Borsada Şirket Sınıfları: Peter Lynch’e Göre Şirket Türleri

Borsada şirket sınıfları, özellikle yatırıma yeni başlayan yatırımcılar için oldukça önemlidir. Bu sınıflandırmaya göre yatırımcılar portföylerini farklı şirket türlerine yatırım yaparak çeşitlendirebilir. Ayrıca bu konu, Markowitz ve Peter Lynch gibi büyük yatırımcıların da ilgisini çekmiş ve farklı sınıflandırmalar ile stratejiler oluşturmuşlardır.

Finans sektöründeki en acımasız tartışmalardan biri de hangi portföyün daha verimli olduğudur. Bu noktada, yoğunlaştırılmış portföy ile çeşitlendirilmiş portföy farklı tarafları oluşturmaktadır.

Bir portföy için 5 ile 10 şirket hissesinin yeterli olduğu ve daha fazla şirket eklemenin çeşitliliği artırmadığı söylenir. Bu kapsamda, çeşitliliği artırmadığı için riski azaltmadığı da belirtilir.

Teorileri veya Youtube'daki Markowitz veya Klarman'ı temel alan profesörlerin ötesinde Peter Lynch'i incelediğinizde, onun bir çılgın veya kolaya kaçan birisi olduğunu düşünebilirsiniz.

Peter Lynch, fonunda 1500'den fazla şirkete yatırım yapmıştır. Bu sayı, Amerika Birleşik Devletleri'nde halka açık şirketlerin %10'undan fazlasına denk gelmektedir.

Lynch'in portföyü teorisyenlere göre verimli olmayabilir, ancak bu portföyün kârlılığı muhtemelen birçok teorisyeni ve üniversite profesörünü zengin yapabilecek düzeydedir.

Peter Lynch'in kitabındaki en büyük katkılardan biri de borsada şirket sınıfları ve portföydeki şirketleri nasıl sınıflandıracağı konusundaki görüşüdür.

Aşağıda borsada şirket sınıfları ile bu sınıfların hangi özelliklere sahip olduğunu detaylıca inceleyeceğiz.

👉 Borsaya yatırım yapmaya karar vermenize rağmen şirket seçmekte zorlanıyorsanız bu makalemize göz atabilirsiniz: Borsa Yatırımı Yapılacak Şirketler Nasıl Seçilir?

Borsada Şirket Sınıfları

1- Yavaş Büyüyen Şirketler

Modası geçmiş gibi görünen ancak vergi denetçilerimizin favorisi olan bu şirketler yatırımcılara cezbedici temettüler vermektedir.

Bu kategoride, GDP büyümesinden biraz daha fazla büyüyen şirketler bulunmaktadır. Bu şirket sınıfı, hızlı büyüyen tüm şirketlerin olgunlaştığında ve sektör konsolide olduğunda sona erer.

Bu tür şirketlere örnekler:

• Kamu Hizmetleri: Enerji, Demiryolları vs.
• Endüstriyel Şirketleri

Bu tür şirketlere yatırım yapmak için aşağıda listelenen ETF'lere göz atabilirsiniz:

Bu şirket hakkında Lynch şunları söylemektedir:

“ Portföyümde bu türden çok fazla şirket bulamazsınız çünkü eğer şirketler hiçbir yere hiçbir hızda gitmiyorsa, hisse senedi fiyatları da gitmez”

2- Güçlü Şirketler

Lynch, bu şirketlerin kârlarının ortalama %10-12 oranında büyüdüğünü belirtir.

Bu sınıfdaki şirketlerin hisse fiyatlarını birkaç kez çıkmasının bekleyemeyeceğimiz şirketler olduğunu ve özellikle onları satın alırken ve satarken taktiksel olmamız gerektiğini belirtiyor.

“Eğer güçlü bir şirkete sahipseniz ve hisse senedi bir veya iki yılda %50 artarsa, belki de satıp satmama konusunda düşünmeye başlamanın zamanı gelmiştir”

Bu şirketler, durgunluklara ve borsa düşüşlerine karşı mükemmel bir koruma sağlar. Krizler sırasında yatırımcı dostudur.

Bu tür şirketlere örnek olarak temel tüketici ürünleri üreten şirketler ve pazar paylarını zorluk çekmeden korumalarını sağlayan rekabet avantajlarına sahip olanlar verilebilir.

Aşağıda, bu tür şirketlerin bulunduğu ETF'lere göz atabilirsiniz:

3- Hızlı Büyüyen Şirketler

Bu şirket sınıfı, Lynch'in balık tutmayı sevdiği bir alan. Bu sınıf, kârlarını %20-25 oranında artıran şirketlerden oluşur.

Genişleyen bir sektöre ait olmaları gerekmez ancak şirketin hızla pazar payı kazanması önemlidir. Bu sınıftaki şirketlere yatırım yaparken kârlılık-risk ikilisinden asla kaçamazsınız.

Burada bir ten-bagger bulabilirsiniz ya da Palantir, Square ve Shopify gibi bir hisseye denk gelebilirsiniz.

Lynch 1989'da şunları söylemiştir:

“Hızla büyüyen hisse senetlerinde yetersiz finansmanları ile aşırı heyecan eğilimleri gibi önemli bir risk vardır. Bu risk özellikle en genç şirketlerde ortaya çıkar”

“Bir şirketin finansmanı başarısız olduğunda genellikle iflas eder.”

“Borsa hızla büyüyen hisse senetlerine iyi bakmaz, özellikle birdenbire yavaşlayanlara.”

Eğer büyüme (growth) hisselerinin zamanının geldiğini düşünüyorsanız ve kendinizi hazır hissediyorsanız bu ETF'lere göz atabilirsiniz:

👉 Büyüme Hisseleri hakkında daha detaylı bilgi için bu makaleyi inceleyebilirsiniz: Büyüme Hisseleri Nedir?

4- Döngü Şirketleri

Burada Lynch, Paramés ve Iván Martín'in yolları buluşur. Bu sınıf, satışları ve gelirleri endüstrilerinin veya pazarın ekonomik döngüsüne göre dalgalanan şirketlerden oluşur.

Otomobil şirketleri, havayolları, kimya şirketleri, silah üreticileri, çelik sektöründeki şirketler genelde döngü şirketleridir.

Bir döngü şirketi ne zaman alınmalıdır?

Bu sınıftaki şirketlere ekonomik durgunluktan çıkıp güçlü bir makroekonomik konjonktüre geçerken yatırım yapılabilir. Tam tersi bir durumda ise döngü şirketlerinde "sat" pozisyonuna geçilebilir.

Bu sınıftaki şirketler, yeni yatırımcılar için en zor anlaşılan ve en çok risk taşıyan şirketlerdir. Yatırımcılar, döngü şirketlerine yatırım yaparken şirketlerin ve sektörlerin değerlendirilmesi konusunda büyük bilgiye sahip olmalıdır. Ayrıca, döngü şirketleri güçlü şirketle karıştırılmamalıdır.

Döngü şirketlerinin beta değeri 1'den büyüktür. Bu nedenle boğa piyasalarında piyasadan daha fazla yükselir ve ayı piyasalarında piyasadan daha fazla düşer.

Bu sınıftaki şirketler, birçok değer yatırımcısının balık tutmaya gittiği yerdir. Diğer tüm yatırımcılar ise kıyıda bekler ve tecrübeli yatırımcıların gölette ne olduğunu anlatmalarını bekler.

Tecrübeli yatırımcılardan haber bekleyen kişiler bir döngü şirketini satın almaya karar verdiklerinde fiyat zaten yükselmiştir ve haber aldıkları tecrübeli yatırımcılar başka bir gölette veya tezgahın diğer tarafında bir ürün satarken gülümsemektedir.

5- Ciro veya Kurtarılabilir Şirketler

Bu tür şirketler ile Icahn, Ackman ve hatta Warren Buffett gibi efsaneler yaratıldı.

Lynch bu fırsatları şu şirketlerde kategorize eder:

• Keşke kefaleti ödemeseydim: Bir devletin kurtarmasına veya yasa organlarının eylemlerine bağlı olan şirketlerdir.

• Kim bilirdi: Fiyatların sert düşüşlerinden sonra kimsenin inanmayacağı toparlanmaları gerçekleştiren şirketlerdir.

• Göremediğimiz küçük bir sorun: Büyük beklenmedik veya olağanüstü durumları olan ancak toparlanabilecek şirketlerdir.

6- Gizli Varlıkları Olan Şirketler

Bunlar, analistlerin veya piyasanın derinlemesine bilmediği çok değerli bir varlığa sahip olan şirketlerdir. Bir holding, imtiyazları olan bir şirket veya değersiz varlıklara sahip bir gayrimenkul yatırım şirketi olabilir.

Ancak, kârsız veya verimsiz varlıklara ve ücretsiz bir şeyler alacağınızı söyleyen ünlü ifadelere sahip olan şirketlere karşı yatırımcılar dikkatli olmalıdır.

Büyük şirketlerde bu tür verimsizlikler genellikle olmaz ve bu varlıklar herkesin göz önündedir ancak kimse tarafından fark edilmez.

Önerilen Makaleler

• Amundi Yatırım Fonları ve Türk Hisseleri
• En İyi Vanguard ETF’leri
• Yatırım İçin En İyi ETF’ler 2024