oluşur ve Nasıl Yatırım Yapılır?

DAX 40, Avrupa Birliği'nin en önemli borsa endeksi ve dünyanın önde gelen borsalarından biri olan Almanya'nın borsa endeksidir. Bir ekonomik gösterge olarak hizmet veren bu endeks, birçok analist tarafından kullanılırken aynı zamanda bir yatırım hedefi de olabilir. Bu makalede, DAX 40 hakkında bilmeniz gerekenleri, özelliklerini ve nasıl yatırım yapılacağını ele alacağız.

DAX 40 Nedir?

DAX 40, Almanya'nın ana borsası olan Frankfurt Borsası'nı temsil eden bir borsa endeksidir. Genellikle DAX veya DAX Xetra (Xetra, Almanya Borsası'nın elektronik işlem platformudur) olarak adlandırılır.

Almanya, Avrupa Birliği'nin en önemli ekonomisi olduğundan, DAX 40 tüm yatırımcılar ve yöneticiler için son derece önemli bir ekonomik gösterge olarak işlev görür. Wall Street'in ünlü endeksleri S&P 500 ve Dow Jones 30 ile aynı seviyede yer alır.

Bir endeksin görevi, bir piyasanın genel davranışını kontrol etmek ve finansal bir piyasanın genel olarak olumlu bir şekilde evrimleşip evrimleşmediğini anlamaktır. DAX 40, Alman hisse senedi piyasasını temsil eder ve Alman pazarındaki en yüksek piyasa değerine sahip 40 hisse senedinin ağırlıklı ortalamasını hesaplar.

Şirketler, piyasa değerleri ve işlem hacimleri temel alınarak seçilir. Ağırlıklı ortalama, en yüksek piyasa değerine sahip şirketlerin endeksin hesaplanmasında daha fazla ağırlığa sahip olması anlamına gelir. Hisse seçimi ve hesaplama formülü, piyasanın genel duygusunu doğru bir şekilde yansıtmak için tasarlanmıştır.

DAX 40'ın benzersiz bir özelliği, hesaplaması için şirketler tarafından dağıtılan temettüleri dikkate almasıdır. Genellikle, borsa endeksleri bu faktörü dikkate almaz, sadece hisse senedi fiyatını kullanır.

👉 Türkiye'nin en popüler endeksi hakkında bilgi almak için: BIST 100 Endeksi Nedir? | Hisseler, ETF’ler ve Fonlar

DAX 40'ın Tarihi ve DAX 30 ile İlişkisi

DAX, Deutscher Aktienindex kısaltmasıdır ve 1988 yılında 1.000 puan değerinde oluşturulmuştur.

Almanya Borsalar Derneği, Frankfurt Borsası ve ana Alman finansal piyasalar gazetesi Börsen-Zeitung tarafından ortaklaşa oluşturulan DAX, 1959'da oluşturulan Börsen-Zeitung endeksinin yerini almıştır.

Öncesinde Alman DAX 30 endeksi kullanılmış, ancak başlangıçta sadece tamamlayıcı olması amaçlanmıştı.

DAX 40, tarihi boyunca dünya ve Avrupa ekonomisinin karakteristik iniş çıkışlarını yaşamıştır. "Dot com" şirketlerinin balonu ve sonraki krizde %72 düşüş yaşamış, 2008 finansal krizi ve sonrasında büyük bir toparlanma yaşamıştır. 2020 Şubat'ında Covid-19 pandemisi nedeniyle yaşanan satış paniği de DAX 40 grafiğinde görülebilir.

Wirecard Skandalı ve DAX 40'a Genişleme

2018 yılında, finansal hizmetlere uygulanan bir teknoloji şirketi olan Wirecard, DAX 30'a giriş yaptı. Ancak, düşük maliyetle finansal işlemler garanti eden bu şirket, aslında her geçen gün artan bir borç yükü altındaydı. Pandemi ve genel borsa düşüşleri sonrasında dolandırıcılığı ortaya çıkan Wirecard, Almanya'nın en büyük piyasa değerine sahip şirketlerinden biri olmaktan çıkıp iflas başvurusunda bulundu ve tüm değerini kaybetti.

Bu durum, Avrupa'nın ekonomik motoru ve SP500 veya Nikkei 225 gibi endekslerin rakibi olan Alman finansal ve borsa piyasası için büyük bir darbe oldu. En büyük şirketlerinden birinin bir gecede değersizleşmesiyle sarsılan piyasa,düzenleyicileri harekete geçirdi.

Alman düzenleyici, DAX'ın düşüşünü engellemek ve fiyatını aynı noktada tutmak için katılımcı sayısını otuzdan kırka çıkarmak zorunda kaldı. Böylece DAX 30'dan DAX 40'a geçiş yaşandı. Ancak, bu noktadan itibaren "yeni DAX 40"ın yeni üyeleri için çok daha titiz şartlar getirildi:

• Son iki dönemde pozitif işletme karı kaydetmiş olmak.
• Çeyrek dönem hesapları sunmak.
• Bir denetim organı oluşturmak.
• Şirketin hesapları üzerinde yıllık bir denetim yapmak.

Bu şartlar, 2020 sonunda DAX 30'dan DAX 40'a geçişin nasıl gerçekleştiğini özetlemektedir.

DAX 40'ı Oluşturan Şirketler

Şu anda, DAX 40, Alman Borsası'nda bulunan en yüksek piyasa değerine ve işlem hacmine sahip 40 şirketten oluşmaktadır:

Almanya, her zaman güçlü bir kimya ve otomotiv endüstrisine sahip olmasıyla tanınmıştır, ancak ekonominin tek bir sektöre aşırı bağımlı olduğu söylenemez.

iShares Core DAX ETF aracılığıyla, endeksin sektörel yapısının oldukça dengeli olduğunu görebiliriz:

• Endüstri Sektörü: %18,70
• Temel Malzemeler Sektörü: %16,4
• Tüketici Döngüsel Sektörü (otomotiv sektörü dahil): %16,00
• Teknoloji Sektörü: %15,90
• Finansal Hizmetler Sektörü: %14,50
• Sağlık Sektörü: %11,60

Eğer bunu, örneğin, Borsa İstanbul'un endeksi olan BIST 100 ile karşılaştırırsak, belirli sektörlerin ağırlığı konusunda bir fark gözlemliyoruz. BIST 100 Endeksi'nin 2023 yılı sonu itibariyle sektörel dağılımına baktığımızda:

• Finansal Hizmetler Sektörü: %29,88
• Endüstri Sektörü: %20,11
• Hammadde Sektörü: %11,72
• Tüketici Ürünleri Sektörü: %10,44
• Enerji Sektörü: %8,67
• Teknoloji Sektörü: %8,58
• Dayanıklı Tüketim Sektörü: %5,04
• Sağlık Sektörü: %3,72
• Telekomünikasyon Sektörü: %1,84

Finansal hizmetler, BIST 100'ün neredeyse üçte birini (%29,88) oluştururken, kamu hizmetleri endekste yer almaz. Bu durum, DAX 40 ile karşılaştırıldığında sektörler arası dağılımın daha az dengeli olduğunu göstermektedir. Benzer bir durum, Fransız pazarının endeksi olan CAC 40 için de geçerlidir.

DAX 40 Endeksinin Borsa Sermayesine Göre Ana Şirketleri

DAX 40'ın sektörel bileşiminin dengeli olduğunu gördükten sonra, bu endeksin hesaplanmasında en çok ağırlığa sahip olan şirketlerin hangileri olduğunu merak edebilirsiniz. 2022 ortalarında, en yüksek piyasa değerine sahip Alman şirketleri şunlardı:

DAX 40 Nasıl Çalışır?

2006 yılından bu yana hiçbir şirketin endeksteki ağırlığı %10'u geçemez. Veriler, Xetra sisteminden alınan yeni fiyatlarla her dakika güncellenir. Borsa oturumları Pazartesi'den Cuma'ya 09:00'dan 17:30'daki Xetra fiyat kapanış müzayedesine kadar devam eder.

Frankfurt Borsası'nın kapalı olduğu günler şunlardır:

• 1 Ocak: Yeni Yıl
• 10 Nisan: İyi Cuma
• 13 Nisan: Paskalya Pazartesi
• 1 Mayıs: İşçi Bayramı
• 1 Haziran: Pentekost
• 24 Aralık: Noel Arifesi
• 25 Aralık: Noel
• 31 Aralık: Yılbaşı Arifesi

DAX 40, her Eylül ayında yıllık olarak gözden geçirilir. Bu gözden geçirmelerde, ağırlıklar değiştirilir ve endekse girecek veya çıkacak değerlere karar verilir. Amaç, Frankfurt Borsası'nın (DAX'a dahil olan 30 şirket piyasanın %75'ini temsil eder) doğru bir temsilini sağlamaktır.

DAX 40'a Nasıl Yatırım Yapılır?

DAX 40'ın ne olduğuna dair tüm yönleri ele aldıktan sonra, bu makalenin ikinci bölümüne geçiyoruz: DAX 40'a nasıl yatırım yapabilirsiniz?

Birkaç seçeneğiniz var ve bu seçenekler sermaye seviyenize, risk toleransınıza, yatırımın zaman dilimine ve genel olarak DAX 40'a yatırım yaparak elde etmek istediğiniz hedeflere bağlıdır. Şimdi açıklanacak olan her şey sadece DAX 40'a yatırım yapmak için değil, aynı zamanda herhangi bir borsa endeksine yatırım yapmak için de geçerlidir.

Fiyatı Etkileyen Faktörler

• Ulusal ve Avrupa durumu: Almanya'nın ekonomik durumu, hisse senedi piyasasının nasıl davrandığını belirlemede önemli bir faktördür. Ayrıca, Almanya Avrupa Birliği'nin ana ortaklarından biri olduğundan, üye ülkelerin makroekonomik göstergeleri ve politik iklimi de DAX 40'ı etkiler.

• Dünya durumu: DAX 40'taki şirketlerin çoğu aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nde de işlem görür, bu nedenle endeks Almanya sınırlarını aşar ve ABD'nin politik ve ekonomik durumundan etkilenir. Ayrıca, yüksek ihracat hacmine sahip çok uluslu şirketlerden oluştuğu için dünya ekonomik durumu, çatışmalar ve ticari ilişkiler de bu endeksi oluşturan şirketleri etkiler.

• Döviz kurları: Büyük ölçüde ihracata bağımlı olan şirketler söz konusu olduğunda, euro'nun diğer para birimlerine karşı döviz kuru yüksek bir etkiye sahiptir. Zayıf bir euro ihracatı destekler, ancak ithalat için zararlıdır.

• Avrupa Merkez Bankası (ECB) kararları: ECB, fiyat istikrarını korumakla görevlidir. Enflasyon artışı durumunda faiz oranlarını artırarak krediye erişimi zorlaştırabilir. Bu durum, iş genişleme planlarını durdurabilir ve özellikle otomotiv sektörü gibi bireylerin borçlanma kapasitesine büyük ölçüde bağımlı olan sektörleri etkileyebilir.

DAX 40'a Hisse Satın Alarak Yatırım Yapmak

Fiziksel hisse senedi satın almak, yatırım yapmanın en klasik ve uzun vadeli stratejilerinden biridir. DAX 40'a yatırım yapmak için uluslararası hisse senetlerine erişim sağlayan bir aracı kurum kullanabilirsiniz.

Ancak, DAX 40'ı oluşturan 40 şirketi içeren bir portföy oluşturmak, komisyonlar nedeniyle maliyetli olabilir ve sermaye gerektirir. Bu nedenle, genellikle kademeli olarak hisse alımı yapılarak portföy oluşturulur ve düzenli olarak ayarlanır.

Uzun vadeli yatırımcılar, temettü getirisi olan değerli hisse senetlerini tercih edebilirler. Hisse fiyatlarındaki düşüşler, daha fazla hisse senedi almak için fırsatlar sunabilir.

DAX 40'ta Vadeli İşlemler ve Opsiyonlarla Yatırım Yapmak

DAX 40 endeksine dayalı türev ürünler olan vadeli işlemler ve opsiyonlar, kaldıraçlı işlemler yapma imkanı sunar. Bu,yatırımcının sadece bir teminat marjı yatırarak daha büyük pozisyonlar açmasına olanak tanır. Ancak, kaldıraç aynı zamanda riskleri de artırır.

Finansal türevler ayrıca kısa pozisyon açma imkanı da sunar. Yani, DAX 40'ın düşüşünden kar etmek için endeksi satıp daha düşük bir fiyattan geri almayı hedefleyebilirsiniz.

Yatırım Yapmak için Diğer Endeksler

👉 FTSE 100 - Nedir ve Nasıl Yatırım Yapılır?: İngiltere'nin referans endeksi olan FTSE 100, sizi Birleşik Krallık'ın finansal kalbine götürür. Bu ana göstergenin, ulusun ekonomik durumunu ve küresel düzeydeki etkisini nasıl yansıttığını yazımızı okuyarak keşfedin.

👉 S&P 500 Nedir ve Nasıl Yatırım Yapılır?: Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük 500 şirketi odağına alan ve Amerikan menkul kıymetlerinin toplam piyasa değerinin yaklaşık %80’ini oluşturan bir hisse senedi endeksidir.

Bu makalede, DAX 40'ın ne olduğunu, nasıl çalıştığını, hangi şirketlerden oluştuğunu ve yatırım yapmanın çeşitli yollarını ele aldık. DAX 40, Almanya ekonomisinin nabzını tutan önemli bir gösterge olmasının yanı sıra, yatırımcılar için de cazip fırsatlar sunmaktadır.