Hisse Senetleri
Ford Otosan (FROTO) Hisse İncelemesi
Ford Otosan veya resmi adıyla Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. 90 ülkeye yaptığı ihracatla Türkiye’de 12 yıldır otomotiv ihracatında liderdir. ISO 500 sıralamasına göre Tüpraş’tan sonra Türkiye’nin 2. büyük sanayi kuruluşudur. 5 ana merkezde faaliyetlerini sürdüren şirketin 2023 sonu itibarıyla 23.000 çalışanı bulunmaktadır. Borsa İstanbul’un en değerli otomotiv firmasıdır. Bir otomobili baştan aşağıya tüm aşamalarıyla üretebilecek kapasiteye sahip olan firma, Türkiye’nin en büyük otomotiv ARGE alt yapısına da sahiptir.
Türkiye’de Gölcük, Yeniköy ve Eskişehir Fabrikaları, Romanya’da ise Craiova Fabrikası vasıtasıyla otomobil ve ticari araçların imalatı, montajı, satışı, ithalatı ve bu araçların yedek parçalarının üretimini yapmaktadır.
Ford Otosan, Ford Avrupa ayağının en büyük ticari araç üretim merkezidir.
Ford Otosan’ın %41’i Ford Motor Company, %41’i Koç Holding’e aittir. %18 ise halka arz olmuştur ve Borsa İstanbul’da işlem görmektedir.
Ford Otosan’ın Tarihsel Gelişimi
- 1928 - Vehbi Koç tarafından ilk Ford acentesi açıldı.
- 1959 – Ford’un dünyadaki ilk montaj fabrikası için Otosan A.Ş. kuruldu.
- 1960 - İstanbul fabrikasında Ford Consul otomobil ve Ford Thames kamyon montajı yapıldı.
- 1961 - Ford transitin atası olan T-800 minibüsleri üretildi.
- 1966 - İlk yerli araba Anadol üretim bandından çıktı.
- 1979 - Eskişehir fabrikası kuruldu.
- 1983 - Ford Otosan’ın %30'u Ford Motor Compay’e satıldı ve Ford’la ilk organik bağ kuruldu.
- 1986 – Ford Otosan borsada işlem görmeye başladı.
- 1986 - Türkiye’nin ilk dizel motoru ERK üretildi.
- 1997 - Ford ve Otosan hisseleri oransal olarak eşitlendi ve şirketin adı Ford Otosan oldu.
- 2001 - Kocaeli fabrikası açıldı.
- 2007 - Gebze teknoloji merkezi açıldı.
- 2011 – Ford Otosan Ford’un küresel ağır ticari araç ve dizel motor geliştirme merkezi oldu.
- 2014 – 3. Fabrika olan Kocaeli Yeniköy fabrikası üretime başladı.
- 2015 – İstanbul Sancaktepe’de Türkiye’nin en büyük ARGE merkezi açıldı.
- 2021 – 2 milyar Euro ile Kocaeli’de Türkiye’nin en büyük otomotiv yatırımına başlandı.
- 2021 - İlk ve tek yerli şanzıman Eskişehir fabrikasında üretildi.
- 2022 – Romanya’daki Ford fabrikası Ford Otosan bünyesine geçti.
Ford Otosan Ne Kadar Büyük?
2023 yılında Türkiye’deki toplam araç üretiminin %40’ı, ticari araç üretiminin ise %77’si Ford Otosan tarafından yapılmıştır.
Türkiye’deki satış adetleri bazında baktığımızda ise 2023 yılında binek ve hafif ticari araç pazarında Fiat ve Renault’un ardından üçüncü olmuştur.
Ford Otosan’ın büyüklük açısında asıl öne çıktığı nokta ihracattır. 13 yıldır otomotiv, 8 yıldır da Türkiye mal ihracat şampiyonudur.
Ford Otosan İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar
| Firma Adı | Firmanın Faaliyet Konusu | Ford Otosan’ın Ortaklık Payı (%) | |||
| Otokar Otomotiv Sanayi A.Ş. | Ticari Araç ve Savunma Sanayine Yönelik Araç İmalat ve Satışı | 0,59 | |||
| Gembox Teknoloji Girişimleri Anonim Şirketi | Araştırma, geliştirme, danışmanlık, mühendislik ve kuluçka faaliyetleri, bu alanlarda kurulmuş şirketlere ve yürütülen girişimlere yatırım yapılması | 100 | |||
| Ford Otosan Netherlands BV | Şirket, holding şirketleri faaliyetleri yürütebilmek ve Ford Trucks (Kamyon) ihraç pazar yapılanmalarını merkezi olarak yönetebilmek amacıyla kurulmuştur | 100 | |||
| Rakun Mobilite Teknoloji ve Ticaret Anonim Şirketi | Mobilite alanında ürün, teknoloji ve çözümler geliştirmek ve satışa sunmak | 100 |
| Firma Adı | Firmanın Faaliyet Konusu | Ford Otosan’ın Ortaklık Payı (%) |
| Otokar Otomotiv Sanayi A.Ş. | Ticari Araç ve Savunma Sanayine Yönelik Araç İmalat ve Satışı | 0,59 |
| Gembox Teknoloji Girişimleri Anonim Şirketi | Araştırma, geliştirme, danışmanlık, mühendislik ve kuluçka faaliyetleri, bu alanlarda kurulmuş şirketlere ve yürütülen girişimlere yatırım yapılması | 100 |
| Ford Otosan Netherlands BV | Şirket, holding şirketleri faaliyetleri yürütebilmek ve Ford Trucks (Kamyon) ihraç pazar yapılanmalarını merkezi olarak yönetebilmek amacıyla kurulmuştur | 100 |
| Rakun Mobilite Teknoloji ve Ticaret Anonim Şirketi | Mobilite alanında ürün, teknoloji ve çözümler geliştirmek ve satışa sunmak | 100 |
Ford Otosan (FROTO) Hisse Senedi Hakkında Temel Veriler
İlk defa 13 Ocak 1986 yılında halka arz olarak Borsa İstanbul’da işlem görmeye başlayan Ford Otosan yıldız pazarda işlem görmektedir. Borsa kodu FROTO.IS olarak geçmektedir. BIST Sürdürülebilirlik, FTSE4Good Gelişmekte Olan Piyasalar, Bloomberg Cinsiyet Eşitliği ve BIST Kurumsal Yönetim endekslerine dahildir. Karbon Saydamlık Projesi (CDP) iklim ve su programlarının gerekliliklerimi karşılamakta, İklimle Bağlantılı Finansal Beyanlar Görev Gücü’ne ( TCFD ) katkıda bulunmaktadır.
2023 yılında %34 yükselen BIST 100’le kıyaslandığında Ford Otosan hisse senedi %50 oranında artarak endeksin üzerinden getiri sağlamıştır. 2024 yılının ilk 6 ayında ise BIST 100 %38 yükselirken Ford Otosan %48 oranında artmıştır. Bu yılın ilk 6 ayında da endeksi yenmiştir.
Ford Otosan’ın 2023 Verileri ve 2024 Beklentileri
| 2023 gerçekleşme | 2024 yıl sonu beklentisi | ||||
| Toplam Türkiye otomotiv pazarı | 1.278.000 | 800.000 - 900.000 | |||
| Ford Otosan perakende satışları | 114.000 | 100.000 – 110.000 | |||
| Toplam yurt dışı satış adedi | 492.000 | 560.000 – 610.000 | |||
| Toplam satış adedi | 610.000 | 660.000 – 720.000 | |||
| Toplam üretim | 590.000 | 650.000 – 700.000 | |||
| Yatırım harcaması | 900 Milyon Euro | 900 Milyon – 1 Milyar Euro |
| 2023 gerçekleşme | 2024 yıl sonu beklentisi | |
| Toplam Türkiye otomotiv pazarı | 1.278.000 | 800.000 - 900.000 |
| Ford Otosan perakende satışları | 114.000 | 100.000 – 110.000 |
| Toplam yurt dışı satış adedi | 492.000 | 560.000 – 610.000 |
| Toplam satış adedi | 610.000 | 660.000 – 720.000 |
| Toplam üretim | 590.000 | 650.000 – 700.000 |
| Yatırım harcaması | 900 Milyon Euro | 900 Milyon – 1 Milyar Euro |
Ford Otosan 2024 yılında Türkiye otomotiv pazarında bir miktar daralma bekliyor. Türkiye ve Romanya’daki fabrikaların toplamında yapılan üretim ve satışların da kabaca %10-20 arasında artacağı tahmin ediliyor. 2025 yılına kadar ürettiği tüm modellerin elektrikli versiyonlarını üretmeyi hedefliyor.
Ford Otosan Yatırımları
Ford Otosan 2021 yılında 2 milyar Euro ile Kocaeli Yeniköy fabrikasında yapacağı Türkiye’nin en büyük otomotiv yatırımını duyurdu. 2026 yılına kadar yapımı sürecek olan bu yatırımla elektrikli yeni nesil ticari araçların üretimi için altyapı hazırlanacak. Bu yatırımın tamamlanması ile Kocaeli’de yer alan Gölcük ve Yeniköy fabrikalarının yıllık üretim kapasitesi 650.000 adede çıkacaktır. Bu tesiste Ford’un ticari araçlarının yanı sıra, yapılan anlaşma çerçevesinde Volkswagen ticari araçları da üretilecek. Bu açıdan ilk defa bir Volkswagen marka araç da Türkiye’de üretilecek. Yatırım tamamlandığında ayrıca 3.000 kişiye doğrudan istihdam sağlaması bekleniyor. Yan sanayi kollarıyla birlikte istihdamın 18.000 kişiye kadar çıkması bekleniyor.
Bu dev yatırım sonlandığında Türkiye elektrikli ticari araç üretiminde önemli bir ülke konumuma yükselecek. Tek başına Ford için düşündüğümüzde ise Türkiye Ford’un elektrikli ticari araç üretim merkezi haline gelecek.
Ford Otosan (FROTO) 2024 3. Çeyrek Bilanço İncelemesi
Aşağıda Ford Otosan’ın 2024 yılı 3. çeyreğine ait bilanço, gelir tablosu ve faaliyet raporundaki verilerinden derlenmiş olan satışlar, karlılık, maliyet ve borçluluk yapısı hakkında bilgilere ulaşabilirsiniz. Hem temel finansal verilere hem de bu verilerdeki değişimlerin sebeplerine ve gelecek beklentilerine özellikle değindiğimizi belirtelim.
Satışlar
2023’ün ilk 9 ayında 422 milyar TL olan brüt satışlar 2024’ün ilk 9 ayında 416 milyar TL olmuş ve %1’5’lik bir düşüş yaşanmıştır. Satış gelirlerinin %76’sı yurtdışı satışlardan, %24’ü ise yurtiçi satışlardan oluşmuştur. Geçen yılın aynı dönemine göre yurt dışı satış gelirlerinin oranı %5 artmıştır.
Yurtiçi piyasanın toplam gelirler içindeki payının azalması, ayrıca Ford’un Türkiye’deki ve yurtdışındaki satışlarındaki değişimden de anlaşılabilir. Bu yılın ilk 9 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yurtdışı satış adetleri %8 artarken, yurtiçi satış adetleri %16 azalmıştır.
Satış gelirlerinin ve adetlerinin gelecekteki durumunu analiz etmek için Ford tarafından piyasaya sürülecek yeni modellerin takip edilmesi gerekir. Yurt içi gelirlerinde ise taşıt kredi faizlerindeki yön etkili olacaktır. Faiz oranı açısından içinde bulunduğumuz dönemi düşünürsek şu an zirve noktada olduğumuzu söyleyebiliriz. Faiz oranlarının yavaş yavaş düşmesiyle yurtiçi satış gelirlerinin artması beklenebilir. Ancak bunun için bir kaç çeyreklik dönem daha geçmesi gerekir.
Karlılık ve Maliyet yapısı
Ford Otosan’ın karlılık ve maliyetlerini incelerken bilanço ve gelir tablosundaki detaylar arasında fazla boğulmadan ekonomik faktörlere değinerek mevcut sorunlar neler ve gelecekte hangi şartlarda bu sorunlar ortadan kalkabilir irdeleyeceğiz.
Geçen yıla göre araç satışlarının bu çeyrekte bir miktar daha zayıf seyretmesi sektörde daha sert bir rekabet ortamı oluşmasına yol açtı. Elbette artan rekabet ilk olarak kar marjlarının düşmesine neden oluyor. Bu açıdan 2023 yılının ilk 9 ayında 64 milyar TL olan brüt kar 2024’te 40 milyar TL olmuştur. Yine aynı dönemde satışların maliyeti 348 milyar TL iken bu ilk 9 ayda 364 milyar TL olmuştur. Brüt kar %37 düşmüş olmasına rağmen maliyetler de yükselmiştir.
Karlılığı düşürüp maliyetleri artıran temel etkenleri şöyle sıralayabiliriz:
- İşçilik ve hammadde maliyetlerinde artış,
- Yurt içi satışların azalması
- Sektördeki rekabetçi fiyatlama. Buradaki rekabet artışı esasen Çinli otomotiv üreticilerinin agresif büyüme politikalarından kaynaklanmaktadır.
Bu etkenlerin gelecekte ne şekilde hareket edebileceğini tek tek analiz edelim:
- İlk olarak hammadde maliyetleri hakkında bir öngörüde bulunmak zor olduğunu belirtelim. Çünkü hammadde maliyetleri jeopolitik olaylardan çok fazla etkilenir.
- Maaş zamları genelde yılbaşında yapıldığı için yıl ilerledikçe işçiliğin üretim maliyetleri içindeki payı enflasyon sebebiyle azalacaktır. Bu nedenle son çeyrekte daha işçilik maliyetlerinin giderlerdeki payı azalabilir.
- Merkez bankasının politika faizini düşürmeye başlamasıyla taşıt kredi faiz oranları düşeceği için yurtiçi satışlarda en kötünün geride kaldığı söylenebilir. Bu açıdan kredi faizlerini takip edip ilerleyen dönemde yurtiçi satış gelirlerinin yönü hakkında fikir yürütülebilir.
- Sektördeki rekabet de kredi faizlerinin düşüp, talebin artmasıyla beraber satışların yükselmesiyle normal olarak dengelenecektir. Ancak kredi faizleriyle bağlantılı olarak satışların hissedilir derecede artması için net bir faiz indirim sürecine girmemiz gerekir. Faizlerin düşmeye başlamasıyla ilk etapta ufak çaplı bir hareketlenme beklenmelidir. Bu nedenle kar marjlarında kötüleşmenin bitmesi ve bir iyileşme başlamasını beklemek için çok aceleci davranmamalıyız.
Bu açıdan son 5 yılın ortalama net kâr marjı çeyreklik olarak %9,11, 2024’ün 3. çeyreğinde ise bu oran %6,01 olarak gerçekleşti. Yine son 5 yıllık dönemde net kâr marjı 2019 yılının 2. çeyreğinde %4,50 ile en düşük değeri alırken 2021 yılının son çeyreğinde %16,08 ile en yüksek değeri gördü. Bu verileri değerlendirdiğimizde net kâr marjının son 5 yıl ortalamasının altında olduğunu söyleyebiliriz. Bu yıl başından beri net kar marjındaki düşüş 3. çeyrekte ufakta olsa yükselmeye başlamıştır. Genel olarak %5 çevreleri net kar marjı açısında dip olarak düşünülebilir.
Yukarıda saydığımız maddelerin birer birer iyileşmesiyle tekrardan ortalamaların üzerinde marjlara geçiş gerçekleşecektir. Bu süreçte de hisse performansının net kar marjına bir şekilde bağlantılı olduğunu söyleyebiliriz. Net kar marjındaki iyileşme hisseyi yukarı götürecektir.
Borç Yapısı
Ford Otosan’ın 2023 sonunda 87 milyar TL olan borç stoğu 2024 Eylül itibarıyla 115 milyar TL’ye yükselmiştir.
Elbette sadece borç miktarına değil borçlanma maliyetlerine de bakmak gerekir. 2024 yılının üçüncü çeyreğinde finansman giderlerinin net satışlara oranı %6,01 olmuştur. Son 5 yılın ortalaması %6,06’dır. Son 5 yıl ortalamasına yakın bir finansman gideri söz konusudur.
Buna rağmen borçluluk konusunda bir sorun olmadığı ve borçlarını başarılı bir şekilde döndürerek yatırıma dönüştürdüğü için Ford Otosan’ın borç yönetimi konusunda başarılı olduğunu belirtelim. Elbette daha az finansman gideri olması daha olumlu karşılanır. Ancak faiz oranlarının düşmesiyle Ford Otosan finansman giderlerini rahatlıkla aşağıya çekebilecek güçte bir firmadır.
Ford Otosan Temettü Veriyor Mu?
Ford Otosan son 20 yıldır kesintisiz olarak temettü verdiği için kâr payı dağıtımı açısından da kıymetli bir şirkettir. Mart-Nisan ve Ekim-Kasım aylarında olmak üzere neredeyse her yıl iki defa temettü vermektedir.
Yıllara göre değişmekle birlikte her sene elde ettiği karın %70 – 80’ini temettü olarak dağıtmaktadır. Hem böyle yüksek oranlı temettü dağıtımı hem de büyük yatırım harcamalarının yapılması gerçekten etkileyici. Aşağıda 2020 yılından bu yana ödenen temettülerin bir listesini görebilirsiniz. Nisan ayında %30’luk bir kâr payı dağıtımı varsa, genelde Kasım ayında yapılan ikinci ödemede ise karın yaklaşık %50’si dağıtılmış.
Ancak bu yılın ikinci temettü ödemesinde önceki yıllara göre bir miktar düşüş yaşanmıştır. Bunun en önemli sebebi elbette karlılıkta yaşanan düşüştür.
👉 Temettüler hakkında daha temel bilgiler almak istiyorsanız makalemizi inceleyebilirsiniz: Temettü Nedir? Temettü Türleri ve Yatırımcılar İçin Önemi
| Temettü tarihi | Temettü verimi | Kar dağıtma oranı | Pay başı verilen temettü (TL) | ||||
| 23.03.2020 | %5,66 | %56 | 2,65 | ||||
| 24.03.2021 | %2,60 | %54 | 5,45 | ||||
| 19.11.2021 | %1,42 | %32 | 3,20 | ||||
| 24.03.2022 | %3,70 | %52 | 11,70 | ||||
| 30.11.2022 | %1,16 | %23 | 5,13 | ||||
| 13.03.2023 | %2,09 | %27 | 12,82 | ||||
| 30.10.2023 | %3,16 | %56 | 26,78 | ||||
| 08.04.2024 | %3,20 | %31 | 38,97 | ||||
| 22.11.2024 | %1,26 | %8 | 12,82 |
| Temettü tarihi | Temettü verimi | Kar dağıtma oranı | Pay başı verilen temettü (TL) |
| 23.03.2020 | %5,66 | %56 | 2,65 |
| 24.03.2021 | %2,60 | %54 | 5,45 |
| 19.11.2021 | %1,42 | %32 | 3,20 |
| 24.03.2022 | %3,70 | %52 | 11,70 |
| 30.11.2022 | %1,16 | %23 | 5,13 |
| 13.03.2023 | %2,09 | %27 | 12,82 |
| 30.10.2023 | %3,16 | %56 | 26,78 |
| 08.04.2024 | %3,20 | %31 | 38,97 |
| 22.11.2024 | %1,26 | %8 | 12,82 |
FROTO Teknik Analiz – Grafik İncelemesi
Ford Otosan’ın fiyat grafiğine baktığımızda, Mart 2023’ten bu yana mavi renkle görülen alanlarda 2 defa bayrak formasyonu oluşmuştur. Ancak 2 tane bayrak formasyonu yükselişte yorulma olduğunu ima etmişti. Ama yine de 3. bayrak da oluşabilir mi diye temkinli yaklaşmıştık. Ancak karlılıkta ortaya çıkan azalma yükselişi durdurdu. Bu süreçte trend dönüş formasyonlarından omuz baş omuz (obo) ve ters çanak birlikte ortaya çıkmıştı.
Burada obo ve ters çanak başarılı bir şekilde çalıştıktan sonra içinde bulunduğumuz çanak formasyonu oluştu. Grafikte yeşil çizgilerle gösterilen noktalar çanağın birinci ve ikinci hedef noktaları olarak takip edilebilir.
Bu kadar çok formasyonun arka arkaya ortaya çıkıp başarılı bir şekilde sonlanması her hisse senedinin grafiğinde gerçekleşmez. Bu nedenle Ford’un hisse senedi teknik analiz için takip edilmesi gereken önemli hisselerdendir.
Uzun vadeli veya temettü yatırımı amaçlı alımlar için Ford’un her düşüşü değerlendirilmelidir.
Ford Otosan özet değerlendirme
- Satış: Firmanın satış gelirleri son bir yıldır artmamaktadır.
- Karlılık: Kar marjları düşük seviyelerdedir. Ancak buralardan yükselmesi beklenebilir.
- Borç yapısı: Şirket borçlarını başarılı bir şekilde idare etmektedir.Teknik görünüm: Mevcut çanak formasyonunun tamamlanarak hedefe ulaşması takip edilebilir.
Ford Otosan (FROTO) – Yatırım için Aracı Kurum Alternatifleri
Ford Otosan veya başka herhangi bir hisse senedine yatırım yapmaya başlamak için aşağıdaki aracı kurum incelemelerimize göz atabilirsiniz:
Diğer Hisse İncelemeleri
Ayrıca Borsa İstanbul’da işlem gören diğer önemli hisse senetlerinin incelemerini okumak isterseniz aşağıdaki bağlantılara tıklayabilirsiniz:
